
پای صحبت ۳ دهه هشتادی باحال درباره قابل اطمینان بودن مطالب اینترنتی
تعداد بازدید : 22
فضای مجازی؛ مفید، دروغگو یا خطرناک؟
دورهمی
نویسنده : مهسا کسنوی
«توی یه کانال تلگرام خوندم اگر ۴۰ روز ناشتا آبغوره بخوری همه چربیهای شکمت آب میشه». شاید از این سبک پیشنهادها از طرف دوستان و خانواده به شما شده باشد؛ احتمالا هم در جواب اینکه منبع این راهکار کجاست و آیا قابل اعتماد است یا نه، شنیدهاید «معلومه که درسته. توی تلگرام/ اینستاگرام خوندم». شاید هم خودتان از این مدل نسخهها برای دیگران پیچیدهباشید. همه مطالب اینترنتی، درست و موثق هستند؟ شما چقدر به اطلاعاتی که از فضای مجازی میگیرید، اطمینان دارید؟ در دورهمی این هفته با «ملیکا اکبری» و «آیدا خیراللهی» ۱۴ساله و «فاطیما فیضآبادی» ۱۶ ساله درباره فضای مجازی و قابل اعتماد بودن یا نبودن آن گفتوگو کردهایم. اگر شما هم به این موضوع علاقهمند هستید، دورهمی این هفته را از دست ندهید.
اگر دوست دارید در جلسه های جوانه حضور داشته باشید، با شماره های بالای صفحه تماس بگیرید .
تجربههای خوب و بد
ملیکا بحث را با یک تجربه شخصی، شروع میکند: «یکبار در صفحه اینستاگرامی خواندم اگر شکر و لیمو را با هم مخلوط کنید و روی پوست بگذارید، مثل لایهبردار عمل خواهدکرد. من این کار را انجام دادم و از اثرش راضی بودم اما یکی از دوستانم خاطره خوبی از فضای مجازی ندارد. او به توصیهای درباره افزایش رشد مو عمل کرد ولی نتیجهبخش نبود». آیدا یاد مادربزرگش میافتد: «مادربزرگم از قرصهای لاغری استفاده
می کرد که در فضای مجازی تبلیغ می شد اما هیچ فایدهای برایش نداشت. به غیر از مادربزرگم افراد دیگری را هم میشناسم که با اعتماد به فضای مجازی دچار مشکل شدهاند. یکی از دوستان خانوادگیمان برای چروکهای صورتش از روغنی که در یک کانال پیشنهاد شدهبود استفاده کرد، نهتنها چروکهایش ازبین نرفت بلکه صورتش پر از جوشهای قرمز شد». طبق تجربه دوستهایمان، توصیههای اینترنتی در طیفی از موثر بودن، بیفایده و خطرناک بودن قرار میگیرند. وقتی نتایج چیزی اینهمه متفاوت است، چه کار میشود دربرابرش کرد؟ از کجا بفهمیم نتیجه اعتماد به فضای مجازی، کدام یک از اینهاست؟
کی راست میگه؟
فاطیما ترجیح میدهد اصلا به شبکههای مجازی اعتماد نکند: «من به فضای مجازی خیلی بدبین هستم و برایش دلیل هم دارم؛ بارها شنیدهام که صفحههای اینستاگرامی خبر فوت یک بازیگرِ زنده را پخش یا شایعههای دیگری درست کردهاند. چطور میشود به فضایی که بهراحتی با جان آدمها بازی میکند، اطمینان کرد؟». ملیکا معتقد است، استفاده غلط عدهای از فضای مجازی، اعتبار آن را زیر سوال نمیبرد: «مطالب واقعی و درست زیادی هم در فضای مجازی خواندهایم. من با این حرف که نباید مطالب اینترنتی را باور کنیم، مخالفم». خب بالاخره اطمینان کنیم یا نه؟ تجربههای خوب را معیار قرار بدهیم و هرچه در تلگرام و اینستاگرام خواندیم، باور کنیم یا خاطره تجربههای بد را به خودمان یادآوری کنیم و بدبین باشیم؟ ملیکا راهحلی دارد: «من اگر مطلبی در کانالهای تلگرامی ببینم، حتماً اول آن را در گوگل جستوجو می کنم تا از درستیاش مطمئن شوم. گوگل معمولاً دروغ نمیگوید». آیدا اما مخالف سرسخت گوگل است و میگوید: «من به گوگل اصلا اعتماد ندارم. یکبار متنی در اینستاگرام دیدم که مطمئن بودم اشتباه است. توی گوگل که جستوجو کردم، با تعجب دیدم آن اطلاعات غلط در سایتهای مختلف هم آمده و تأیید شدهاست». فاطیما با آیدا موافق است و تعریف میکند: «برای درس تاریخ، باید درباره موضوعی تحقیق میکردم. با جستوجو در گوگل به کلی مطالب متناقض راجع به آن موضوع برخوردم. نمیتوانستم بفهمم کدامش درست و کدام غلط است. برای همین از آشنایی که در رشته تاریخ تحصیل کردهبود، کمک گرفتم». خب تا اینجا رفقایمان جستوجو کردن اطلاعات از منابع دیگر و کمک گرفتن از متخصصها را پیشنهاد کردهاند. شما برای اطمینان از درستی مطالب تلگرامی و اینستاگرامی چه کار میکنید؟ همانطور که به جواب این سوال فکر میکنید، بقیه گفتوگو را هم بخوانید.
جواب رو کجا میشه پیدا کرد؟
فاطیما همانطور که متوجه شدید، فضای مجازی را قابل اعتماد نمیداند. او در مواجهه با اطلاعات اینترنتی، روش مخصوص خودش را دارد: «من موقعیتها را به دو دسته فوری و غیرفوری تقسیم میکنم. اگر در موقعیت غیرفوری قرار بگیرم، برای مطمئن شدن از درستی اطلاعات صبر میکنم. شاید با گذشت زمان دانشم بیشتر شد یا منبع موثقی پیدا کردم و به جواب سوالم رسیدم. اگر موقعیت فوری باشد، مثل همان تحقیق تاریخ، یک فرد متخصص قابل اعتماد پیدا میکنم».
ملیکا همچنان اصرار دارد که گوگل، کمککننده است ولی: «اگر با جستوجو در گوگل به جوابهای متناقض برسم، میروم سراغ کتابها». آیدا میگوید اگر مطلبی برایش غیرقابل باور باشد، حتما با یک بزرگ تر مشورت میکند. شما چه کار میکنید؟
عکس و تصویر سازی : محمدعلی محمد پور، سعید مرادی