خودویرانگر مثل مارادونا و رونالدینیو
زندانی شدن رونالدینیو بهانهای شد از آدم های معروفی بگوییم که بعد از دستیابی به شهرت و ثروت دست به تخریب خود زدند
رونالدینیو، فوقستاره برزیلی که روزگاری هیچ بازیکنی در مستطیلسبز جلودارش نبود و همه تسلیم نبوغ فوتبالیاش میشدند و دریبلهای دیدنی و شگفتانگیزش هیچوقت از یاد فوتبال دوستان به خصوص طرفداران بارسلونا پاک نخواهد شد، چندی پیش راهی زندان شده است. او در زمانی که قصد ورود به کشور پاراگوئه را داشت، توسط مرزبانی این کشور دستگیر و به جعل گذرنامه و مدارک هویتی برای ورود به پاراگوئه متهم شد. با اینکه رونالدینیو از ابتدا این اتهامات را تکذیب کرد ولی با حکم دادگاه، راهی زندان شد. انتشار این خبر، دوباره ذهن را به سمت نام فوق ستارههایی برد که بعد از رسیدن به شهرت و ثروت، رفتارهایی از آنها سر زد که طرفدارانشان را شوکه کرد. «مارادونا»، «پل گاسکوین»، «مک کالی کالکین» که یکی از موفقترین بازیگران کودک تاریخ است و ... ، مثالهایی از این دسته افراد هستند. در پرونده امروز زندگیسلام، با معروفترین چهرههایی آشنا خواهید شد که سرنوشت تلخی را برای خودشان رقم زدند و نظر یک روانشناس را درباره دلایل خودتخریبی افراد موفق به خصوص ستارههای معروف دنیا خواهید خواند.
اعتیاد شدید پسر طلایی
که بود؟
دیهگو آرماندو مارادونا، سرمربی کنونی فوتبال و بازیکن بازنشسته آرژانتینی، یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال بهشمار میرود و در نظرسنجی فیفا او همراه با پله برنده عنوان برترین بازیکن قرن بیستم میلادی شد. استعداد، تکنیک، چابکی، دید قوی، پاسهای دقیق، مهارت در کنترل توپ و دریبلزنی مهارنشدنی مارادونا باعث شده بود تا با وجود قامت کوتاهی که دارد، به او لقب «پسر طلایی» بدهند. مارادونا اولین بازیکن تاریخ فوتبال است که دو مرتبه رکورد نرخ نقل و انتقالات را در جهان شکست. اولین بار با بهای پنج میلیون یورو به بارسلونا و بار دوم با بهای ۶.۹۵ میلیون یورو به ناپولی پیوست.
چه شد؟
زندگی خصوصی اسطوره آرژانتینیها در سه دهه اخیر، با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بوده است. سالی نبوده که مارادونا به دلیل مصرف مواد مخدر و الکل، ارتکاب رفتارهای غیرقانونی و خلاف عرف در آرژانتین و دیگر کشورهای دنیا، روانه بازداشتگاه، بیمارستان یا کمپهای ترک اعتیاد نشود. مارادونا با رفتارهایش مانع این شد که به عنوان اسطورهای پاک در جهان فوتبال نامش جاودانه شود و در کنار بزرگانی چون دی استفانو، پله، کرایف و بکن باوئر قرار گیرد. دردسرهای دیگر او که یکی پس از دیگری حاشیهساز شدند عبارتند از حمل مواد مخدر، نپذیرفتن فرزند نامشروعش، توهین و درگیری با خبرنگاران ، انتشار عکسهایی که نشان میدادند حالت عادی ندارد و کتک زدن نامزدش.
نابود شدن بازنده ملبورن
که بود؟
«مارک بوسنیچ»، دروازهبان استرالیایی و ملیپوش سابق این کشور است که برای تیمهای منچستریونایتد، استون ویلا و چلسی به میدان رفته است. او ۱۷ بازی ملی برای استرالیا انجام داد و یک گل ملی هم از روی نقطه پنالتی به ثمر رساند. بوسنیچ را ایرانیان بهخوبی به یاد دارند، مخصوصا آن صحنهای که در بازی برگشت مقدماتی جام جهانی 98، روی زمین نشست و توپی را که خداداد روی پاس علی دایی به تور دروازه استرالیا چسباند، تماشا کرد.
