پیدا کردند.

تلفن زده تا درباره کاری با شما صحبت کند اما مدام صدای ملچ‌وملوچ و گاز زدنش می‎آید. هر چقدر با خودتان فکر می‎کنید نمی‏‌فهمید خب اگر می‎خواست چیزی بخورد، چرا به من زنگ زد؟ برای همه‌‎مان پیش می‎آید که در ساعت‎هایی خاص باید با دیگران تماس تلفنی داشته‌باشیم ولی وقتی ساعت 2 تا 4 بعد از ظهر به کسی زنگ می‎زنیم باید انتظارش را هم داشته باشیم که جواب‎مان را ندهد. کافی است کمی با خودمان روراست باشیم؛ مثلا اول از خودمان بپرسیم حرف‎های‎مان را حتما در همین ساعت باید به او بگوییم یا می‎شود کمی صبر کرد تا وقت مناسبی برای گپ زدن پیدا کنیم. گاهی پیش می‎آید شما حوصله یک مکالمه طولانی را ندارید و دلتان می‎خواهد خیلی زود حرف‌‏های اضافه را جمع‌وجور و خداحافظی کنید ولی طرف، همچنان از دل هر ماجرایی وارد داستانی جدید می‎شود و این هزارتو انگار تمام شدنی نیست؛ این وقت‎ها شاید بد نباشد که موضوع بحث را عوض کنیم یا بی‎تعارف و صادقانه به رفیق‎مان بگوییم که ماجرای پرحاشیه‎اش واقعا برای ما جذاب نیست. از همه این‎ها بگذریم بعضی وقت‎ها هنگام صحبت با تلفن چیزهایی پیش می‌آید که غیرارادی است مثلا عطسه و سرفه که خب نمی‌شود از آن جلوگیری کرد اما می‎شود برای چند لحظه گوشی را از خودمان فاصله بدهیم تا گوش طرف را کر نکنیم. این‎هایی که توی گوشی تلفن عطسه می‎کنند احتمالا همان‎هایی هستند که وقتی گوشی‎شان آنتن نمی‎دهد یا مثلا از آن طرف خط، کسی می‎گوید که صدایت را ندارم بلند بلند داد می‎زنند بلکه صدا برسد. 

 

دورهمی پیرترین درختان 

 همه می‎دانیم درخت‎ها زیاد عمر می‎کنند اما زیاد یعنی چقدر؟ صدسال؟ 500 سال؟ هزارسال؟ تصورش سخت است که درختی بتواند بیشتر از این مدت، از دست دخالت‎های انسان در طبیعت و نیازهای بی‎شمارش، جان سالم به‎در ببرد. اما «پاندو» قدیمی‎ترین مجموعه درخت جهان، بیش از 80هزار سال دارد. پاندو غیر از رکورد طولانی‎ترین عمر، با شش میلیون کیلوگرم وزن رکورد سنگین‎ترین موجود زنده جهان را هم دراختیار دارد چون درخت‎های این مجموعه ریشه مشترک دارند و درواقع همه‎شان با هم یک موجود زنده با ریشه عظیم زیرزمینی هستند. این مجموعه صنوبرهای لرزان، در پارک ملی فیش‌لیک در ایالت یوتای آمریکا واقع و به غول لرزان معروف شده‎است. پاندو، برای رسیدن به این سن‎وسال رقیب‎هایش یعنی درختان مخروط‎زا مثل کاج و سرو را از بین‎برده‎است..

 

منابع: NatureEcology&Evolution، sciencedaily، atlasobscura

 

 قول می‌دهم همه جور مدرسه‌ای دیده‌ باشی غیر از اینی ‌که می‌خواهم قصه‌اش را برایت بگویم؛ «مدرسه حشرات باحال» که دانش‎آموزهایش، انواع سوسک‎اند از شاخک دراز و غواصی و گوزنی کنگره‌دار گرفته تا جواهرنشان و ببری. دانش‎آموزهایی شر و بی‌نظم‎ که آقای مدیر ملخی از دست‎شان کلافه شده‎است. ماجرای این مدرسه عجیب یا به قول دانش‎آموزهایش باحال، از ‌جایی شروع می‎شود که استاد مگس شروع به تدریس نکرده، فراری می‌شود و اتفاق بدی برایش رخ می دهد . مدیر ملخی به فکر پیداکردن معلم جدید می‌افتد ولی با این بچه‎های سرکش اصلا کار راحتی نیست. اگر می‎خواهید بقیه قصه را بفهمید و کلی ماجرای خنده‎دار بخوانید و از طرفداران کمیک استریپ هستید، مدرسه حشرات را از دست ندهید. «ووشیانگ مینِ» چینی، این کتاب طنز مصور را نوشته‎است. هر فصل کتاب دو بخش دارد؛ داستان و «علم به زبان ساده» که در پایان هر داستان، یک یا چند حشره را معرفی می‎کند. بعد از ورود به مدرسه حشرات، به خودت می‌آیی و می‌بینی که حشرات خیلی هم چندش‌آور و وحشتناک نیستند و دنیای شگفت‎انگیزی دارند. این کتاب از تازه‎های نشر امسال است که انتشارات فاطمی به چاپ رسانده‎است.

