نگرانم دخترم با کودک عقب مانده ذهنی بازی کند!
نویسنده : افسانه آخانی دانشجوی دکترای روان شناسی بالینی در انستیتو روانپزشکی
یکی از بچه های فامیل مان عقب ماندگی ذهنی دارد. از این که دختر پنج ساله ام به او نزدیک شود یا با او بازی کند، می ترسم. نمی توانیم با آن خانواده رفت و آمد نکنیم اما همیشه نگران دخترم هستم، مبادا آسیبی ببیند یا روحیه اش خراب شود. ضمن این که وقتی از بازی دخترم با فرزند عقب مانده شان جلوگیری می کنم از دستم ناراحت می شوند.
با سلام، دوست عزیز! بهره هوشی (IQ) پایین به دلایل متفاوتی ایجاد می شود و ممکن است با رفتارهای متفاوتی همراه باشد. این کودکان در صورتی که در محیط مناسبی رشد کنند و رفتارهای پرخاشگرانه یا نامناسب دیگری نداشته باشند، می توانند مانند یک کودک عادی ارتباط برقرار کنند.
چند توصیه
در این صورت، نه تنها بازی کودکتان با او مشکلی ایجاد نمی کند بلکه توانایی همدلی و کمک به همنوعان را در او بالا می برد. لازم است:
* برای کودکتان توضیح دهید که کودک با بهره هوشی پایین تفاوت هایی با کودکان دیگر دارد (مثلا ممکن است پیامد بعضی رفتارها را نداند، نتواند بازی های دشوار انجام بدهد، از خودش مراقبت کند یا بعضی کارهای معمول روزانه را که برای کودکتان بسیار آسان است، انجام دهد) و نیاز دارد که در بعضی بازی ها به او کمک شود و در بعضی از بازی ها یا کارها با او همراهی نشود. با توجه به این که کودکان در این سن قادر به درک مسائل انتزاعی نیستند، تا حد امکان مثال های عینی از رفتارهای مختلف بزنید.
* بر بازی آن ها نظارت داشته باشید و در صورتی که مشاهده کردید ممکن است برای فرزندتان مشکلی به وجود بیاید او را آگاه کنید و برایش توضیح دهید که چرا در بعضی موارد نباید با کودکی که بهره هوشی پایین دارد، همراهی کند (این توضیحات را در مقابل کودک با هوش بهر پایین و خانواده او مطرح نکنید و زمانی که با کودکتان تنها هستید برایش توضیح بدهید). مثلا در صورتی که کودک با بهره هوشی پایین کارهای خطرناکی را انجام می دهد، به کودکتان درباره پیامد این کارها توضیح دهید و به او بگویید اگر کودک با هوش بهر پایین می خواست این کارها را انجام بدهد، او باید مراقب باشد و بزرگتر ها را با خبر کند.
*برای فرزندتان فرصت بازی و هم نشینی با کودکان سالم را نیز فراهم و به او کمک کنید، تفاوت ها و نیاز های خاص کودک با هوش بهر پایین را درک کند.
* او را متوجه کنید، کودک با هوش بهر پایین به یک بیماری خطرناک مبتلا نیست و به او اطمینان بدهید در بزرگ سالی به این مشکل مبتلا نمی شود.
* در صورتی که کودکتان نسبت به کودک با هوش بهر پایین رفتارهای پرخاشگرانه نشان می دهد، با مثال هایی درباره افرادی که ناتوانی های جسمانی دارند و نیازمند کمک هستند، کودکتان را متوجه مشکل کودک با هوش بهر پایین کنید و او را به رفتارهای همیارانه تشویق کنید.
* در صورتی که کودک با هوش بهر پایین رفتار پرخاشگرانه دارد و خطر آسیب دیدن کودکتان وجود دارد، حفاظت از فرزندتان نسبت به هر رابطه دیگری در اولویت قرار می گیرد.