وقتی از جایگاه دکتر به بیمار تغییر کردم

به محض این‌که سی‌تی‌اسکن تمام شد، فوری به نتیجه آن نگاه کردم. تشخیص واضح بود: «توده‌هایی ریه‌ها را درگیر کرده و باعث تغییر شکل ستون فقرات شده بود و این یعنی سرطان!» در طی دوران تحصیلی و کاری‌ام در رشته جراحی مغز و اعصاب برای این‌که بررسی کنم چقدر شانس جراحی برای برداشتن توده‌ها وجود دارد، هزاران اسکن را نگاه کرده بودم. اغلب پایین اسکن‌ها با خط مخصوص پزشکان می نوشتم: «سرطان ریه پیشرفته. شانسی برای جراحی وجود ندارد.» آن روزها از کنار این یادداشت به راحتی می‌گذشتم اما الان این سی‌تی‌اسکن فرق می‌کرد چرا که مربوط به خودم بود. من قبلا در مقابل بیماران و خانواده‌های بی شماری برای بحث درباره یک پیش‌بینی سخت قرار گرفته بودم و برای اعلام بیماری قوانین اولیه‌ای برای خودم داشتم. درباره تشخیص سرطان، همیشه صادق بودم اما همیشه یک دریچه امید را مقابل فرد بیمار یا خانواده‌اش قرار می‌دادم. مثلا درباره تاریخ‌ها همیشه کمی مبهم حرف می‌زدم یعنی چند روز را چند هفته یا چند هفته را چند ماه بیان می‌کردم. در این بین، فکر می‌کنید که وقتی به ملاقات پزشک آنکولوژی رفتم، بلافاصله نپرسیدم که چقدر زنده می‌مانم؟

من چند ماه بیشتر زنده نخواهم بود

حالا من از جایگاه پزشک به بیمار تغییر کرده‌ام و دقیقا همان سوالی را می کنم که همه مریض‌ها از پزشک می‌پرسند. امیدوار بودم پزشکم بداند که من متوجه آمار هستم و تمام شرایط پزشکی بیماری‌ام را می‌دانم بنابراین دوست داشتم او زمان دقیق و مشخص پیش‌بینی‌اش را به من بگوید! به او گفتم من تحملش را دارم اما دقیقا بعد از هر ویزیت، پزشکم از ارائه اعداد مشخص به من جلوگیری می‌کرد. من متخصص مغز و اعصاب بودم و سرطان ریه جزو تخصص من نبود. با این حال، وقتی سی‌تی‌اسکن خودم را دیدم، فهمیدم که بیشتر از چند ماه زنده نیستم. حال من آن روزها خیلی بد بود، 30 کیلو وزن کم کردم، درد شدیدی را در پشتم احساس می‌کردم و هر روز خسته‌تر و ناامیدتر از روز قبل به زندگی ادامه می‌دادم.

آماده شدن برای مرگ!

وارد مرحله بعدی زندگی‌ام شدم: آماده شدن برای مرگ. گریه کردم و به همسرم گفتم که بعد از من باید ازدواج کند و بعد هم مسائل مالی را سر و سامان دادم. نامه‌هایی برای دوستانم نوشتم. بله، خیلی کارها در زندگی‌ام برای انجام دادن داشتم که به بهانه کار داشتن و سرشلوغی از آن‌ها غافل شده بودم. حالا فقط یک سوال برایم باقی مانده بود، این که من چقدر وقت دارم؟

