مریم ملی- «با یک نگاه میتوانم بگویم چطور آدمی است؛ براساس اینکه صورتش گرد است یا کشیده، ابروهایش پرپشت و ضخیم است یا بلند و باریک و... اجزای صورتش درباره خلقوخویش کلی اطلاعات میدهند». حتما شما هم این جملات را کم و زیاد از اطرافیانتان شنیدهاید، شاید هم خودتان از آن چهرهشناسهای قهار باشید. چهرهشناسی و حدس زدن خلقوخوی آدم ها از روی چهره، ماجرایی است که برای خیلیها جذاب است و عده زیادی هم آنقدر به آن اعتماد دارند که برای بقیه تجویزش میکنند. اما این وسط، افرادی مثل هنرمندان و ورزشکاران به واسطه شغل و حرفه متفاوتشان، چهره شان بیش از دیگران در معرض قضاوت است؛ بهخصوص اگر «اخم» مهمترین ویژگی صورتشان باشد. آنوقت است که در معرض برچسبهایی مثل «بداخلاق» و «بیاحساس» قرار میگیرند و حتی همین برچسبها ممکن است خودشان را به این باور برساند که «نکند واقعا ترسناک و دوستنداشتنیام!». پرونده زندگیسلام امروز، قرار است با مروری بر حال و هوای برخی از معروفترین اخموهای سینما و ورزشِ دنیا، یادآوری کند همیشه «اخم» از سر بدخلقی و بی حوصلگی نیست، بلکه خیلی وقت ها ویژگی و خاصیتِ یک چهره است؛ خاصیتی که اتفاقا میتواند به کاریزماتیک شدنِ آن آدم منجــر شود.
ژوزه مورینیو؛ مربی فوتبال پرتغالی
اخم خاصِ آقای خاص
بهترین مربی فوتبال در سالهای 2007 و 2010 میلادی، مهمترین عامل موفقیت تیمهای پورتو، چلسی، اینترمیلان، رئال مادرید و منچستریونایتد که به «آقای خاص» معروف است. عکسهای جوانی و میانسالیاش را که کنار هم بگذارید، میبینید اخمش مربوط به سن و سال و تغییر چهره نیست. از همان جوانی همراهش بوده، یک اخم خاص که چهرهاش را جدی و مصمم نشان میدهد. مورینیو در مستطیل سبز، آنچنان جدی و اخمو است که فکرش را هم نمی کنید در زندگی شخصیاش مهربان و خانوادهدوست باشد، اما هست. او با وجود این که زندگیاش را وقف فوتبال کرده، خانوادهاش را بخش اصلی و مرکزی زندگیاش میداند و در سال 2008 و در گفتوگو با Sunday Mirror، میگوید: «خانوادهام، مهمترین بخش زندگیم است و پدری خوب بودن، مهمترین کار زندگیام.» او یک کاتولیک به شدت معتقد است که به رسوم مذهبی و دینیاش بسیار احترام میگذارد و آنهایی که او را از نزدیک میشناسند، میگویند اعتقاداتش باعث شده، به انجمن ها و سازمانهای خیریه زیادی کمک کند؛ مورینیو کت مخصوصی داشت که به کت خوششانسی معروف شدهبود؛ او چند سال پیش این کت را ۲۲٬۰۰۰ دلار فروخت تا با درآمدش بتواند به کسانی که گرفتار سونامی شدهبودند کمک کند. آن اخم خاص در کنار خوشپوشی و شخصیت قوی و تأثیرگذار، از «مورینیو» یک مربی متفاوت ساخته است. مورینیو به زبانهای پرتغالی، اسپانیایی، فرانسوی، ایتالیایی و انگلیسی کاملاً مسلط است و در مارس ۲۰۰۹ دکترای افتخاری خود را از دانشگاه صنعتی لیسبون و برای دستاوردهایش در دنیای فوتبال، دریافت کرد.
