همه آنچه درباره «بیشفعالیِ بزرگسالان» نمیدانستید و مهم است بدانید
تعداد بازدید : 366
مرثیه ای برای تمرکز و آرامش
میترا تاتاری- وقتی از «بیشفعالی» بزرگسالان حرف میزنیم، از چه حرف میزنیم؟ شاید برایتان عجیب باشد اگر بدانید فرد بالغی که شریک زندگیتان شده، مادر یا پدرتان که سنوسالی از آن ها گذشته یا دوست صمیمیتان که همیشه پر جنبوجوش و حواسپرت است، دچار بیشفعالی است! چون معمولا وقتی صحبت از بیشفعالی میشود، تصویر یک کودک ناآرام و احتمالا شیطان در ذهنمان نقش میبندد. کودکی که دچار هیجانات زیاد است و انرژی بیحد و اندازهای برای بالا و پایین پریدن و بازی کردن دارد. اما خوب است بدانید بیشفعالی، منحصر به کودکان نیست و بزرگسالانی هم هستند که درگیر این اختلال اند و مهم است با مفهوم بیشفعالی بیشتر آشنا شوید تا اگر نشانههای آن را در اطرافیانتان دیدید، درکشان کنید و روش ارتباط درست با آنها را بدانید. اختلال بیشفعالی یا ADHD تنها به کودکان محدود نمیشود. 30 تا 70 درصد کودکانی که نشانههای بیشفعالی را در کودکی دارند، در بزرگسالی هم با این اختلال دست به گریبان اند. افرادی که بیشفعالی آنها در کودکی تشخیص داده نشده و والدین و اطرافیانشان برخورد صحیحی با مشکلات رفتاریشان نشان ندادهاند، در بزرگسالی علایم جدیتری از این اختلال را بروز میدهند. هرچند علایم این اختلال در بزرگسالی به شکلی متفاوت با کودکی نمود پیدا میکند و تمرکز نداشتن بر کار و مطالعه، دیر حاضر شدنهای همیشگی سرِکار یا قرارهای شخصی و حواسپرتی و بیقراری، از جمله مهمترین نشانههای این اختلال در بزرگسالی است؛ اختلالی که نه تنها بر زندگی اجتماعی افراد، بلکه بر زندگی شخصی آنها هم تاثیر میگذارد. اگر میخواهید با نشانههای بیشترِ بیشفعالی در بزرگسالان، تاثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی و روشهای پیشگیری، تشخیص و درمانش آشنا شوید، پرونده امروزِ «زندگیسلام» را مطالعه کنید.
«بیشفعالی بزرگسالان»، چهجـور اختلالی است و چه تاثیراتی بر زندگی فردی و اجتماعیِ افراد دارد؟
بیشفعالی و کمبودتوجه، اختلالی است که هنوز دلایلِ به وجود آمدنش در افراد، به شکل دقیق مشخص نیست. برخی معتقدند جنبه ژنتیکی دارد و از والدین به کودک به ارث میرسد، برخی دیگر معتقدند عفونتهای واژینال مادر در دوره بارداری، به آسیب مغزی جنین و ایجاد اختلال بیشفعالی و کمبود توجه منجر میشود. این اختلال، در کودکی به شکل شیطنتها و تحرکات فیزیکی افراطی، در نوجوانی به شکل تمرکز نداشتن بر درس و یادگیری و ناکامی در ارتباط با همسالان و در بزرگسالی، در قالب بیتعهدیهای مالی، حرفهای یا حتی عاطفی و... بروز میکند.
تاثیر شغلی و حرفهای
بیشفعالها مدام شغل شان را عوض می کنند و از این شاخه به آن شاخه می پرند. اغلب در دو شغلِ کاملا نامرتبط با هم کار می کنند و این روشی برای التیام احساس بی قراری آن هاست. احتمال اخراج، ترک کار و بیکاری آن ها بیش از دیگر افراد است و در تکمیل کردن کارهای محوله مشکل دارند. کارهای تمام وقت و کسل کننده برایشان زجرآور است و معمولا کارهای با هیجان بالا و پرتحرک را انتخاب می کنند. این افراد مستعد تاخیر، بی نظمی و بی دقتی در انجام وظایفشان هستند.