بعیده شانس ادامه دادن به زندگی داشته باشم

من به شدت شروع به مطالعه کردم تا ببینم عدد زندگی من تا کجا ادامه خواهد داشت و در چند سالگی از این دنیا خواهم رفت؟ مطالعات عمومی نشان می‌داد که بین 70 تا 80 درصد بیماران مبتلا به سرطان ریه، طی دو سال می‌میرند اما ین موضوع باعث ناامید شدن من نشد چراکه بیشتر این بیماران مسن بودند و مدت زیادی بود که سیگار می‌کشیدند. در این تحقیقات جایی برای من نبود! من 36 ساله بودم و سیگار نمی‌کشیدم و یک جراح مغز و استخوان توانمند بودم. دوستان و اعضای خانواده‌ام تعداد زیادی مثال برای من آوردند که افرادی سرطان ریه داشتند و 10 سال زنده ماندند. مثلا این جملات را که برادر دوستم سرطان ریه داشت و بهبود پیدا کرد یا دوست آرایشگرم یا خواهر دوستم یا دوست دوستم و ... هزاران بار در روز می‌شنیدم. در این بین و پیگیری مراحل درمان بعد از چند ماه، کم کم وضعیت سلامتی‌ام بهتر شد اما هر روز این جملات را به زبان می آوردم: «خیلی بعید هست من شانس یک دهه دیگه زندگی رو به دست آورده باشم... »

اگر بدانیم چقدر وقت داریم...

در تمام مدت قبل از بهبودی، مسیر پیش روی زندگی من واضح می شد اگر می‌دانستم چقدر وقت دارم؟ مثلا به من بگو فقط چند ماه، خب در این شرایط خودم را وقف خانواده‌ام می‌کردم. به من بگو یک سال، کتابم را می‌نوشتم. به من بگو ده سال، به کار سابقم یعنی معالجه بیماران برمی‌گشتم. اما اگر به من بگویند یک روز زنده هستم، چه کاری می‌کنم؟ پزشک آنکولوژی من فقط یک جمله گفت: «من نمی‌توانم به تو زمان بدهم، تو خودت باید پیدا کنی چه چیزهایی برایت بیشترین اهمیت را دارد و باید زودتر انجام‌شان بدهی.»

من ادامه خواهم داد...

اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید، هشت ماه از تشخیص بیماری‌ام گذشته و سرطانم در حال درمان است. هم اکنون بیشتر می‌نویسم، بیشتر می‌بینم، بیشتر احساس می کنم و بیشتر به خانواده ام سر می‌زنم و... . هر روز صبح ساعت 5:30 زنگ ساعتم را قطع می‌کنم، بیدار می‌شوم و به همسرم که کنارم است، نگاه می‌کنم و با خودم تکرار می‌کنم: «من نمی‌توانم ادامه بدهم، من ادامه خواهم داد.»

یکی از کاربردهای بسیار مهم شخصیت شناسی، به حوزه خانواده مربوط می‌شود. در واقع وقتی شما با ویژگی‌های هر تیپ رفتاری آشنا شوید، به راحتی می‌توانید حدس بزنید که همسر یا فرزندان‌تان چه علایقی دارند، چگونه به وجد می‌آیند، از چه چیزی ناراحت می‌شوند و ... . بنابراین ‌همان‌طور که در هفته گذشته به شما وعده داده بودیم، در این شماره به بررسی الگوهای رفتاری تیپ راهبر در خانواده می‌پردازیم. لازم به ذکر است که این مطالب صرفا با هدف آشنایی بیشتر شما مخاطبان گرامی با تفاوت‌های فردی انتشار می‌یابد و  به هیچ عنوان جایگزین مراجعه به افراد متخصص و صاحب صلاحیت در حوزه مشاوره خانواده نیست.

   رفتار اصولی با همسر راهبر!

اگر همسرتان در تیپ شخصیتی راهبر قرار می گیرد، بهتر است بدانید:

* افراد گروه راهبر نیازمند قدرت هستند. آن‌ها عاشق چالش، قدرت و تمایزند. به این حس آن‌ها احترام بگذارید. هیچ‌گاه این افراد را به خصوص جلوی دیگران تحقیر نکنید و همیشه اقتدار، مسئولیت‌پذیری و تلاش‌های آن‌ها را تحسین کنید.

* افراد این گروه از مقایسه شدن بیزار هستند. هیچ‌گاه آن‌ها را با دیگران مقایسه نکنید و دستاوردها و موفقیت‌های دیگران را به رخ آن‌ها نکشید.