زلاتان ابراهیموویچ؛ بازیکن فوتبال
جدی، جسور، پر تلاش
بعید است اهل فوتبال باشید و پا به توپ شدنهای «زلاتان» برایتان جذاب و هیجانانگیز نباشد؛ یک مهاجم قدرتمند با نگاهی نافذ و هوشی سرشار. زلاتان ابراهیموویچ گرچه خیلی اخمو است و در بین فوتبالدوستها به «آقای بداخلاق» مشهور است اما در حرفه خودش یک فوتبالیست تمام عیار و موفق است. زلاتان را هم در دیارش یعنی «مالمو»ی سوئد و هم در کشورهایی که برایشان بازی کرده، به پرتلاش بودن میشناسند. او نمونه انسان موفقی است که با سعی و پشتکار، به افتخارات بزرگی در زمینه فوتبال رسیده است. عملکرد فوقالعاده زلاتان در دنیای فوتبال باعث شده تا در سوئد، فعلی به نام «زلاتانرا» به معنای برتری و تسلط داشتن، مورد استفاده قرار بگیرد؛ ابراهیموویچ اخمو، یکی از محبوبترین چهرههای کشور سوئد به شمار میرود. زلاتان جسور است و شاید همین ویژگی، خیلی در موفقیتش نقش داشته است. درباره او میگویند زمانی که کودک بوده و در تیمهای فوتبال محلی بازی میکرده، وقتی تیمش با چهار گل عقب افتاده، روحیهاش را نباخته و در نیمه دوم با ورود به بازی، هشت گل به ثمر رسانده. دوستانش معتقدند او با همین روحیه مدام در حال پیشرفت است و جامهای مختلفی با تیمهای مختلف کسب میکند. جالب است که او صرفا در دنیای فوتبال پر تلاش نیست؛ وقتی اراده کند حتی برای یادگیری زبانهای مختلف دنیا، در حدی که بتواند بهراحتی صحبت کند، زمان میگذارد؛ او هم اکنون به زبانهای سوئدی، صِربی، بوسنیایی، انگلیسی و تا حدی ایتالیایی تسلط دارد. جالب است که اریک کانتونا، پادشاه اخموهای دوست داشتنی، درباره زلاتان گفته است: «زلاتان، جانشینِ بهحق من است و رفتار و میراث من را دارد. من خیلی چیزها به او دادم ولی او به خوبی از پس همه برآمد».
اریک کانتونا؛ بازیکن فوتبال
شوالیه تاریخساز
«سر الکس فرگوسن»، مربی سابق منچستر، درباره او گفتهاست: «اگر یک بازیکن در هر کجای دنیا باشد که برای «منچستر یونایتد»ِ انگلیس ساخته شدهباشد، او «کانتونا» است. او وارد زمین میشود، سینهاش را جلو میدهد، سرش را بالا میگیرد و انگار دارد به یار مقابل میگوید: من کانتونا هستم. تو چقدر بزرگی؟ آنقدر بزرگ هستی که به پای من برسی؟». بازیکنی که گره میان ابروانش، جزء ثابت چهرهاش بود؛ طوریکه حتی وقتی گلی به ثمر میرساند، خوشحالی خاصی نداشت و فرم چهرهاش عوض نمیشد. اخمی دائمی و شاید ذاتی که چهرهاش را متفاوت و جذاب کردهبود و با هیچ اتفاقی از بین نمیرفت. کسانی که بازی کانتونا را دیده اند، خوب میدانند چه تأثیری بر بازیکنان حریف و حتی تماشاچیان بازی میگذاشت. برخوردش، پا به توپ شدنش و اعتراضهایش، همه و همه یک ویژگی به خصوص داشت؛ جذابیت. سال اول حضور او در «الدترافورد» با قهرمانی منچستر یونایتد در لیگ انگلیس پس از ۲۶ سال همراه شد تا کم کم افسانه محبوب اریکِ بزرگ شکل بگیرد. در سال ۱۹۹۴ کانتونا به همراه منچستر، لیگ برتر و جام حذفی را فتح کرد و عنوان برترین بازیکن انگلیس را بهدست آورد. او کسی بود که مربی و هوادار، مخالف و موافق میتوانستند به او اعتماد کنند و مطمئن باشند که کارش را درست و تمام و کمال انجام میدهد. هرچند خیلی زودتر از انتظار، از مستطیل سبز خداحافظی کرد؛ علتش را هم اینطور بیان کرد: «من افتخار میکنم که هنوز هواداران نامم را در ورزشگاه صدا میزنند اما از این میترسم که چندی بعد دست از این کار بکشند. میترسم، چون عاشق این کارشان شدهام و هر چیزی که شما عاشقش شوید، روزی از دست می رود».
همفری بوگارت؛ بازیگر
خوشپوشِ مغرور
از خوبهای اخمو و از اخموهای دوست داشتنی. بهخاطر فرم چهره و اخمهایش، بیشتر نقشهایی که ایفا کرده، شخصیتهای محکم، قوی، با صلابت و حتی گاهی خشن بودند. بازیگرِ جدی فیلمهای گانگستری و وسترن که با نقش آفرینی در «شاهین مالت» و بهخصوص «کازابلانکا»، در نقش «ریک»ِ ساکت و اخمو و درون گرا و سیگاری، درخشید و برای بازی در «ملکه آفریقایی» برنده اسکار شد. «بوگارت» برخلاف ظاهر سردش، به شدت از جنگ گریزان بود و حتی در دوران خدمتش در ارتش، هیچوقت در هیچ جنگی شرکت نکرد. بوگارت در بیشتر فیلمهایش در نقش مردانی خوشپوش، مغرور و باهوش ظاهر شد و همین امر در جذابتر شدن شخصیت او تأثیرگذار بود. در میانههای دهه پنجاه میلادی، وضعیت سلامت بوگارت رو به وخامت نهاد. او که پس از امضای قراردادی طولانی با شرکت «برادران وارنر» با لبخندی بر لب گفته بود: «این قرارداد تا هنگامی ادامه خواهد داشت که موها و دندانهایم بریزد»، به دلیل مصرف بیش از حد سیگار به سرطان مری دچار شد اما تا مدتها از بیماری اش حرفی نزد و کم اشتهایی و کاهش وزن را ندیده گرفت. در سال ۱۹۵۶ سرانجام راضی به انجام معاینات پزشکی شد که برای جلوگیری از بیماری بسیار دیر شده بود. خوشپوشِ اخموی ما در نهایت، در حالی که فقط پنجاه و هفت سال داشت، درگذشت.
