یادداشت
تعداد بازدید : 31
رمضان فرصتی برای بهزیستی اجتماعی
ماه رمضان ضمن ارتقای بهزیستی فردی، فرصت بیبدیلی برای ارتقای بهزیستی اجتماعی فراهم میکند
نویسنده : دکتر محسن نوغانی | جامعهشناس
مناسک دینی یکی از مهمترین عواملی است که زندگی اجتماعی را تحت تاثیر قرار میدهد و ضمن ارتقای بهزیستی فردی، فرصت بیبدیلی برای ارتقای بهزیستی اجتماعی فراهم میکند. ماه مبارک رمضان به عنوان یکی از مهمترین مناسک دینی از راه رسیده است و در شرایط فعلی و به خصوص بحران کرونا، میتوان با استفاده از ظرفیتهای بی بدیل این ماه ضمن ارتقای توانمندی فردی و اجتماعی، تجربهای بی همتا و ماندگار برای بهزیستی اجتماعی به دست آورد و صد البته این تجربه گران سنگ را به زمانهای دیگر تعمیم داد و نهادینه ساخت. عموما بهزیستی اجتماعی از دو وجه قابل بررسی است : وجه لذتگرا و وجه تعالی بخش و فضیلتگرا.
تفاوت وجه لذتگرا با فضیلتگرا
در وجه لذتگرا صرفا جنبههای هیجانی و زودگذر و مادیگرایانه مدنظر قرار میگیرد اما در وجه فضیلتگرا،بر معنابخش شدن و تعالی زندگی و تحقق ظرفیتهای انسانی تاکیدمی شود. در این سطح، توازن و تعادل منطقی و پایدار بین ادراکات فرد از زندگی واقعی(سطح عینی) و انتظارات او از آرمانها(سطح ذهنی) به وجود میآید و در نتیجه مواهب زندگی مقبولیت پیدا می کند و اقناع درونی و پایدار حاصل می شود.
توصیههایی برای استفاده بهینه از ظرفیتهای رمضان
بر این اساس رمضان فرصتی مبارک برای تحقق بهزیستی اجتماعی فضیلتگرا محسوب میشود و میتوان عناصر و مولفههایی را که در ادامه مطرح می شود، برای بهزیستی اجتماعی فضیلتگرا و استفاده بهینه از ظرفیتهای بی بدیل این ماه پربرکت پیشنهاد کرد.
1- همیاری و تعاون اجتماعی: احساس تعهد به محرومان و نیازمندان و تحقق کمک مومنانه از طریق عضویت در گروهها و تشکلهایی که داوطلبانه به امر خیراهتمام دارند.
2- انطباق اجتماعی: توانایی درک و تحلیل شرایط پیش رو و متناسبسازی خواستهها با مقتضیات و سازماندهی نیازها بر اساس محدودیتها و فرصتها.
3- شکوفایی اجتماعی: امید، اعتقاد و باور به اینکه جامعه و شرایط به تعادل و بهروزی خواهد رسید.
4-مشارکت اجتماعی: توانایی استفاده بهینه از ظرفیتهای دیگران و ظرفیتهای خود برای دستیابی به اهداف مشترک و احترام به حقوق جمعی در موقعیتهای اجتماعی.
5- مدارای اجتماعی: توانایی مدیریت احساسات به خصوص در موقعیتهای پراسترس که ناشی از ناملایمات اقتصادی، اجتماعی و به خصوص ناملایمات حاصل از بحران کرونا در این روزهاست.
6- سرزندگی اجتماعی: داشتن حس خوب به خود و اطرافیان و نشاط ناشی از اثر بخشی و خیر رسانی به دیگران.
7- انسجام اجتماعی: احساس تعهد و تعلق به دیگران، پرهیز از فردگرایی و رفتارهای منفعتگرایانه و ترجیح منفعت جمعی بر منافع فردی.
8- اعتماد اجتماعی: در یک معنای وسیع، اعتماد به معنای قبول داشتن و ترجیح تصمیمات و توصیههای دیگری یا دیگران بر پایه محاسبه پیامدها و منافع آن به خصوص منافع جمعی است. بر این اساس اعتماد میتواند مولد سرمایه اجتماعی و انسجام اجتماعی شود.
این الگوی هشت وجهی را عملیاتی کنید
رمضان و مناسک معنوی و دیرپا و ریشهدار، فرصتی است برای تحقق الگوی هشت وجهی مطرح شده و امید میرود با استفاده از این فرصت، الگوی بهزیستی اجتماعی بومی و کارآمد و قابل تسری به عرصههای مختلف زندگی به خصوص در مواجهه با بحرانها و فراز و نشیبهای روزگار، تدوین و توسط تک تک افراد جامعه عملیاتی شود.