* یکی از مسائلی که مخصوصا خانم‌هایی که همسرانی از گروه راهبر دارند با آن مواجه هستند این است که افراد این گروه به خصوص آقایان علاقه‌ای به خرید کردن ندارند! آن‌ها تنها زمانی که به چیزی نیاز دارند، می‌روند و آن را می‌خرند. از این رو شاید یک خرید کردن طولانی و لذت‌بخش برای همسران افراد گروه راهبر بیشتر شبیه یک آرزو باشد!

   رفتار اصولی با فرزند راهبر!

اگر تیپ شخصیتی فرزندتان راهبر است، بهتر است بدانید:

* از همان کودکی به او مسئولیت بخش‌هایی از زندگی را واگذار کنید. این‌گونه هم انرژی زیاد این افراد کنترل می‌شود و هم زمانی که ذهن‌شان درگیر انجام کاری باشد و مسئولیتی داشته باشند فضای ایجاد چالش برای آن‌ها کمتر فراهم می‌شود.

* فراموش نکنید که افرادی با تیپ شخصیتی راهبر، مدیران و مسئولان بسیار توانایی هستند و قدرت نفوذ بسیار زیادی دارند. پس اگر از همان کودکی شیوه‌های صحیح مدیریت و مسئولیت‌پذیری را با آن‌ها تمرین کنید، قطعا آینده درخشانی برای فرزندتان رقم زده‌اید بنابراین اجازه دهید آن‌ها از همان ابتدا عضو یک تیم تصمیم گیرنده در خانواده باشند.

* افراد گروه راهبر تمایلی ندارند در کارها از کسی حرف شنوی داشته یا تحت تسلط دیگران باشند. از این رو در صورتی که فرزندتان در این گروه قرار می گیرد، بهتر است گاهی به او یادآوری کنید که به دیگران و نظرات آن‌ها احترام بگذارد و به خاطر داشته باشد به هرحال همه انسان‌ها در زندگی خود به تعامل با دیگران نیاز دارند.

  یک حادثه، یک بیماری و ... می‌تواند هر پدر و مادری را برای مدتی و البته گاهی هم برای همیشه زمین‌گیر کند. مراقبت از پدر و مادر ناتوان همیشه با مشکلاتی همراه است که بچه‌ها هیچ وقت از قبل برای آن آمادگی نداشته‌  و آموزش ندیده‌اند. در برخی موارد این بچه‌های مراقب، کمتر از 18 سال دارند و به اجبار شرایط سخت و سنگینی را تجربه خواهند کرد و رشد و تربیت‌شان خواه ناخواه و به طور طبیعی با معلولیت والدین‌شان گره می‌خورد. این چالش هنگامی به اوج خود می‌رسد که پدر و مادر ناتوان همچنان اصرار به استقلال و کارآمدی خود دارند و حمایت و مراقبت فرزندان را پس می‌زنند و زندگی روزمره آن‌ها را دچار اشکال می کنند. پذیرش وضعیت جدید و دشوار برای بچه‌هایی که به تازگی پدر و مادر آن‌ها دچار معلولیت شده اند کمی پیچیده‌تر است، به خصوص اگر فرزند در سنین پایین باشد و تا پیش از معلولیت والدین مورد حمایت و مراقبت شدید آن‌ها بوده است و به ناگاه، انتقال این وظیفه حمایتی به فرزند، به دلیل شرایط جدید و قبول این وضعیت کمی سخت خواهد بود. در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

 