چه شد؟
مارک بوسنیچ که الکس فرگوسن او را یک «حرفهای وحشتناک» مینامید، یکی از معروفترین فوتبالیستهایی است که اعتیادش به موادمخدر افشا شد. او در تابستان 2001 راهی چلسی شد اما پس از یک سال، در تست موادمخدر رد شد و همین موجب ویرانی دوران فعالیت حرفهایاش شد. بوسنیچ از باشگاه چلسی اخراج شد و فدراسیون فوتبال هم او را 9 ماه محروم کرد. زمانی او محبوبترین بازیکن استرالیا بود ولی پس از این اتفاق دیگر نتوانست خود را در مستطیل سبز بازیابی کند و وجههاش را به طور کامل در بین طرفداران فوتبالی کشورش از دست داد. خداداد عزیزی به شوخی درباره او گفته بود پس از گلی که از او خورده، معتاد شده است!
عاقبت تلخ عقرب دیوانه
که بود؟
رنه هیگیتا(هیگوئیتا) دروازهبان پیشین تیم ملی فوتبال کلمبیا یکی از منحصربهفردترین دروازهبانهای تمامی دوران است و به عنوان خالق ضربه «عقرب دیوانه» شناخته میشود. این حرکت جسورانه در دیدار مقابل انگلیس در سال ۱۹۹۵ با وجود گذشت سالها هنوز دیدنی است. در زمین مسابقه او بارها با ریسکهای بیمورد، تیمش را به دردسر انداخت که در مشهورترین نمونه در جام جهانی ۱۹۹۰ مقابل کامرون با از دست دادن توپ و خوردن گل، مانع راهیابی کلمبیا به مرحله یک چهارم نهایی شد. رنه از دوستان صمیمی مارادوناست و در بازی خداحافظی او نیز در سال ۲۰۰۱ شرکت داشت.
چه شد؟
هیگیتا پرحاشیهترین دروازهبان تاریخ است که لقب «مرد دیوانه» برازندهاش است. او در سال ۱۹۹۳ بهخاطر وساطت در یک کودکربایی زندانی شد. او میان پابلو اسکوبار، سلطان مواد مخدر جهان و پدر ثروتمند کودک واسطه شد تا پول آزادی را به اسکوبار برساند و بهدلیل 64 هزار دلاری که عایدش شد به ۷ ماه حبس محکوم شد. دروازهبان کلمبیایی پس از گذراندن محکومیتش دوباره با پیراهن تیم ملی بازی کرد ولی در یک رسوایی دیگر در سال 2004، تست دوپینگ، وجود کوکائین را در خونش نشان داد که همین اتفاق دلیل افسردگی و جدایی اش از دوران محبوبیتش شد. بازیکنی که با آن همه خاطرات خوبی که در ذهن طرفدارانش به جای گذاشته بود، به یک باره مورد اعتراض بسیاری قرار گرفت.
شاعر فوتبال
و جعل سند
که بود؟
رونالدو ده آسیس موریرا که بیشتر با نام رونالدینیو شناخته میشود، بازیکن فوتبال پیشین برزیلی است که برای تیمهای بارسلونا و آثمیلان بازی میکرد. رونالدینیو را یکی از بهترین بازیکنان نسل خود و حتی تاریخ فوتبال میدانند که در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، دو بار متوالی از سوی فیفا بهعنوان بازیکن سال فوتبال جهان برگزیده شد. او یکی از بازیکنان تأثیرگذار در قهرمانی برزیل در جامجهانی ۲۰۰۲ بود که در بازی مقابل انگلیس، با ضربه آزاد از فاصله ۳۵ متری گلی را به ثمر رساند که در تاریخ ماندگار شد.