تاثیر تحصیلی و آموزشی
از آنجا که بیشفعالها نمی توانند روی مطالعه کردن تمرکز کنند، معمولا دیرتر از دیگر همسالان خودشان دانش آموخته می شوند. هر چند ممکن است این طور برداشت شود که توانایی هوشی ضعیفی دارند و به همین دلیل هم اعتماد به نفسشان پایین می آید. اما در واقع این افراد شنونده های خوبی نیستند و نمی توانند روی درس، تمرکز کافی داشته باشند و چه بسا از هوش سرشاری هم برخوردار باشند.
تاثیر بر تعاملات و زندگیمشترک
بیشفعالها معمولا اعتماد به نفس پایینی دارند و در رابطه با دوستان و اطرافیان و خانواده، استرس زیادی را تجربه می کنند. تمرکز نداشتن، رفتار های هیجانی و نسنجیده و بی ثباتیِ احساسی باعث می شود نتوانند ارتباط خوبی با اطرافیان داشته باشند و همیشه دوستانشان را از دست بدهند. در زندگی زناشویی هم معمولا مناسبت ها و تاریخ ها را فراموش می کنند. تصمیمات عجولانه می گیرند و درصد جدایی بالاتری نسبت به دیگران دارند. در نقش والد، صبور و قاطع نیستند و معمولا از روش های نادرستی برای تنبیه استفاده می کنند و بعد پشیمان می شوند.
این اختلال، چـه علایمی دارد؟
ناتوانی در تمرکز و توجه
شاید این مورد را بتوان یکی از بارزترین نمودهای ADHD عنوان کرد. افراد مبتلا به این اختلال، توانایی محدودی در تمرکز و توجه روی یک مسئله دارند. برای آن ها توجه به موضوعات و مسائل هیجان انگیز در اولویت است و به کارهای روتین، نمی توانند توجه کنند. این نقص به خصوص در دانشجویان مشکل آفرین است. ممکن است بارها و بارها یک صفحه از کتاب را بخوانند اما باز هم موقع خواندن، به رویا فرو روند و نتوانند تمام توجهشان را به کار بگیرند. این مشکل باعث می شود که افراد در طول روز وسایلی از قبیل سوئیچ، خودکار یا حتی عینکشان را بارها گم کنند و دنبالش بگردند. بزرگسالان بیش فعال، اصلا شنونده های خوبی نیستند! هر چند ممکن است این طور به نظر برسد که تمام حواسشان متوجه طرف مقابل است اما ذهن آن ها همیشه در حال چرخیدن بین موضوعات مختلف است و نمی توانند به صحبت های بقیه، تمام و کمال گوش دهند.
بینظمی
افراد بیشفعال، معمولا اتاق و میزکار نامنظمی دارند. وسایل شان را گم می کنند و همیشه به وقت ضرورت، دنبال مدارک و وسایلشان می گردند. کمد لباس و وسایل این افراد همیشه به هم ریخته و شلوغ است و توانایی منظم نگه داشتن محل کار و زندگی شان را ندارند.
مشکلاتحرکتی
بزرگسالان بیش فعال، هنگامی که نشسته اند آرام و قرار ندارند. آن ها یا با دستشان روی میز ضرب می گیرند، یا با وسیله ای بازی می کنند یا پاهایشان را مدام تکان می دهند. ناتوانی در انجام حرکات ورزشی که به هماهنگی و تمرکز نیاز دارد و دست خط بد از دیگر نشانه های این اختلال است.
هیجان بالا
بیشفعالها زودرنج و احساساتی هستند. ممکن است به راحتی از کوره در بروند و خشمگین شوند. بزرگسالان بیش فعال، به سرعت خلق وخویشان تغییر می کند. گاهی عصبی و خشمگین اند و گاهی آرام و افسرده. اما به تدریج با بالا رفتن سن، عصبی، افسرده و مضطرب می شوند. فرد خیلی ناگهانی و صاعقه وار رفتارهایی از خودش بروز می دهد و به عواقب و پیامدهای آن فکر نمی کند. ممکن است حرفی بزند که مناسب جمع نیست و بعد پشیمان شود. این افراد عجولانه تصمیم می گیرند. عجولانه ازدواج می کنند و طلاق می گیرند و معمولا از کرده خود پشیمان می شوند.