 تصویرسازی‎های دوست‎داشتنی‎اش کارِ دو هنرمند به اسم‎ «شیا جی ان» و « ژوانگ جیان یو» است و ترجمه‎اش هم به عهده «معصومه معراجی» بوده‎است.  

 

دختری 14ساله‌ام و خیلی وسوسه می شوم که سیگار بکشم. حس خوبی بهم میده. میگن که سختی‌ها رو از یادم می‌بره. کلا از این‌که سیگار بذارم گوشه لبم، خیلی خوشم میاد. البته هنوز سیگاری نشدم.

سیگار را جزو مواد مخدر دسته‎بندی می‎کنیم چون با تغییر در ماده‎های شیمیایی طبیعی مغز، روی ما تأثیر می‎گذارد. یکی از کارهای نیکوتین، تأثیر روی ماده طبیعی «دوپامین» در مغز است که باعث احساس لذت و خوشی می‎شود. نیکوتین،  «آدرنالین» و «استیل‎کولین» را  نیز تحت تأثیر قرار می‎دهد. این دو، پیام‎رسان‎های عصبی هستند که به‎ترتیب ضربان قلب را بالا می‎برند و باعث احساس انرژی می‎شوند. این کاری است که سیگار انجام می‎دهد اما موقتی است . اصلا به همین دلیل است که آدم‎ها «سیگاری» می‎شوند؛ برای این‎که آثار خوشایند سیگار کشیدن باقی بماند، نیاز دارند که مرتب سیگار بکشند و وارد چرخه معیوبی می‎شوند که در اصطلاح به آن می‎گوییم «اعتیاد». این همان وابستگی به سیگار است و دلیل جمله‎ای که احتمالا از زبان کسانی که سیگار می‎کشند، شنیده‎ای؛ «دست خودم نیست».

  سیگار با مغز چه می‎کند؟

خب حالا این وابستگی به سیگار مگر چه ایرادی دارد؟ وقتی تعداد دفعات سیگار کشیدن زیاد می‌شود، برای ماده‌های شیمیایی مغز تناقض به وجود می‎آید؛ آدرنالین و دوپامین، مرتب ترشح می‎شوند، ضربان قلب مدام بالا می‎رود و به‎جای احساس آرامش اولیه، ممکن است فرد احساس برانگیختگی و عصبانیت را تجربه کند. از طرف دیگر وقتی ما به وسیله نیکوتین، ماده‌های شیمیایی و هورمون‎ها را در مغز دستکاری کنیم، مغزمان دچار اختلال می‎شود؛ کم‌خوابی یا پرخوابی، کم‌اشتهایی یا پرخوری، افسردگی، بی‌قراری و اعصاب‎خردی نتایجی هستند که از به‎هم خوردن تعادل هورمون‎ها ناشی می‎شوند. غیر از این‎ها حتما شنیده‎اید که در مواد تشکیل‎دهنده سیگار، ماده‎های مضر هم وجود دارند مثل قطران که غیر از مغز، به بقیه اندام‎ها هم آسیب می‎رسانند؛ رشد ناگهانی و ناسازگار سلول‎ها در دهان، حلق، حنجره، ریه، لوزالمعده، گردنه رحم و خلاصه همه بخش‎هایی که با این مواد تحریک می‎شوند، از جمله این آسیب هاست. به همین دلیل، احتمال ابتلا به سرطان حنجره و چند بیماری‌ سخت دیگر در کسانی که سیگار می‎کشند، بیشتر است.

 هورمون‎های لذت را کجا جست‎وجو کنیم؟

پژوهشگرها طی تحقیقاتی متوجه شده‎اند که بعضی کارها می‌توانند با درصد زیادی تأثیرهای خوشایندی مثل سیگار ایجاد کنند اما متناسب با ساختار بدن ما و بدون اذیت کردن اندام‎ها و ایجاد تغییرات ناگهانی موقتی. این کارها عبارت اند از:

     ورزش|  ورزش منظم به ویژه تمرین‎های هوازی، آدرنالین را بالا می‎برد و باعث افزایش ضربان قلب و تنفس می‎شود و تأثیر مثبتش، از نیکوتین بادوام‎تر است.  

