سیدمحمدرضــا بهشتی-بیشتر نوجوانان و جوانان، به ویژه آقاپسرها، یک دوره از زندگی مشغول جمعآوری پوستر خودروهای لوکس و گرانقیمت مثل «لامبورگینی»، «پورشه» و «فراری» هستند و رویای سوار شدن بر این خودروها را در ذهنشان میپرورانــند. تا این که گواهی نامه رانندگی را میگیرند و فکر خرید خودرو به سرشان میزند؛ حالا اگر لامبورگینی و فراری نشد، پراید و پژو که میشود خرید. فقط میماند «اسپورت کردن خودرو» برای شکل دادن خودرویی متفاوت با آپشنهای خاص تا بالاخره رویای کودکیها محقق شود. فارغ از شرکتهای بزرگ تیونینگ خودرو که حاضرند با دریافت هزینه، این خدمات را ارائه دهند، تعدادی هم خودشان دست به کار می شوند؛ ما به این افراد «عشق خودرو» میگوییم .بهطور معمول عشق خودروها، در فرایند اسپورت کردن خودرو، خودروی شان را به نحوی تغییر میدهند که روی هرچه کارخانه ساخت خودروهای لوکس و لاکچری را کم میکنند؛ از تقویت موتور گرفته تا تغییرات ظاهری و اضافه کردن باله پشت خودرو و افزودن سان روف و حتی تغییر صدای خودرو. خلاصه همه کار میکنند تا خودروی شان به اصطلاح «عروسک» شود. اگر شما هم از علاقهمندان دنیای اسپورت کردنِ خودرو هستید، پرونده امروز زندگیسلام، بسته راهنمای جمعوجوری است برای سر در آوردن از راه و رسم و قیمتهای این روزهای تیونینگ با ما همراه باشید.
تیونینگ یا اسپورت کردن خودرو، دقیقا چیه؟
اصطلاح «تیونینگ» هممعنیِ «اسپورت کردن خودرو» به معنی اعمال تغییراتی در خودرو برای بهینه سازی آن در امر شتاب، سرعت و زیبایی است که خودش یک مهارتِ مهم در صنعت خودرو به شمار می آید و شرکت های بزرگی در جهان، به این کار مشغول هستند و تیونینگ تولیدات کارخانه های بزرگ خودروسازی را بر عهده دارند. هرچند در ایران، بیش از این که از این تخصص برای بالا بردن بهرهوری خودرو استفاده شود، بیشتر کاربرد ظاهری و جنبه زیباییشناسانهاش مورد توجه است. به طور معمول، تب اسپورت بازی بین جوانان 18 تا 25 سال، همه جای دنیا بسیار داغ است و اگر در خیابان به خودروهای اطرافتان نگاهی کنید، متوجه می شوید بیشترِ این تغییرات ظاهری، روی خودروهایی متعلق به جوانان ایجاد شده است. از رینگ و لاستیک متفاوت گرفته تا ارتفاع زدن خودرو و لامپ های زنون و سیستم صوتی خفن که گوش هر جنبنده ای را متاسفانه کر می کند و گاهی چنان صدایی از اگزوز خودروی شان خارج می شود که گلی به جمال صدای کامیون هجده چرخ! این وسط، هر عشق خودرویی به اندازه وسع خودش، سهمی از این هیجان می برد؛ از پراید با هزینه های کمتر گرفته تا خودروهای گران قیمت خارجی که هزینه های میلیونی، خرج تیونینگشان می شود. به شکل کلی هم، تیونینگ یا اسپورت کردن خودرو، به سه بخشِ تغییرات درون خودرو، تغییرات بیرون خودرو و تقویت موتور خودرو تقسیم می شود که در ادامه، به شکل مجزا به جزئیاتِ هرکدام میپردازیم.
تغییرات و تزیینات درون خودرو
تغییرات و تزیینات درون خودرو به یک خودرو شخصیت می دهد. وقتی تمام عوامل زیبایی و جذابیتِ داخل یک خودرو از جمله تودوزی ها، صندلی های اسپورت و تزیینات جانبی به کار گرفته شود، خودروی شما نما پیدا می کند و خواستنی می شود. از جمله کارهایی که معمولا برای تغییر و تزیین و اسپورتِ داخل خودرو انجــام میشود، عبارت است از:
بهبود سیستم صوتی: در ایران و در زمینه تیونینگ، حرف اول را می زند که شامل بهبود پخش خودرو با نصب آمپلی فایر(تقویتکننده صدا)، ساب بوفر، باند و بومباکس است. این سیستم ها براساس برند و کیفیت، بین 600 هزار تا پنج میلیون تومان قیمت دارند.
