هفته آخر ماه مهر در تقویم آموزشی کشورمان، هفته پیوند اولیا و مربیان نام گذاری شده است. هدف از این نام گذاری توجه دادن بیشتر به اهمیت رابطه والدین با مدرسه و فراهم کردن فرصت برای تقویت این رابطه است. البته افزایش مشارکت والدین در امور مربوط به مدرسه و تقویت رابطه آن‌ها با معلم از اهدافی است که همه‌ کشورها به دنبال آن هستند و فقط مختص کشور ما نیست چرا که مطالعات متعدد نشان می‌دهد هر چه والدین با مدرسه رابطه نزدیک‌تری داشته باشند، دانش‌آموزان بهتر می‌توانند به اهداف آموزشی دست پیدا کنند. برای همین هم غالب کشورها برنامه‌های متعددی برای تقویت این رابطه دارند. در پرونده امروز زندگی ‌سلام که در هفته پیوند اولیا و مربیان چاپ می‌شود، نگاهی انداخته‌ایم به برنامه‌های چند کشور از قاره‌های مختلف تا ببینیم آن‌ها برای تقویت رابطه والدین با مدرسه چه روش‌هایی را به کار می‌گیرند. در ادامه این مطلب می‌توانید با برنامه‌های کشورهای ژاپن و انگلستان در این زمینه آشنا شوید و در کنار آن از تجربه زیمبابوه و آلمان بیشتر بخوانید. کشورهایی که بعد از سال‌ها برنامه‌ریزی، حالا الگوهای موفقی در جهان در این حوزه محسوب می‌شوند و شیوه عملکردشان علاوه بر مربیان و معلم‌ها، نکات جالبی برای والدین هم خواهد داشت.

 

انتخاب «فرماندار مدارس» از بین والدین

کدام کشور؟   انگلیس

انگلیس از سال 1997 برنامه‌ای برای مشارکت بیشتر خانواده‌ها و والدین در فرایند آموزشی هر دانش‌آموز به اجرا گذاشته است. در این برنامه سه هدف اصلی دنبال می‌شود؛ اطلاع‌رسانی و آموزش خانواده‌ها، دادن فرصت به خانواده‌ها برای بیان نظرات و تشویق خانواده‌ها برای یادگیری در کنار همدیگر. در این بخش با کمک یکی از پژوهش‌های «انستیتو تربیت» وابسته به دانشکاه «یوسی‌ال لندن» نگاهی انداخته ایم  به برخی روش‌هایی که در راستای رسیدن به این اهداف اجرا می‌شود.

 

  توافق با والدین

در همان ابتدای سال تحصیلی ،مدارس در انگلیس اطلاعاتی را در اختیار والدین قرار می‌دهند. این اطلاعات شامل نقش‌ها و مسئولیت‌های مدرسه و والدین است و در آن به اطلاع والدین رسانده می‌شود که قوانین مدرسه به چه شکل است، درخصوص انجام تکالیف سیاست‌های مدرسه به چه ترتیب است و البته والدین باید حواس‌شان به رفتارهای ممنوع در مدرسه مانند قلدری دانش‌آموزان باشد.

  به روز کردن اطلاعات والدین از دانش‌آموزشان

مدارس در انگلیس موظف هستند گزارش سالانه خود را در اختیار والدین قرار دهند تا به این ترتیب والدین از تصمیم‌های جدید مدرسه که به نوعی به آن ها و دانش‌آموزشان مربوط می‌شود، اطلاع دقیق داشته باشند. هم والدین در مطالبه چنین موضوعی در انگلیس پیگیر هستند و البته مدارس هم اهتمام زیادی به آن دارند.

  جلسه خصوصی با والدین دانش‌آموز

دادن گزارش منظم از وضعیت دانش‌آموز به صورت جزئی، یکی دیگر از وظایف مدارس است. بسیاری از مدارس در انگلیس سالانه دست کم دو بار به صورت فردی با والدین هر دانش‌آموز جلسه می‌گذارند. در این جلسات معلم اصلی دانش‌آموز به مدت 10 دقیقه درباره وضع تحصیلی و رفتاری او به صورت خصوصی با والدین صحبت می‌کند و گزارش کار یا همان کارنامه دانش‌آموز به والدین داده می‌شود. اگر والدین احساس کنند نیاز به زمان بیشتری برای صحبت دارند، می‌توانند بعد از این جلسات برای داشتن جلسه‌ای طولانی‌تر با مدرسه هماهنگ کنند.

