کشاورزی و زنبورداری به هم ربط دارد

آقای شجاعی درباره تفاوت‌های شغل زنبورداری و کشاورزی هم نکات جالبی می‌گوید: «همان‌طور که احتمالا همه می‌دانند، کشاورزی کار بسیار سنگین و طاقت فرسایی است. نیاز به صبر و توان بدنی بالایی دارد و فقط افراد سختکوش هستند که در این کار موفق می‌شوند. از آن طرف، زنبورداری بیشتر به مهارت نیاز دارد تا توان بدنی. به نظر من، کار با یک حیوان، راحت‌تر از کار با زمین است! البته و در مجموع، این دو شغل شباهت‌هایی به هم دارند و بی‌ربط به هم نیستند.»

پدرم کندوهایش را برای من 

به ارث گذاشت

ارث متفاوتی به فاطمه مصطفوی، همسر رجب‌علی شجاعی رسیده است. ارثی که توانسته با بهره بردن از آن، چرخ زندگی‌شان را البته با تلاش و پشتکار بچرخاند. مصطفوی در این باره می‌گوید: «پدرم زنبوردار بود. آن زمان ما اطراف زنجان زندگی می‌کردیم. بچه که بودم، خیلی دوست داشتم که به پدرم کمک کنم و او هم از این‌که تجربیاتش را در اختیار من بگذارد، دریغ نمی‌کرد. با این که دختر بودم و سه تا برادر داشتم، اما هر وقت که از او می‌خواستم، من را با خودش به زنبورداری می‌برد. از همان کودکی یادم می‌آید که از زنبورداری خیلی خوشم می‌آمد و تصمیم داشتم که این راه را ادامه بدهم. این را هم بگویم که نمی‌دانم چرا برعکس بقیه از همان اول از زنبور نمی‌ترسیدم. از بچگی زنبور زیاد من را نیش زده، دستم، صورتم، پاهایم و ... را خیلی نیش زده اما باز هم از معاشرت با زنبورها لذت می‌برم. من سه تا خواهر داشتم، سه برادر اما چون بلد این کار بودم، پدرم کندوهایش را برای من به ارث گذاشت. زمین‌های کشاورزی هم از پدرم به ارث مانده اما کندوها به من رسیده است.»

قبل کرونا از دیگر کشورها هم مشتری داشتیم

خانم مصطفوی که 12 فرزند دارد، درباره این‌که آیا درآمد این شغل کفاف مخارج زندگی‌شان را می‌دهد یا نه، می گوید: «الان ما نزدیک به 100 کندو داریم. چندسال پیش به علت خشکسالی و یک سری مسائل دیگر، تعداد کندوهایمان خیلی کمتر شد و طبیعتا درآمدمان هم کاهش پیدا کرد اما الان سه سال است که دوباره تصمیم گرفتیم تا بیشتر در این حوزه فعالیت داشته باشیم. هم اکنون من، شوهرم و یکی از دخترانم به صورت تمام وقت در این کار فعالیت می‌کنیم. زمانی که بخواهیم برداشت عسل از کندو  را شروع کنیم، همه بچه‌هایم به کمک ما می‌آیند چون به نیروی کار زیادی نیاز است. ما تا سال گذشته مغازه‌ای از خودمان برای فروش عسل نداشتیم چون هر فردی که یک بار از ما عسل خریده، خودش رفته و برای ما تبلیغ کرده بود بنابراین مشتری‌های زیادی داریم و چیزی برای فروش باقی نمی‌ماند. اما حالا که محصول بیشتری برداشت می‌کنیم، فروش هم داریم. هرکسی هم می‌آید، 5 یا 10 کیلو می‌خرد و به شهرش می‌برد. قبل از شیوع کرونا که تقریبا همه بازارها را کساد کرده است، از دیگر کشورها هم مشتری داشتیم. باز هم خدا را شکر، از وضعیت‌مالی مان راضی هستیم و توکل‌مان بر خداست تا دوباره بازارها مثل قدیم رونق بگیرد.»

12 بچه‌ام را راحت بزرگ کردم

کار کردن تمام وقت در زنبورستان و به دنیا آوردن 12 فرزند، اتفاق باورپذیری نیست. آن هم در روزگاری که تک فرزندی بیش از هر زمان دیگری، رواج یافته است. از مصطفوی می‌پرسم که چطور در زمان بزرگ کردن 12 فرزند، کارش را هم پیش برده است؟ پاسخ می‌دهد: «من الان 12 فرزند دارم. فقط همین قدر بگویم که کار کردن به همراه بزرگ کردن فرزندان، نیاز به صبر زیادی داشت. کارم را بلد بودم و شرایط را تحمل کردم و حالا زمان چشیدن طعم شیرین ماجراست. هر 12 بچه‌ام درس خوان و اهل کار و تلاش هستند و خدا را شکر، همه‌شان سربه راه هم شده‌اند. بچه‌هایم خیلی حرف گوش کن بودند. من خودم نمی‌دانم که چطور 12 بچه را بزرگ کردم اما راحت بزرگ کردم. بچه‌هایم با هم بزرگ شدند و همیشه بچه‌های بزرگ‌ترم حواس‌شان به کوچک‌ترها بود. خدا کمکم کرد و خودم هم تلاش کردم. البته الان بچه‌هایم هرکدام یک بچه دارند و همان یکی را به زور بزرگ می‌کنند! زمانه عوض شده و شیرینی داشتن چندین فرزند، چیزی است که نسل‌های بعد  درک نخواهند کرد.»

بچه‌هایم می‌گفتند که سرپرستی هاچ را 

بر عهده بگیریم!

از خانم مصطفوی می‌پرسم که کارهای خانه را چطور پیش می‌برده به خصوص در روزهایی که بچه‌هایش کوچک تر بودند و طبیعتا کارهای خانه هم، وقت بیشتری از او می‌گرفته است. خودش در این باره می‌گوید: «درست است که کارهایم زیاد بود اما شوهرم خیلی در کارهای خانه کمکم می‌کرد وگرنه نمی‌توانستیم به این کار ادامه بدهیم و پیشرفت کنیم. البته بچه‌هایم هم کمک زیادی به من می‌کردند. خودشان زمان زیادی از روز را با یکدیگر سرگرم بودند، غذا درست می‌کردند، اتاق‌ها را مرتب می‌کردند و ... . یادم هست که یکی از فیلم‌های مورد علاقه بچه‌هایم، هاچ زنبور عسل بود و می‌گفتند که مامان، ما باید کاری کنیم تا سرپرستی هاچ را برعهده بگیریم چون مادرش را گم کرده، اصلا تو بشو مادر هاچ! زندگی‌مان در کنار سختی‌ها، شیرینی‌هایی داشت که تلاش می‌کردم بیشتر به آن‌ها توجه کنم و همین مسئله باعث می شد تا توان بیشتری برای انجام امور روزانه‌ام داشته باشم.»