در ابتدا برای این که خیال تان را آسوده کنم باید به این نکته اشاره کرد که ترس از صحبت کردن در جمع، جزو شایع ترین ترس هاست؛ به طوری که حتی درصد زیادی از سخنوران بزرگ هم قبل از رفتن به جایگاه سخنرانی دچار ترس و هیجان منفی هستند. در هر کاری لازم است که با عده دیگری از افراد در ارتباط باشیم؛ افرادی که باید ما را لایق، توانا و قابل اعتماد تشخیص دهند. این مسئله در شغل شما اهمیت دو چندانی می یابد چراکه نوع شغل تان ایجاب می کند که مردم باید ابتدا خود شما را بپسندند تا سپس خدمت یا محصولی که ارائه می دهید، مورد پسندشان واقع شود. این ارتباط، تنها زمانی شکل خواهد گرفت که بتوانید به راحتی و با آرامش صحبت کنید. در ادامه به نکاتی اشاره خواهم کرد که امیدوارم بتواند به شما برای صحبت کردن در جمع کمک کند.

   یک شروع مقتدرانه داشته باشید

فرقی نمی کند که برای چه  کسانی و در کجا صحبت می کنید، چه برای همکاران و چه برای ارباب رجوع ها. باید صحبت تان را با قدرت آغاز کنید. آهسته حرف  زدن از همان ابتدای کار، اشتباهی بزرگ است. اگر چنین شروعی داشته باشید، دیگر امید چندانی به تغییر آن نیست. بنابراین باید از همان اول با صدای بلند، رسا و پرانرژی صحبت کنید. 

   فن بیان به صورت تدریجی بهتر می شود

مهارت صحبت  کردن در جمع به صورت قدم  به  قدم بهبود می یابد بنابراین نباید از خودتان انتظار تغییر یک شبه و تبدیل شدن به یک سخنور قهار داشته باشید. ابتدا از صحبت  کردن برای جمعی کوچک شروع کنید و به  تدریج این کار را در مقابل تعداد بیشتری از مردم انجام دهید. صحبت  کردن در برابر پنج نفر با صحبت  کردن در برابر 100 نفر کاملا متفاوت است. از تعداد کم شروع کنید و ببینید که با چه تعداد از افراد اضطراب  تان بیشتر می شود. پس از آن، به مرور تعداد افرادی را که برای شان صحبت می کنید افزایش دهید تا دیگر احساس ناراحتی نداشته باشید. با این  کار، روزی خواهد رسید که دربرابر صدها نفر شنونده هم مشکلی برای صحبت  کردن نخواهید داشت.

   خودتان باشید

فراموش نکنید که حتی سخنرانی خیلی خوب نیز به طور حتم بی عیب و نقص نخواهد بود. چیزی که حتی از بی عیب و نقص بودن صحبت های شما مهم تر است، این است که خودتان باشید. در هنگام سخن گفتن،  تصویر خاص خودتان را به نمایش بگذارید و به طور جدی از تقلید کردن پرهیز کنید. نحوه سخن گفتن مخصوص به خودتان را طراحی کنید و فقط از آن پیروی کنید.

   جذابیت را در سخنان تان مهمان کنید

سخنان خود را با گفتن نکته جالبی آغاز کنید که بتواند توجه مخاطبان را به شما جلب کند. می توانید صحبت های خود را با تعریف کردن یک خاطره یا داستان شروع کنید؛ داستانی بامزه درباره آن چیزی که می خواهید پیرامون آن سخن بگویید؛ هر قدر این داستان تاثیرگذارتر و مرتبط تر باشد، بهتر است. لازم نیست خیلی شوخی کنید. بهتر است ساده، صمیمی و بی  ریا باشید.

   از اهمیت ارتباط چشمی غافل نشوید

در این ارتباط، هر یک از مخاطبان شما باید احساس کند که شما به او نگاه می کنید و با وی حرف می زنید. ذهن شما باید باز باشد و برای دریافت توجه و اعتماد آن ها آماده باشید. اگر به راستی خواستار برقراری چنین ارتباطی باشید، دیگران شما را می پذیرند و تمایل شما به برقراری ارتباط را حس خواهند کرد. هنگامی که این ارتباط وجود داشته باشد، شما احساسی خوشایند و تاثیرگذار در دیگران به وجود خواهید آورد.