مناسبتی
تعداد بازدید : 49
مثبت اندیشی؛ مفید یا مضر؟
در روز جهانی مثبتاندیشی از عوامل آسیبزا شدن آن برای رسیدن به موفقیت در زندگی گفتیم
نویسنده : زهرا متقیشکیب | کارشناسارشد روانشناسی
سالهاست که موضوع مثبت اندیشی دستمایه کتابها و علوم موفقیت شده است اما حتی همین حالا که این مطلب را مینویسم، مثبت اندیشی بیشتر مورد انتقاد است تا تحسین. در همین روزهای قرن بیستویکم، کتابهای بسیاری با فروشهای میلیونی با استقبال کمنظیر مردم در دنیا مواجه شدهاند که مثبتاندیشی را به باد انتقاد میگیرند و خود را طرفدار واقعگرایی میدانند. نویسندگان این کتابها بارها مثبتاندیشان را انسانهایی الکیخوش و غیرمنطقی معرفی کردهاند. آنها ادعا میکنند که واقعیت را میبینند و سعی نمیکنند با مثبت دیدن اوضاع، خود را گول بزنند. امروزه روانشناسی مثبت به عنوان شاخه جدیدی از روانشناسی اساساً به مطالعه علمی نیرومندیها و شادمانی انسان نظر دارد. شادمانی و خشنودی به عنوان هیجانهای مثبت، میتواند از راه خلاقیت به تولید هنر و علم یا مشکلگشایی خلاق در زندگی روزانه بینجامد. امروز یعنی 13 سپتامبر، روز جهانی مثبت اندیشی است. به همین بهانه، میخواهیم نکاتی درباره مزایا و احتمال آسیبزا شدن مثبتاندیشی با شما در میان بگذاریم.
مثبتاندشی شامل چه تصوراتی است؟
مثبتاندیشی شامل احساس سرخوشی، شادی و شادمانی، خلق مثبت، هیجانهای مثبت، امید و خشنودی است که موجب میشود تا افراد الگوهایی از تفکر را از خود نشان دهند که به طور غیر قابل ملاحظهای متفاوت، منعطف و خلاقانه است. بیشتر انسانها به فراخور تربیت و سبک فرزند پروری والدین و فرهنگ جامعه، باورهای بنیادین را در طول فرایند رشد در خود نهادینه میکنند که بر ادراکشان از موضوعات و اتفاقات پیرامون تاثیرات به سزایی دارد. نگرش، زاویه دید و باور ما نسبت به خودمان و جهان، واقعیت زندگی ما را میسازد. اگر باورهای منفی یا تحریفات شناختی پایدار در افراد زیاد باشد اغلب اتفاقات را با سوگیریهای منفی که دارند به بدترین شکل تعبیر و تفسیر میکنند که همین امر خلق منفی و احساس ناکامی را در فرد افزایش میدهد.
باورها قابل تغییر نیستند؟
ما دسترسی مستقیم به باورهایمان نداریم اما این به معنی نداشتن توانایی ما در تغییر آنها نیست. باورها همانگونه که شکلگرفتهاند، قابلتغییر هم هستند. درمانهای شناختی با تمرکز بر تغییر باورهای ناکارامد به افراد کمک میکند که واقعیات را همانگونه که هستند، ببینند و تجربه کند.
آسیبزا شدن مثبتاندیشی با تصورات اشتباه درباره آن
اگر منظور از مثبتاندیشی، نگرشی خوشبینانه به زندگی و آینده باشد، فرد خوشبین روی جنبههای خوب و سازنده موضوعات متمرکز میشود و به جنبههای مخرب و منفی بیش از حد توجه نمیکند که این مسئله کمک شایانی به موفقیت وی خواهد کرد اما اگر سکون و انجامندادن فعالیت فقط با فکر کردن به پیشرفت و ... را مثبتاندیشی معنا کنید نه تنها کمکی به فرد نمیکند بلکه در بسیاری از موارد آسیبزا هم خواهد شد. تحقیقات روانشناسان نشان داده چنین نگاهی به مثبتاندیشی در طولانی مدت تأثیرات وخیمی بر عملکرد زندگی انسانها دارد. ممکن است چنین تفکر مثبتی در کوتاهمدت باعث شود احساس بهتری داشته باشیم اما در درازمدت ریشه انگیزه ما را میخشکاند. هرچقدر افراد مثبتتر فکر میکنند و خودشان را در حال دستیابی به اهدافشان تصور میکنند، در واقعیت کمتر به آن اهداف دست مییابند. این نوع تفکر مثبت مانع عملکرد مناسب میشود به این علت که ما را آرام میکند و انرژی لازم برای انجام کارها را کاهش میدهد. این آرامش به این علت به وجود میآید که فانتزیهای مثبت، ذهن ما را فریب میدهد بدین صورت که فکر میکنیم به اهدافمان رسیدهایم یا در آستانه دستیابی به آنها هستیم، اتفاقی که روانشناسان آن را «دستیابی ذهنی» مینامند. در این حالت ما به طور مجازی به اهدافمان میرسیم و در نتیجه کمتر احساس نیاز میکنیم که در زندگی واقعی کاری انجام دهیم بنابراین کارهای لازم برای موفقیت واقعی و رسیدن به اهدافمان را انجام نمیدهیم و این مسئله، آسیبزا خواهد شد.