     دوست داشتن|  ارتباط موثر و منظم با افرادی که دوست شان داریم و تلاش برای یادگیری برقراری رابطه خوب و موثر، ترشح دوپامین را افزایش می‎دهد که البته میزان این افزایش به کیفیت رابطه بستگی دارد.

     هدف داشتن|  وقتی برای رسیدن به اهداف‎مان برنامه‎ریزی می‎کنیم، مثل پس‎انداز برای خرید یک وسیله دوست‎داشتنی، تلاش برای قبول شدن در یک امتحان، موفقیت در یک رشته ورزشی، ماده لذت یعنی دوپامین در مغزمان ترشح می‎شود و هرچه این هدف و تلاش برای محقق کردن آن مهم‎تر باشد، لذت بادوام‎تر می‎شود چون موفقیت‎های کوچک، موفقیت‎های بزرگ را به دنبال می‎آورند.

اگر این اطلاعات به‎‏نظرت قانع‎کننده نیست و هنوز سوال‎هایی برایت باقی‎مانده، پیشنهاد می‎کنم درباره این موضوع با یک روان‎شناس صحبت کن. 

 

   شاید این روزها در اخبار و شبکه‌های اجتماعی دیده و شنیده‌باشید که قرار است یک پدیده نجومی مهم و جالب رخ بدهد؛ گذر سیاره عطارد از مقابل خورشید. آن‎هایی که شیفته آسمان و پدیده‎هایش هستند، ابزارهایشان را ردیف کرده‎اند و منتظرند تا دوشنبه از این پدیده جذاب عکس بگیرند. پدیده «گذر» وقتی رخ می‎دهد که یکی از سیاراتِ داخلیِ مدارِ زمین مثل عطارد و زهره از مقابل خورشید بگذرد. شاید بپرسید یعنی برای بقیه سیاره‏‌ها پدیده گذر اتفاق نمی‎افتد؟ راز این سوال توی همان عبارت «سیارات داخلی مدار زمین» نهفته است، یعنی فقط سیاره‎هایی که بین مدار زمین و خورشید قرار گرفته‎اند، پس شما هیچ وقت نمی‌توانید گذر سیاره مریخ را از جلوی خورشید ببینید و این پدیده مخصوص عطارد و زهره است. روز دوشنبه حدود ساعت 16، عطارد از جلوی ستاره بزرگ منظومه شمسی ما یعنی خورشید عبور می‌کند اما اگر انتظار یک سیاره خوش‌آب‌ورنگ و بزرگ دارید، از این گذر چیزی عایدتان نمی‎شود چون عطارد را به شکل یک نقطه ریز سیاه در برابر خورشید خواهید دید، آن هم با تلسکوپ یا دوربین دوچشمی. بنابراین با چشم غیرمسلح به خورشید نگاه نکنید. اول این‎که احتمال نابینا شدن وجود دارد و دوم این‌که خب چه کاری‎ است زل بزنید به خورشید وقتی قرار نیست چیزی ببینید؟ حتی منجم‎ها و کسانی که با تلسکوپ یا دوربین دو چشمی می‎خواهند گذر را ببینند از فیلترهایی استفاده می‏‌کنند تا شدت نور خورشید را کم کند و آسیبی به چشم‎شان وارد نشود. گذر عطارد تا ساعت 21 ادامه دارد اما تا قبل از غروب خورشید، عملا فقط یک ساعت‌ونیم فرصت داریم آن را روی خورشید زرد و نارنجی دمِ غروب ببینیم.

پ.ن: عطارد اولین و کوچک‎ترین سیاره منظومه شمسی است که به‎دلیل نزدیکی به خورشید به شدت داغ است. اگر دوست دارید این سیاره نقلی را ببینید، می‎توانید با گروه‎های نجومی یا انجمن نجوم شهر تماس داشته‎باشید و پیگیر برنامه‎های‎شان باشید. اگر ساکن مشهد هستید، یکی از برنامه‎ها در خانه نجوم فرهنگ سرای غدیر برگزار خواهد‎شد که ورود به آن برای همه آزاد است.

 

با استفاده از شماره های بالای صفحه سوالات تان را برای ما بفرستید

ایده و اجرا:

صابری - مرادی