استاد خیر اندیش رئیس انجمن حجامت کشور از طب سنتی می گوید
تعداد بازدید : 71
طب سنتی از سلامت تا اقتصاد
مهین رمضانی- با توجه به اقبال مردم به روش های درمانی طب سنتی، ضرورت تلاش و اهتمام فراوان سیاست گذاران بیش از پیش احساس می شود تاهر چه سریع تر زمینه فعالیت دانش آموختگان دانشگاهی در این حوزه فراهم شود. حوزه ای که همیشه در معرض سوءاستفاده قرارگرفته ومی گیرد. ازمتن به حاشیه رانده و سلیقه ای درباره آن تصمیم گیری می شود. در همین زمینه، استاد خیراندیش محقق پرسابقه و پرآوازه و رئیس انجمن حجامت ایران، در همایش طب که به همت دفتر طب اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، به بخشی از راهکارها برای پیشبرد طب سنتی اشاره کرد.
وی اگر چه از نادیده گرفتن واژه «اسلامی» و تلاش برای حذف آن از پسوند طب سنتی ایرانی اسلامی گلایه داشت اما دراین باره به علاقه واشتیاق مردم و عنایت خاص امام رضا(ع) به عنوان پشتوانه های پیشرفت طب اشاره کرد و افزود: این جا بحث یک شخص خاص نیست، موضوع کلی است که به نظام سلامت کشور کمک می کندو نباید به دلیل انتقاد از شیوه عمل بعضی، کل صورت مسئله را حذف کرد و زمانی که دنیا به طب سنتی واسلامی ایران توجه می کند، آن را نادیده گرفت. باید دانست که طب کلاسیک پیش صحنه و پشت صحنه ای دارد. به طور معمول رشته های تخصصی از 44 تا 120 رشته را شامل می شود وهر فرد برای ورود به سیستم آموزشی باید بخواند وازمون دهد و ... .
اما پشت صحنه آن پیدا نیست، این که توسط چه کسانی اداره می شود مبهم است . هر چه آن ها بگویند درکتاب های مرجع می آید .
اگر 10 روش یا ابزاربرای تشخیص وجود داشته باشد، تنها متنی در کتاب های مرجع به کار برده می شود که آن ها تایید کرده باشند.
سیاست گذاران طب poletical science of medicineتصمیم گیرنده هستند وهر نظریه یا تحقیق مغایر با منافع آن ها هرچند مبنای علمی داشته باشد مورد تایید قرارنمی گیرد وبه آن درهیچ جا اشاره نمی شود.
نگاه کلان به طب سنتی
در حوزه طب سنتی باید نگاه کلان داشته باشیم و با برنامه ریزی و راهبرد پیش برویم .این که فرد هرچه دراختیارداشت، بخواند وهر داروی گیاهی که برایش جالب بود تجویز کند ، نه تنها به پیشرفت طب سنتی کمک نمی کند بلکه چنین عملکردی خود مانع پیشرفت طب خواهد شد .
2 موضوع قابل تامل
برای داشتن نگاه کلان به طب سنتی اشراف به دو مقوله ضروری است :
1- اشراف به طب
2- علم به روش توسعه براساس مصالح کشور، سطح سلامت جامعه،هدفی که داریم، فهم میزان سهم طب سنتی از نظام سلامت ، این که چقدرسهم طب سنتی است وچه میزان سهم طب مدرن ، کجا باید این دو تلفیق شود ، هدف وبرنامه سلامت آفرین چیست و....
برای مثال آیا لازم است کل گیاهان مخزن الادویه را معرفی کنیم ؟ یا کشاورزان ما آمادگی تولید این حجم از گیاهان را دارند؟ آیا این کار با شرایط اقتصادی ما سازگار است ؟وهزاران سوال دیگر...
درباره منابع طب سنتی هم چنین اما و اگرهایی وجود دارد.
درشرایط جاری حتی ساده ترین کتاب «درمان فوری رازی»، قابل اجرا نیست و ساده ترین نسخه هایش امروزه جزو پیچیده ترین نسخه ها به شمارمی آید.