رانندگی پرخطر
بررسی ها نشان می دهد که افراد مبتلا به ADHD معمولا با سرعت بالا رانندگی می کنند و بیشتر دچار تصادف می شوند.
وقتنشناسی
بیشفعالها همیشه دیر به قرارهایشان می رسند. کارهایشان را هیچ وقت در موعد مقرر تحویل نمی دهند و به هیچ زمان و قراری مقید نیستند. آن ها متوجه هستند که تاخیر، از هدف اصلی دورشان می کند اما باز هم نمی توانند خودشان را به موقع به قرارها و کارهایشان برسانند.
با مشهورترین بیشفعالهای دنیا آشنا شوید
سیمون بایلز؛ قهرمان ژیمناستیک
«سیمون بایلز»ِ آمریکایی یکی از اعجوبه های المپیک 2016 در توئیتر خود اعتراف کرد که به بیشفعالی مبتلاست. سیمون برنده چهار مدال طلا و یک مدال برنز در المپیک 2016 در رشته ژیمناستیک است. او در صفحهاش نوشت: «ابتلا به بیشفعالی و مصرف داروهای آن، چیزی نیست که من به خاطرش خجالت زده باشم و دوست نداشته باشم که دیگران از آن اطلاع داشته باشند.» اعتراف سیمون بعد از آن بود که هکر روسی جواب مثبتِ تست بیشفعالی و دریافت درمان دارویی او را در فضای مجازی منتشر کرد.
مایکل فلپس؛ قهرمان شنا
مایکل فلپس، قهرمان بلامنازع شنا هم دچار اختلال بیشفعالی است. او که در 9 سالگی بیشفعالی اش تشخیص داده شد، از کتاب و مطالعه متنفر بود چرا که نمی توانست هیچ تمرکزی داشته باشد. اما مادرش مجلات ورزشی برایش می خرید تا تنفرش از مطالعه به علاقه تبدیل شود. در ادامه، مادر مایکل او را تشویق به شنا کرد. کاری که به گفته خودش باعث افزایش تمرکز و نظم فکری او می شد. مایکل هم اکنون دارنده 22 مدال المپیک در رشته شناست؛ بیشترین تعداد مدال گرفته شده توسط یک ورزشکار در تاریخ المپیک.
جاستین تیمبرلیک؛ بازیگر
بعضی افراد مشهور که مبتلا به بیشفعالی هستند، معتقدند اتفاقا این بیماری باعث موفقیتشان شده است. «جاستین تیمبرلیک»، بازیگر و خواننده مشهور هالیوودی یکی از همین افراد است که معتقد است بیشفعالی، همیشه او را در حال مبارزه و تلاش برای زندگی کردن نگه می دارد!
هاوی مندل؛ کمدین
«هاوی مندل» کمدین، بازیگر و مجری تلویزیونی بر این باور است که ابتلا به بیشفعالی باعث شده دوران کودکی و بزرگسالی سختی داشته باشد. مندل به خاطر شرایطش هیچ وقت موفق به گرفتن دیپلم نشد اما می گوید والدین و همسرش همیشه از او حمایت کرده اند. ابتلا به بیشفعالی و کمبود توجه، به بخشی از کمدی های مندل تبدیل شده است؛ مندل سخنگوی انجمن بیش فعالان هم است.
تری برادشا؛ مفسر ورزشی
قهرمان جام فوتبال آمریکایی و مفسر ورزشی «تری برادشا» یکی دیگر از چهرههای مطرح بیشفعال است که میگوید: «ابتلا به بیشفعالی باعث به وجود آمدن مشکلات سختی در دوران مدرسه ام شد. به خاطر مشکلی که در یادگیری مسائل آموزشی داشتم، تصمیم گرفتم تلاش کنم در ورزش موفق شوم.» حالا او به عنوان نویسنده و مشاور موفقیت، به صورت کاملا آشکار درباره بیشفعالی خود و معالجه آن با دارو، صحبت می کند.
در تهیه مطالب این پرونده از منابع زیر کمک گرفته شده است:
- وب سایت:WebMD
- وب سایت Psychologytoday
- وب سایت تبیان
- وب سایت انجمن جراحان مغز و اعصاب