  مشارکت در برنامه‌ریزی

در مدارس انگلیس، نماینده‌های والدین در انجمن به صورت معمول به عنوان «فرماندار والدین» انتخاب می‌شوند. در برخی از مدارس هر کلاس یک نماینده انتخاب می‌کند تا به این ترتیب فرمانداران راحت‌تر برای والدین شناخته شوند. این انجمن جلسات منظم با مدیر و بخش اجرایی مدرسه دارد. جدا از پیشنهادهایی که انجمن به مدرسه می‌دهد، در بسیاری از موارد انجمن در کنار تصمیم‌گیری برای برگزاری برخی برنامه‌ها، خودش هم مجری می شود و به عبارتی صفر تا صد مسئولیت برنامه را بر عهده می‌گیرد.

  آموزش والدین با کمک روش‌های جدید

این روزها که اینترنت در دسترس غالب افراد است، مدارس در انگلیس تشویق می‌شوند تا به کمک اینترنت هم دفعات اطلاع‌رسانی‌های خود را افزایش و هم برنامه‌های آموزشی برای والدین ترتیب دهند. آموزش دوره‌های رشدی کودکان، آشنایی با روش آموزش خواندن و نوشتن و ریاضی برای کودکان دبستانی و معرفی پروژه‌های علمی که والدین در خانه با فرزندان‌شان می‌توانند انجام دهند، از جمله موضوعات آموزشی رایج در این بخش است.

  حضور در مدرسه

به صورت معمول هر مدرسه‌ای در انگلیس فرصت‌هایی را در اختیار والدین قرار می‌دهد تا بتوانند در مدرسه حاضر و با فضای مدرسه بیشتر آشنا شوند و همزمان مدرسه بتواند از خدمات داوطلبانه والدین استفاده کند. برخی موقعیت‌هایی که در آن‌ها بیشتر از والدین داوطلب استفاده می‌شود عبارت است از ساعت کتاب خوانی، ساعت تفریح و زمان حضور بچه‌ها در حیاط، اردوها و بازدیدهای علمی، زمان ناهار و فعالیت‌هایی مانند برگزاری بازارچه که مدارس با هدف کسب درآمد برگزار می‌کنند.

 

 

مشارکت 100 درصدی والدین

کدام کشور؟   زیمبابوه

زیمبابوه یکی از کشورهایی است که آمار مشارکت والدین آن در امور مدرسه در گزارش یونیسف آمده است. آمار یونیسف نشان می‌دهد که نزدیک به 70 درصد والدین در این کشور در جلسات مدرسه فرزند خود شرکت می‌کنند و حدود 89 درصد والدین هم در این کشور بر انجام تکالیف فرزند خود نظارت دارند. آن‌چه باعث این موفقیت شده است، فرهنگ‌سازی و حساس کردن والدین در خصوص آینده فرزندشان و تاثیرشرکت در جلسات مدرسه است. در این بین، نکته جالب‌تر درباره نحوه تعامل والدین با مدرسه در این کشور را می‌توان در مطالعه «شوما» و «ان‌کیوب» پیدا کرد. در این مطالعه توصیفی مشخص شده که بالاترین میزان مشارکت والدین در کارهای مدرسه مربوط به فعالیت‌های ورزشی‌ است که برای والدین و دانش‌آموزان طراحی شده است. طبق این آمار خیره کننده، 100 درصد والدین در این نوع فعالیت‌ها مشارکت دارند که نشان می‌دهد نباید از قابلیت سرگرمی برای دستیابی به این هدف(تعامل بهتر والدین و مدارس) غافل شد. در رتبه‌های بعدی حضور در جلسات مشاوره با معلم، کمک مالی به مدرسه و خرید جایزه برای فرزند در مناسبت‌های اعلام شده مدرسه قرار دارند که جزو برنامه‌های ثابتی است که نتیجه جلسات والدین و مربیان در این کشور است.