تعویض روکش صندلی: تعویض روکش صندلیهای خودرو، بین 50 تا 500 هزار تومان خرج برمیدارد که البته هزینه کردن بیش از 300 هزار تومان، اشتباه است. روکش چرم بهترین نوع روکش برای خودرو است. البته مواظب باشید جنس خوب استفاده کنید و گرنه پشتتان عرق می کند.
جایگزینی صندلی اسپورت: جایگزین کردنِ صندلی های اسپورت به جای صندلی های معمولیِ خودرو، یکی دیگر از حرکتها برای تزیین داخلی است که مارک های شناخته شده آن، تا 600 هزار تومان قیمت دارد.
تعویض فرمان: فرمان های اسپورت با فرمانهای کلاسیک متفاوتنــد. از طرفی می توانید برای فرمان معمولی، روکش بگذارید و با این کار از رانندگی، لذت بیشتری ببرید. تعویض فرمان، بین 70 تا 150 هزارتومان، هزینه دارد.
تعویض دسته دنده (لور دنده): دسته دنده جذاب می تواند هیجان خلبانی با هواپیما را برایتان زنده کند و اگر به دنبالِ تجربه آن هستید، باید بین هشت تا 50 هزار تومان برایش هزینه کنیـــد.
نورپردازی داخل خودرو: از نور پشت آمپر گرفته تا لامپ سقف، همه میتوانند به شکل و شمایلی دربیایند که حسِ بهتر و متفاوتتری به سرنشینان ببخشند. این تغییر، بین 50 تا 150 هزارتومان هزینه دارد.
تعویض کفپوش: کف پوش های یک تکه زیر پا و کف پوش های قالبی بین «اسپورت بازان وسواسی»، طرفداران فراوانی دارد که هزینه اش بین 50 تا200 هزار تومان میشود. ضمن این که می توانید روکش داخلی درها را همرنگ روکش صندلی ها در نظر بگیرید.
تغییرات و تزیینات بیرون خودرو
بعد از تغییرات داخلی، نوبت به نمای بیرون خودرو می رسد؛ جایی که حسابی دستتان را در زدنِ حرکتهای خلاقانه باز میکند. به شرطی که حد و حدود را رعایت کنید، جنبه داشته باشید و ظاهر خودرو را خیلی از حالت عرف و فرم کارخانه ایاش خارج نکنید، چون ممکن است با جرایمی از سمت راهنمایی و رانندگی مواجه شوید. اسپورت کردنِ خارج خودرو، می تواند شامل موارد زیر باشد:
تعویض رینگ و لاستیک: به طور معمول اولین بخشی که چشم هر بیننده ای را جذب خودرو می کند، رینگ و لاستیک اتومبیل است که حکم کفشِ این وسیله را دارد. قیمت تغییر رینگ و لاستیک در کمترین حالت، یک میلیون تومان آب می خورد. منتها برای بهره مندی از کیفیتهای بهتر باید تا حدود چهار میلیون تومان خرج کنید.
تعبیه سانروف: یکی از آرزوهای همه کسانی که سوار خودروهای ایرانی می شوند، داشتن سان روف است؛ سانروف به معنیِ تعبیه یک پنجره شیشهای در سقف خودرو است. برای افزودن سان روف برقی به خودرو، که البته نیاز به گرفتن مجوز از راهنمایی و رانندگی دارد، باید بین یک تا چهار میلیون تومان هزینه کنید. ضمن این که باید حواس تان حسابی به آببندی سانروف باشد تا با اولین باران، خیسِ آب نشوید.
نصب سپر متفاوت: هزینه تعویض سپر هم بین 30 هزار تا دو میلیون تومان است. همچنین برای خودروهای شاسی بلند می شود از گارد سپر برای جلو و عقب خودرو استفاده کرد.
تعویض چراغها: عوض کردن کاسه چراغها، نمایی زیبا و متفاوت به خودرو می دهد و این زیبایی در شب دوچندان می شود. البته لامپ زنون را فراموش نکنید و در کنار هزینه کاسه چراغ، مبلغ 100 تا 150 هزار تومان برایش کنار بگذارید.
دودی کردن شیشهها: مراقب باشید که پلیس به شدت روی این قضیه حساس است و برایش جریمه هم در نظر گرفته، مگر این که مقدار دودی بودنش متعارف باشد و البته دودی کردنِ شیشهها، بین 50 تا 150 هزار تومان هزینه می برد.
تعبیه آینه اسپورت بغل: قیمت این آینهها از 60 هزار تومان شروع می شود و برای مدل های الکترونیکی به 250 هزار تومان هم می رسد.
نصب سر اگزوز یا تعویض منبع اگزوز: عاشقان صدای خودروهای لوکس بشتابند و حدود 200 هزار تومان پول خرج کنند تا پرایدشان صدای لامبورگینی بدهد!
