شغل‌مان هیجان‌انگیز اما پردردسر است

طاهرخانی، مهندسی نرم‌افزار خوانده و تاکنون زیرنویس بیش از 230 فیلم را تهیه کرده است

«میلاد طاهرخانی» 29 ساله است. کارشناسی مهندسی نرم‌افزار خوانده و ساکن تاکستان قزوین است. میلاد از هفت سال پیش کار ترجمه زیرنویس را شروع کرده است و خودش می‌گوید تاکنون 230 کار مختلف را ترجمه کرده است. او هم اینک برای جایی به صورت قراردادی یا استخدام کار ترجمه انجام نمی‌دهد و به صورت مستقل کار می‌کند. از طریق یکی از وب سایت‌های ارائه زیرنویس میلاد را پیدا کردیم و درباره شغل‌اش از او پرسیدیم.

  فیلم هندی زیاد می‌دیدم

بسیاری از زیرنویس کنندگان خودشان از خوره‌های فیلم دیدن هستند. میلاد هم این موضوع را تایید می‌کند و می‌گوید آن موقع فیلم زیاد می‌دیدم. البته خودش توضیح می‌دهد که آن اوایل فیلم هندی زیاد تماشا می‌کردم. او درباره ماجرای ورودش به دنیای ترجمه زیرنویس می‌گوید: «راستش شرایط زندگی‌ام به گونه‌ای بود که وقت زیادی برای فیلم دیدن داشتم. با دیدن این فیلم‌ها، زبان هندی و انگلیسی‌ام حسابی تقویت شده بود. به‌تدریج فکر کردم خوب است وارد کار ترجمه هم بشوم. آن اوایل فقط کارهای بالیوودی را ترجمه می‌کردم به‌ این‌دلیل که آن موقع کمتر زیرنویس می‌شد و مخاطب خوبی هم داشت. این کار برای من هم تمرینی برای بهتر شدن زبان انگلیسی بود و هم احساس می‌کردم کار سودمندی است و کمک می‌کند مردم بتوانند فیلم‌های مورد علاقه‌شان را به‌راحتی تماشا کنند. البته که درآمد کمی هم برای من ایجاد کرده بود. به‌تدریج که جلوتر رفتم بعد از یک سال سراغ فیلم و سریال‌های آمریکایی هم رفتم و آن‌ها را هم ترجمه کردم».

  درآمدمان بابت هر فیلم بین 60 تا 600 هزارتومان است

میلاد معتقد است، درآمد ترجمه زیرنویس در ایران راضی‌کننده نیست. آن را با کشورهای دیگر مقایسه می‌کند و می‌گوید این‌جا نمی‌شود روی درآمد این کار حساب باز کرد. او دلایلش را این طور ذکر می‌کند: «اولین مشکلی که وجود دارد این است که صنفی نداریم. بنابراین به رسمیت شناخته نمی‌شویم و حقوق‌مان به‌راحتی ممکن است ضایع شود. دوم این‌که این جا قانون کپی‌رایت رعایت نمی‌شود. به شکل گسترده‌ای کپی‌کاری انجام می شود. مورد مهم‌تر از همه این است که جایی وجود ندارد بتوانیم به طور منظم با آن جا همکاری کنیم و بدانیم که حقوق مشخصی می‌گیریم. همه این‌ها باعث می‌شود که در شرایط فعلی نتوان روی درآمد ترجمه زیرنویس حساب کرد. این‌ها در حالی است که واقعا خیلی هم کارمان دیده نمی‌شود و فقط عشق است که آدم‌ها را در این کار نگه می‌دارد. با این حال بعضی سایت‌ها برای زیرنویس، خطی 100 تا 350 هزار تومان حساب می‌کنند که اگر مثلا فیلمی 700 خط داشته باشد، می‌شود چیزی بین 70 تا 240 هزار تومان. بعضی سایت‌ها هم که بودجه مالی کمتری دارند، برای هر فیلم بین 60 تا 100 هزار تومان دستمزد می‌دهند. برای دوبله هم از دقیقه ای دو هزار تومان تا شش هزار تومان پرداخت می‌شود. یعنی برای یک فیلم تا 600 هزار تومان! در مجموع و به طور میانگین، یک نفر ممکن است در پرکارترین و منظم‌ترین حالت‌ها چیزی بین دو تا پنج میلیون تومان در ماه از این راه درآمد کسب کند.»

  کار زیرنویس از ترجمه کتاب سخت‌تر است

دنیای ترجمه دنیای متنوعی است. از دنیای کتاب‌ها و مقالات گرفته تا دنیای ترجمه برای فیلم و سریال می‌تواند متفاوت باشد. از میلاد درباره این موضوع می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: «فرق کار ترجمه فیلم با مقاله و کتاب این است که شما هر روز با اصطلاحات جدید مواجه می‌شوید.می‌توانید سطح خودتان را از نظر زبان بالا ببرید. چون داخل فیلم‌ها اصطلاحات جدید سیاسی، علمی، پزشکی و ... مطرح می‌شود که آن را سخت اما هیجان‌انگیز و پردردسر می‌کند. در کل زبانی که داخل فیلم‌ها استفاده می‌شود به زبان محاوره نزدیک‌تر است و این هم می‌تواند آن را دشوارتر کند. به نظرم در دنیای گوناگون ترجمه، زیرنویس هم جایگاه خودش را دارد. به طوری که حتی یک مترجم حرفه‌ای هم بخواهد فیلمی را با خانواده ببیند دنبال یک زیرنویس باکیفیت خواهد بود تا منظور و مفهوم فیلم را به طور کامل بتواند برساند».

  بعضی فیلم‌ها به اطلاعات قبلی نیاز دارند

میلاد در طول این هفت سال ترجمه فیلم‌ها و پویانمایی‌های مختلفی را انجام داده است. او درباره میزان وقتی که باید روی هر کدام بگذارد، می‌گوید: «ترجمه یک فیلم بسته به ژانر و سال ساخت می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد. مثلا فیلم‌های دنیای ابرقهرمانی‌ها نیاز به این دارند که شما پیش‌زمینه‌ای از دنیای آن‌ها داشته باشید تا بتوانید ترجمه کنید. همچنین فیلم‌هایی که از روی کتاب ساخته می‌شوند ممکن است نیاز به  رجوع به آن کتاب داشته باشند. بستگی به همین سخت یا آسان بودن دارد و از یک  تا چهار روز ممکن است طول بکشد. فیلم‌های غیرانگلیسی هم به خاطر اشکالاتی که ممکن است در زیرنویس انگلیسی به وجود بیاید، بهتر است مترجم یک پیش‌زمینه از آن زبان داشته باشد تا بتواند ترجمه دقیقی ارائه دهد. به طور معمول که از روی زیرنویس رسمی فیلم ترجمه صورت می‌گیرد اما برای بعضی کارها ممکن است به صوت فیلم هم مراجعه کنیم».