بی اعتنایی به احادیث طبی
نکته دیگر این است که آیا احادیث با کاربرد طبی منتسب به ائمه مانند، امام صادق (ع) و امام رضا( ع) قابل اجرا نیست؟ اگر قرار باشد که بین سخن ائمه(ع) یا سخن حکما مانند بقراط وسقراط یکی را انتخاب کنیم، برخی مدعی می شوند سخن ائمه(ع) دچار تحریف شده است ونیاز به سند شناسی دارد؛ در حالی که سخن حکما نیاز به سند شناسی ندارد. چطور است که آن یکی دستخوش تغییر شده است و این یکی نه؟! در هر حال رساله ذهبیه به امام رضا (ع) منتسب است و تا آن جا که می دانم 30 هزار حدیث طبی داریم که برخی آیه است ، آیا می توان از آن ها چشم پوشی کرد؟ این در حالی است که امروزه اندیشمندان، محققان و پزشکان بزرگ دنیا به دنبال کامل کردن دانسته های خود ازطریق آموزه های دینی وبه ویژه اسلام هستند.
چنان که قبلا یکی از اندیشمندان غیر ایرانی به دو نکته اشاره کرد که برای من قابل تامل است؛ یکی این که رشته های پزشکی با وجود تنوع وتعدد بسیار بین خود دیوارهای زیادی گذاشته است به طوری که هر کدام از آن ها هیچ خبری ازفعالیت دیگری ندارد وازطرفی نمی تواند دررشته ای غیر ازتخصص خود دخالت کند ، این دو موضوع باعث نقص بزرگی شده است .
او به نکته مهم دیگری هم اشاره کرد ؛ این که ایران به دلیل محدودیت روابط با خارج ازکشور درشرف انفجارعلمی به سر می برد وآ ن ها دنبال کسب اطلاعات از ما در زمینه های مختلف از جمله طبی هستند . در تمام دنیا کتاب های طبی حکمای ما را بهتر از خودمان می شناسند و یاد می گیرند، بنابراین سخن شان شامل دانسته های طب اسلامی است؛ این در حالی است که آن ها به احادیث وآموزه های دینی ما به راحتی دسترسی ندارند.
صاحب بزرگ ترین مرجع گیاهان دارویی دکتر دوک (Duc) با بیان خواص سیاهدانه به حدیث
پیامبر (ص) اشاره می کند.
با همه این اقبال وتوجه دردنیا یادآوری این نکته را ضروری می دانم که اطلاعات دینی برای همه بشریت است وما حق نداریم دیگران را از آن محروم کنیم.
طب باید مستقل باشد
تعبیر آیه «واعدوا لهم مااستطعتم من قوه » چیست ؟
آیا بحث اول استعداد نظامی سلامت تن نیست ؟
همان طور که در زمینه استعداد وتوان نظامی باید مستقل شویم، در حوزه طب هم باید مستقل بود.
اقتصاد مقاومتی
در صنعت به سرمایه میلیاردی برای راه اندازی شغل نیاز داریم در حالی که در طب برای یک واحد عرق گیری ، کرم سازی وکاشت محصول چقدر باید سرمایه گذار ی کرد ؟
ما می توانیم محور بزرگی برای صدور خدمت شویم که این موضوع موجب شکوفایی سریع اقتصادی است و از طرفی بعضی از داروها مخصوص موقعیت جغرافیایی ایران است مانند باریجه، خاکشیر و... که زمینه مناسب برای صادرات آن را فراهم می کند.
اما نکته آخرتوجه به بعد اخلاقی در راهبرد طب سنتی است. ذکر، دعا وصلوات وتوجه به معنویت در درمان در این حوزه قابل تامل است آن چه در این روزگار همه به دنبال آن هستیم و درسایه توسعه طب سنتی ایرانی اسلامی میسر است. از این فرصت ها می توان بهترین استفاده را کرد یا فرصت را به دیگران سپرد.
توسعه طبابت یا سلامت؟!
ما به دنبال توسعه طبابت هستیم یا توسعه سلامت؟ چرا که هر کدام از موارد یاد شده مشی وروش خود رادارد.
طبق شواهد بیش از30 درصداز تامین سلامت مردم نمی تواند بر دوش وزارت بهداشت باشد . بخشی بر عهده آموزش وپرورش ، صداو سیما و... است.
برای روشن شدن موضوع مثالی می زنم ؛ خوب جویدن غذا موضوع بسیار مهمی است که رعایت نکردن آن پیامدهای ناگواری دارد ، حال وزارت بهداشت ،پزشکان متخصص درمطب چقدر می توانند خوب جویدن غذا را آموزش دهند؟
آیا اگر این آموزش ها از دوران کودکستان شروع شود، بهتر نیست؟
از طرفی آموزش طب سنتی در دانشگاه هم اما واگر های خودش را دارد. دو واحد طب سنتی گذاشته می شود آن هم نه دو واحد درمانی دو واحد تاریخ طب !!!