نصب اسپویلر: وظیفه اصلی اسپویلرها کنترل هوای اطراف خودرو، به ویژه عقب آن است. اسپویلر میتواند نیروی تولید شده در حرکت را که باعث میشود خودرو از مسیر خود خارج شود خنثی کند. گرچه نباید اسپویلر را با باله اشتباه گرفت؛ باله وسیلهای آیرودینامیکی است. اسپویلر علاوه بر کارایی بالایش در ظاهر خودرو هم تاثیر می گذارد. بهکارگیری اسپویلر، با توجه به مدل خودرو بین 600 تا 900 هزارتومان هزینه دارد.
نصب دیفیوزر: در زمان افزایش سرعت خودرو در قسمت زیرین آن، فشار هوای زیادی ایجاد می شود که این فشار سبب از کنترل خارج شدن خودرو می شود و قسمت عقب آن برای فشار هوا به سمت بالا میرود. دیفیوزر به منظم کردن جریان هوای زیر خودرو سرعت بیشتری میدهد و باعث افزایش قدرت رو به پایین در خودرو میشود. مکان نصب آن در قسمت عقب خودرو و زیر سپر عقب است. استفاده از دیفیوزر، بسته به نوع خودرو بین 25 تا 100 هزارتومان هزینه دارد.
تقویت موتور خودرو
ایجاد تغییرات فنی در موتور خودرو برای بهدست آوردن شتاب و سرعت بیشتر انجام میشود. همچنین در کنار این تغییرات باید سیستم ترمزگیری و کنترل خودرو هم بهبود پیدا کند تا یک خودرو تقویت شده داشته باشید. تقویت موتور خودرو، شکلهای مختلفی را شامل می شود.
بستن فیلتر هوای اسپورت: فیلتر اسپورت برای تنفس بهتر خودرو است؛ این کار افزایش قدرت تولیدی خودرو را به دنبال دارد. مهم است بدانید فیلترهای ارزان، فقط صدای موتور را متفاوت می کنند. برای این یک قلم، از برند های خارجی، دارای کیفیت بالا استفاده کنید و البته باید بین 50 تا 300 هزار تومان هزینه کنید.
نصب هدرز: سیستم اگزوز برای خارج کردن دود ناشی از احتراق درون سیلندر باید به خوبی وظیفه اش را انجام دهد. نصب قطعهای به نام «هدرز» میتواند به تخلیه سریع تر و کامل تر سیلندر از گازها منجر شود و به مکش قدرتمندتر و تنفس بهتر موتور کمک شایانی کند. خرید و نصب هدرز 250 هزار تومان و عوض کردن برنامه انژکتوری ECU هم 30 هزار تومان هزینه دارد که گاهی به 150 هزار تومان هم می رسد. سیستم کامل اگزوز اسپورت شامل هدرز، لوله ها، مانیفولد و انباره هم یک میلیون و 400 هزار تومان قیمت دارد. در ضمن، این تغییرات، خودرو را از گارانتی خارج می کند.
نصب فنر لول های اسپورت: ارتفاع زدن خودرو، به معنی پایین آوردن و کم کردنِ ارتفاع خودرو، علاوه بر زیبایی، در کنترل خودرو هم تاثیر دارد. به شرط این که متعارف باشد وگرنه خودروی شما بر روی هر دست اندازی گیر کرده و جلوبندی اش خراب می شود. برای این کار راه های مختلفی وجود دارد.
استفاده از «فنرهای ثابت» که یک ارتفاع ثابت به خودروی شما می دهد، استفاده از «فنرهای قابل تنظیم» که در حالت رگلاژی با دست قابل تنظیم است و درحالت کمپرسوری، با ریموت تنظیم می شود.
برای تقویت تخصصی موتور، تغییرات دیگری مثل کف تراشی سیلندر، تعویض گیربکس و سرسیلندر و میل لنگ، سوپاپ ها و... هم انجام می شود اما بهترین و کم خرج ترین روش، تعویض کل موتور است. مثلا موتور پراید را می توان با موتورهای مزدا از نوع BP با حجم 1800 سی سی که با شاسی پراید همخوانی دارد، عوض کرد.
با برخی از معروفترین شرکتهای تیونینگ دنیا آشنا شوید
در دنیا، شرکت های معتبر تیونینگ، تغییرات کامل محصولات یک یا چند کمپانی خودروسازی را به عهده می گیرند و با استفاده از دانشِ فنی کارشناسان خود، یک خودرو را کاملا اسپورت میکنند؛ از تغییر مشخصات ظاهری گرفته تا مشخصات فنی از جمله سیستم تعلیق و انتقال نیروی موتور و... که این نوع شرکت ها به تیونرهای General معروف اند. در ادامه به معرفی چند شرکت معروف اسپورت کردنِ خودرو میپردازیم.