کریستین بیل؛ بازیگر
بتمن با اخمهای آهنین
عاشقان سینما با نام «کریستین بیل» میشناسندش ولی مخاطبان عادی با بتمن. چهرهای که در بیشتر اوقات خنثی است و خیلی وقتها هم اخمو. صورتش حتی در لحظات شادی و لبخند، پس زمینه ای خنثی با ابروانی درهم و متفکر دارد. معلوم نیست نقش جاودانه بتمن با آن اخمهای آهنین، روی او چنین تأثیری گذاشته، یا چون خودش اخمو است مورد توجه «کریستوفر نولان»، کارگردان سری جدید بتمن قرار گرفتهاست. بازیگر برنده جایزه اسکار و گلدن گلوب برای نقش مکمل در فیلم «مبارز»، به تسلط بر لهجههای مختلف و رژیمهای سخت غذاییِ کاهش و افزایش وزن برای ایفای نقشهای خود مشهور است. او بسیار بیحاشیه است و دلش میخواهد یک زندگی بدون هیاهو و آرام داشتهباشد. او به عقیده بسیاری، خوششانس است که مورد توجه کارگردانهای بزرگ قرار گرفته، اما زندگی اش نشان می دهد درست مثل چهرهاش، جنگجو است و برای رسیدن به خواسته هایش مبارزه می کند؛ رقابتِ بسیار نزدیک او با لئوناردو دیکاپریو بر سر نقشهایی مثل «جک» در تایتانیک یا «روانی آمریکایی» که یکی را از دست داد اما دومی را به دست آورد، نشان دهنده همین روحیه است.
ژان رنو؛ بازیگر
احساساتی و عاشق مطالعه
«ژان رنو» بازیگر فرانسوی هم جزو اخموهای دوستداشتنی دنیای سینما به حساب میآید که چهره اش حتی با گریم هم، تِم جدی و تلخ خود را حفظ می کند. ژان هم از آن دست بازیگرانی است که بهخاطر حال و هوای سرد چهره و نگاهش، اغلب ایفاگر نقش آدم های درون گرا و خشن است و در بازی این نقش ها، همیشه موفق عمل میکند اما در بسیاری از مصاحبههایش گفته، برخلاف ظاهرش، آرام و احساساتی است و همیشه دوست داشته نقشهای کمدی بازی کند. حتی اظهار کرده، از دست گرفتن اسلحه بدش میآید ولی در بیشتر نقشهایی که به او واگذار میکنند، اسلحه کشیدن جزئی از وظیفه و کار به حساب میآید و راه فراری نیست. رنو عاشق مطالعه است و به نظرش کتاب میتواند انسان را به والاترین مقام برساند. ژان رنو با نقش «لئــون» در فیلم «حرفه ای» در قالب یک آدمکشِ خونسرد، بسیار معروف و محبوب شد و در ذهنها ماند. یک آدمکشِ کمحرف و ساکت که قوتِ غالبش شیر است و تنها دلخوشیاش، یک گیاه سبز.
رامین رضاییان؛ بازیکن فوتبال
پسر اخموی فوتبال ایران
پسر پرتلاش تیم پرسپولیس که حالا در تیمی بلژیکی به نام «اوستنده» توپ میزند. خوشحالی بعد از گلش دقیقا وقتی خیلی شاد است، باز ترکیبی از اخم و جدیت است. با اینکه بازیکن کم سن و سالی است، اما برای دوران فوتبالش برنامهریزی دارد و از آن دسته فوتبالیستهایی نیست که بخواهد راه صدساله را یکشبه طی کند علت ترک پرسپولیس و رفتنش به تیم بلژیکی را نزدیک شدن به تیمهای اروپایی و پیشرفت گام به گام دانسته. او متولد سال 69 است و احترام به بزرگ ترهای فوتبالی برایش خیلی مهم است. طبق آنچه دربارهاش گفته و نوشتهاند، روحیهای آرام دارد و مبادی آداب است.