چه شد؟
رونالدینیو پس از بازنشستگی رو به ساخت و ساز آورد و همین بلندپروازیهایش باعث دردسرش شد. سال گذشته رونالدینیو و برادرش به خاطر ساخت غیرمجاز در منطقه حفاظتشده جریمه شدند و قاضی پرونده جریمهای دو میلیون یورویی برایش صادر کرد. چندی بعد رونالدینیو به همراه برادرش به جرم جعل سند و استفاده از گذرنامه تقلبی پاراگوئهای، در فرودگاه بازداشت شدند. آنها مدعی بودند گذرنامهها هدیه بوده است ولی تحقیقات نشان میداد شماره سریال گذرنامهها متعلق به افراد دیگری است. این موضوع باعث زندانی شدن او شد که به گفته رسانهها یکی از جنجالیترین اتفاقات سالهای اخیر ستارگان فوتبال است. اتفاقی که شاید وجهه این بازیکن خوشخنده را برای همیشه تخریب کند.
اعتیاد بازیگر موفق
که بود؟
«مکالی کالکین» با بازی در نقش پسربچه در دو قسمت نخست فیلمهای «تنها در خانه» و «ریچی ریچ» به شهرت رسید و بهعنوان دومین بازیگر موفق کودک تاریخ سینما شناخته شد. کالکین که بازیگری را از چهار سالگی آغاز کرده بود، پس از سالها دوری از بازیگری، به صحنه بازگشت اما هرگز موفق به تکرار موفقیتهای دوران نوجوانیاش نشد و پس از مدتی در سراشیبی سقوط و اعتیاد به موادمخدر قرار گرفت.
چه شد؟
«مکالی» در سال 1995 وارد یک دعوای حقوقی با پدرش بر سر کنترل داراییهایش شد و در نهایت پیروز شد، موضوعی که موجب شد پدرش دیگر هیچگاه با او صحبت نکند. وی یک سال پیش از پایان دبیرستان ترک تحصیل کرد تا با همبازی دوران کودکیاش ازدواج کند اما در سال 2000 جدا شدند. سپس از سال 2002 تا 2011 با «میلا کونیس» بازیگر هالیوودی ازدواج کرد که آن هم به جدایی کشید. پس از ولخرجیهایش بعد از رسیدن به شهرت و ثروت در کودکی و دو ازدواج ناموفق، به هروئین روی آورد به گونهای که پزشکان اعلام کردند اگر ترک نکند تا شش ماه آینده خواهد مرد. در سال 2012 عکسی از جسم نحیف او منتشر شد که سینمادوستان را در شوک فروبرد.
پل به سوی تباهی
که بود؟
پل گاسکوین، بازیکن فوتبال تیم ملی انگلستان است. او در سال ۱۹۸۸ نخستین بازی ملی خود را در مقابل تیم ملی فوتبال دانمارک انجام داد و با حضور در ۵۷ بازی ملی و به ثمر رساندن 10 گل ملی، در ۱۹۹۸ آخرین بازی ملیاش را برابر تیم ملی فوتبال بلژیک برگزار کرد. اسطوره فوتبال انگلیس در تیم منتخب جام جهانی 90 هم قرار گرفت. پل گاسکوین بزرگ که روزی با هر حرکت بدنش در زمین، شوری بین عاشقان فوتبال ایجاد میکرد حالا هر روز بیشتر غرق در تباهی اعتیاد به الکل میشود.
چه شد؟
حذف شدنش از ترکیب تیم ملی انگلستان در جام جهانی 98 به دلیل انتشار عکسی از او که در حال خوردن غذای چرب و نوشیدن الکل بود، باعث شد تا از نظر روحی به هم بریزد. او که قبل از این موضوع به دلیل مشکلات خانوادگی در کودکی روحیه حساسی داشت، با جدا شدن همسرش بیش از پیش به الکل روی آورد. سپس با مشکلات مالی هم دست به گریبان شد و اینگونه در سراشیبی سقوط و اعتیاد قرارگرفت. شاید پل گاسکوین یکی از فناشدهترین ستارههای ورزشی باشد. انتشار عکسهایی از او در حالی که با لباس خانه و بدون کفش در خیابان با قیافهای نزار در حال قدمزدن است و همچنین درگیریهایش با همسایهها و بازداشتها و بستری شدنهایش، دل طرفدارانش را در چند سال اخیر به شدت به دردآورده است.