هامان موتور اسپورت
یک شرکت تیونر آلمانی است که در شهر لوفهایم واقع است و در سال 1986 توسط «ریچارد هامان» تاسیس شد. مرکز تیونینگ «هامان» یکی از پرآوازه ترین تیونرهای دنیاست که همواره دستی به سر و گوش خودروهای کمپانی های معروف می کشد و اغلب آن ها را به اعجوبه های متفاوتی در دنیای اسپورت خودرو، بدل می کند که البته قیمت هایشان هم مانند سرعت و قدرتشان سر به فلک می زند. تخصص این شرکت عمدتاً در خودروهای آئودی، استون مارتین، بنتلی، بی ام دبلیو، لندروور و مازراتی نمود پیدا کرده است. هامان هم اکنون از معدود تیونرهایی است که دست به تیون و فیس لیفتِ طیف گسترده ای از خودروهای لوکس می زند. تغییراتی که هامان موتوراسپورت روی خودروها انجام می دهد، به طور معمول شامل تیون کردن موتور، کاهش ارتفاع، ساخت کیت های بدنه عضلانی و نصب رینگ و لاستیک مسابقه ای است.
کمپانی برابوس
این کمپانی آلمانی، فعالیت خود را از سال 1977 در سایه حمایت های کمپانی «بنز» آغاز کرد و با تولید Brabus mercedes به جمع شرکت های تیونینگ دنیا پیوست. چندین سال تنها به تیونینگ محصولات بنز می پرداخت اما جدیدا مدل هایی از «فراری» و «تسلا» هم تیونینگ کرده. اولین هدف این تیونر معتبر، تمرکز روی بالابردن عملکرد موتور خودروها و افزایش اسب بخار و گشتاور آنهاست. اگر خریداری یکی از خودروهای تیون شده برابوس را بپسندد و سفارش دهد، برابوس ابتدا مدل اصلی را از کارخانه بنز خریداری می کند و سپس به تیون آن مشغول می شود و در یک تاریخ معین، محصول شرکت برابوس را به خریدار ارائه می کند. شرایط اسپورت کردن خودرو در برابوس، متفاوت از دیگر شرکت هاست؛ زیرا برابوس همه کار برای خودرو انجام می دهد؛ از تودوزی صندلی خودرو و تعویض فرمان گرفته تا تقویت موتور و نصب سپرهای اسپورت و رینگ های مختلف. به برابوس لقب مادر غول های صنعت خودرو را هم داده اند؛ شاید به این دلیل که در زمینه تیونینگ، نوآوری و فناوری پیشرفته و جدیدی ارائه داده است. این تیونر آلمانی در ارائه محصولات گران قیمت شهرت دارد و شعارش این است: «اگر قیمت یک خودروی تیون شده توسط برابوس را بپرسید، متوجه می شوید توانایی خرید آن را ندارید!»
شرکت منصوری
خودروهای لوکس انگلیسی یکی از علایق «کورش منصوری»، مالک شرکت تیونینگ منصوری است. این علاقه شدید، او را به انگلستان کشاند و در آن جا بود که وی مشغول مطالعه بر کیفیت و مهندسی ساختِ خودروهای انگلیسی شد. کوروش منصوری 57 ساله و متولد چالوس است. وی در انگلستان و آلمان تحصیل کرده و اکنون در آلمان به تیونینگ خودروها می پردازد. او کمپانی خود را در سال 1989 تاسیس کرد و تمرکز اصلی شرکتش بر روی محصولات رولزرویس، بنتلی، استون مارتین و فراری است. «فراتر از سنت، فراتر از مسابقه»، این شعار کمپانی منصوری است. هم اکنون این شرکت معتبر، بیش از 180 کارمند دارد و در این سال ها به خوبی توانسته تمام آرزوهای مشتریان خود را برآورده کند و در کنار تیون کردن خودروهای لوکس، مشغول تیونینگ سوپر خودروهای اسپورت، شاسی بلندهای لوکس و ساخت موتورسیکلت است. شایان ذکر است که تمرکز شرکت منصوری به تازگی روی خودروهای اروپایی نظیر بوگاتی، فراری، مرسدس بنز، لامبورگینی، مازراتی، پورشه، لوتوس، رنج روور و آئودی بوده اما شاهکار این شرکت، تیونینگ موتور و بدنه خودرویی است که هیچ شرکت دیگری جرئت نزدیک شدن به آن را نداشته است: «بوگاتی ویرون» افسانه ای! منصوری توانسته قدرت این ابر خودرو را به هزار و 100 اسب بخار افزایش دهد.