واکنش اصولی به آزار خیابانی
بسیاری از زنان در برابر متلکپرانی و آزار جسمی در کوچه و خیابان بهاصطلاح خشکشان میزند یا با فریاد شروع به تهدید طرف مقابل میکنند؛ مقابله درست کدام است؟
دکتر ساحل گرامی | روانشناس - مزاحمت خیابانی یکی از حساسترین موضوعات اجتماعی به حساب میآید. محدودیتهای فرهنگی، میزان ظرفیت روانی فرد در معرض مزاحمت و آموزشهای قبلی، عوامل مهم و تاثیرگذار برای مقابله صحیح و به موقع با آزار خیابانی است. به تازگی ویدئوی آزار یک مرد با دست درازی به بدن یک خانم در صف نانوایی در شبکههای اجتماعی پربازدید شده که هیچ واکنشی از سمت آن خانم در پی ندارد. متاسفانه بسیاری از مزاحمتها در بستر محلات و در حضور افراد آشنا مانند همسایهها و هم محلیها اتفاق میافتد و شرم و خودمقصر بینی زنان مانع از نشاندادن واکنش جسورانه میشود و آنها رفتار ساکت و منفعلانه را ترجیح میدهند. این در حالی است که فارغ از محل وقوع آزار و نحوه پوشش آن زن، مقصر صددرصدی این اتفاق فرد آزارگر بوده و نیازی به خود سرزنشی زنان در این امر نیست.
چرا بعضی خانمها در این مواقع، خشکشان میزند؟
منظور از ظرفیت روانی که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم، توانایی واکنش سریع و به موقع در افراد و حفظ خونسردی و اعتماد به نفس است. متاسفانه بسیاری از زنان در این شرایط به اصطلاح خشکشان میزند و نمیتوانند هیچ عکسالعملی نشان دهند. یا از طرف دیگر به دلیل حجم زیاد ترس و اضطراب شروع به فریاد و تهدید میکنند که این هم در بسیاری از موارد فرد آزارگر را جریتر میکند. متاسفانه در مدارس و رسانههای اجتماعی کمتر به مبحث خودمراقبتی در زمینه مزاحمتهای خیابانی پرداخته میشود و زنان در بسیاری از موارد حتی نمیدانند واکنش درست در این مواقع بحرانی چیست؟
مصادیق آزار خیابانی و راهکار اصولی برخورد
قبل از شروع راهکارها به اختصار اشاره میکنیم که هرگونه متلک پرانی، آزار و اذیت، آزار جنسی و حرفهای رکیک در محیطهای عمومی مصداق آزار خیابانی هستند و میتوانند تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدت زیادی بر روان زنان و دختران بگذارند. اما در این شرایط، راه اصولی برخورد چیست؟
1 از تهدید و التماس بپرهیزید
بهعنوان اولین راه از هرگونه التماس کردن، تهدید و فحش دادن پرهیز کنید. این کار فقط فرد مزاحم را جسورتر می کند و او را به هدف خود که جلب توجه و ترساندن شما است، میرساند.
2 با لحن قاطع، اعتراض کنید
در قدم بعدی باید به چشمان شخص آزارگر نگاه کنید و دقیقا به او بفهمانید که چه میخواهید. باید لحنتان قاطع و بدون ترس باشد. برای مثال به او بگویید که دستت را بکش، یا عقبتر بایست یا آن قدر به من نچسب. به هیچ عنوان عصبانی نشوید و وارد جنگ لفظی با او نشوید چراکه در اغلب اوقات آنها کار زشت خود را انکار میکنند. جملات را کوتاه انتخاب کنید و در صورت امکان از او دور شوید.
3 رهگذران را مطلع کنید
اگر در محیط تنها نیستید، رهگذران را مطلع کنید و به آنها بگویید که چطور میتوانند به آنها کمک کنند. مثلا فیلمبرداری کنند، شماره خودرو یا موتور را بردارند، به پلیس زنگ بزنند یا در کنار شما باشند تا آن شخص مزاحم دور شود. در موارد شدید میتوانید فریاد بزنید و درخواست کمک کنید. به خاطر داشته باشید که شخص خاطی در این موقعیت، شما نیستید و نباید برای درخواست کمک خجالت بکشید. اگر برای خودتان هم موقعیت فراهم بود می توانید با فیلمبرداری مدرکی جمع کنید و در صورت لزوم آن را به مراجع قضایی نشان دهید.
بعد از آزار خیابانی، خودتان را سرزنش نکنید
نکته آخر هم اینکه به تعداد انسانها، واکنشهای مختلف برای موقعیتهای اضطرابآور وجود دارد. حتی در صورت سکوت و منفعل بودن بعد از قرار گرفتن در معرض آزار خیابانی، خود را سرزنش نکنید و بدانید به دلیل حجم اضطراب در این موقعیت افراد قادر به عکسالعمل فعالانه نیستند و نمیتوانند از خود دفاع کنند؛ پس شما تنها نیستید.