از شخصیتهای رشد نیافته
تا سرخوردگی بعد از موفقیت
واکاوی روانشناسانه ماجرای رفتارهای غیرحرفهای و غیرقانونی فوق ستارههایی که هم ثروت دارند و هم شهرت
دکتر مهدی سودآوری| روان شناس و مدرس دانشگاه
افراد موفق و مشهوری که به دلیل رفتارهای غیرقانونی و البته غیرحرفهای به صدر اخبار برمیگردند، کم نیستند. گاهی این رفتارها عواقبی مانند از دست رفتن کل حرفه آنان را در پی دارد و به نابودی کاملشان منجر میشود. در ادامه، نگاهی گذرا به دلایل احتمالی خودتخریبی افراد موفق و فوق ستارههایی میاندازیم که ثروت و شهرتشان مثالزدنی بوده است.
ما الگوی بیعیب و نقص نیستیم
در وهله اول باید دانست که خود واقعی این افراد با تصویری که جامعه از آنها ساخته، متفاوت است. گویی همیشه نقابی بر چهره داشتهاند. این فشار روانی ناشی از این تفاوت که در حالات شدیدش ممکن است به احساس فریبکار بودن در آنها منجر شود، میتواند انگیزه نشان دادن بخشی از بخشهای تاریک وجودیشان شود تا از احساس کلاهبردار بودن خلاص شوند. این حالت با بیش از حد بزرگ کردن یک شخص توسط جامعه ایجاد میشود. فرد توسط مطبوعات و طرفداران تبدیل به یک الگوی بیعیب و نقص در تمام جنبهها می شود و خود فرد که در درون میداند واقعا اینگونه بیعیب و نقص نیست، احساس میکند بقیه را فریب داده است و تصمیم میگیرد تا برای ادامه زندگی، خود واقعیاش شود.
وقتی شخصیت فرد با موفقیتهایش رشد نمیکند
در همین باره، نداشتن رشد متناسب شخصیتی هم مطرح است. برای رسیدن به قله یک حرفه پررقابت، باید وقت و انرژی بسیار زیادی هزینه شود. این تلاش زیاد در یک جنبه قاعدتا باعث کاهش تلاش و رشد در دیگر جنبههای زندگی اجتماعی، روانی و عاطفی فرد میشود. مخصوصا این عارضه در حرفههایی مثل ورزش حرفهای و هنر که معمولا از کودکی با تمرینهای زیادی آغاز میشود، شدیدتر است زیرا فرصت تجربه نوجوانی و حتی کودکی نرمال را از فرد میگیرد. نمونه این حالت مایکل جکسون، خواننده آمریکایی بود که از پنج سالگی فعالیت هنری خود را آغاز کرد و همیشه درباره از دست رفتن کودکی خود شکایت داشت.
سرخوردگی بعد از دستیابی به موفقیت
علت دیگری که شاید بسیاری از افراد عادی هم تا حدی تجربه کرده باشند، سرخوردگی بعد از موفقیت است. وقتی انسان هدفی را میخواهد و برای رسیدن به آن بسیار تلاش میکند، بعد از رسیدن به آن هدف احساس سرخوردگی میکند زیرا همیشه فکر میکرده است بعد از رسیدن به آن هدف بسیار بیشتر از چیزی که اتفاق افتاده، خوشحال خواهد شد یا رسیدن به آن هدف قرار است تحول عمیقی در زندگی او ایجاد کند. از آنجا که معمولا چنین تحولی ایجاد نمیشود، افراد دچار سرخوردگی میشوند. از سوی دیگر وقتی به اوج حرفه خود می رسند ، با یک حس بیهدفی و سرگردانی هم مواجهاند.
هیجانطلبی که مدیریت نشود
در نهایت، هیجانطلبی افراد باعث رفتارهای فکر نشده میشود. تلاش و مبارزه برای هدف، هیجان مورد نیاز را در انسان تامین میکند. حالا که هیجان موفقیت از بین میرود، افراد دنبال راهی دیگر برای ایجاد هیجان می گردند. در همین راستا برخی افراد دچار توهم آسیبناپذیری میشوند. فکر میکنند که اتفاقات ناخوشایند فقط برای افراد معمولی رخ میدهد و آنها متفاوت هستند. برای مثال مارادونا گفته است هیچگاه فکر نمیکرده که موادمخدر چنین اثری روی بدن و روان او بگذارد، چون مارادوناست! افراد در کنار تلاش برای دستیابی به اهداف خود، باید برای رشد شخصیتی و عاطفی خود نیز سرمایهگذاری کنند.