نگاهی روان شناسانه به دلایل این که «ایران» دومین بازار بزرگ لوازم آرایشی در آسیا شد
تعداد بازدید : 92
درگیر ظاهریم و بس!
محوری
نویسنده : دکتر مهدی سودآوری | روان شناس
انتشار عکس های بدون آرایش چند بازیگر زن مطرح خارجی با این توضیح که: «هیچ کدام شان بدون آرایش با مردم عادی فرقی ندارند پس زیاد درگیر ظاهر و تجملات نشوید»، در چند وقت اخیر به یکی از پربازدیدترین پست های شبکه های اجتماعی در ایران و جهان تبدیل شده است. علاوه بر این ماجرا، روزنامه هندی بیزینس استاندارد هم چند روز
پیش نوشت: «هر خانوار ایرانی سالانه حدود ۴.۵ درصد از درآمد خود را به خرید محصولات آرایشی-بهداشتی اختصاص می دهد به طوری که بازار این صنایع در ایران با ارزش بیش از دو میلیارد دلار، دومین بازار بزرگ در منطقه آسیاست.» به نظر می رسد نه تنها این دو ماجرا و خبر بی ربط به هم نیستند بلکه پیام های مشابهی هم دارند.
تفاوت اصلی آدم های زیبا و زشت!
بسیاری از مردم با دیدن تصاویر بازیگران و افراد معروف، زیبایی خود یا همسرشان را با آن ها مقایسه می کنند و در نتیجه احساس زشت بودن به آن ها دست می دهد و در اصطلاح به آن بازیگر یا چهره حسرت می خورند اما توجه به یک نکته بسیار مهم در این باره ضروری است. تفاوت بسیار فاحشی بین زیبایی افراد معروف و افراد عادی وجود ندارد بلکه فقط میزان گریم و آرایش هاست که باعث می شود آن ها را بدون عیب ببینیم. به تازگی «ناتالی پورتمن» بازیگر معروف آمریکایی در جواب شخصی که عکس او را در اینستاگرامش جذاب ارزیابی کرده بود، نوشت: «خوشحالم که زحمت سه ساعت آرایش، گریم و سه کیلو مو و مژه مصنوعی خوب از آب در آمده است!» که دقیقا همین ادعای ما را ثابت می کند.
مقایسه های آزاردهنده و غیرمنطقی
به احتمال زیاد ما هم افرادی را دیده ایم که خود یا همسر خود را با افراد مشهور و بازیگران مقایسه می کنند. باید توجه داشت که شغل هر شخصی متفاوت است. هنگامی که فردی به عنوان بازیگر یا خواننده در مقابل دوربین قرار می گیرد، باید از نظر فیزیکی جذاب باشد؛ در حالی که آن میزان جذابیت برای یک مهندس، پزشک یا دیگر مشاغل نیازی نیست. پس افرادی که قدری از متوسط زیبایی بالاتر هستند، جذب مشاغلی که با زیبایی سروکار دارند، می شوند البته تفاوت زیادی هم با میانگین جامعه ندارند. برای مثال هر انسانی بر حسب سن، تغذیه، گرما یا آلودگی هوا دچار جوش صورت می شود اما با استفاده از گریم تمام این عوارض از صورت بازیگران حذف
می شود تا دیده نشود. همچنین نوع نورپردازی، فیلم برداری، لباس و ... همه در ایجاد یک حس زیبایی خاص موثر است که در زندگی روزمره وجود ندارد. از سوی دیگر، مردان یا زنانی که همسر خود را با این گونه افراد مقایسه می کنند که متاسفانه کم هم نیستند، باید به یاد داشته باشند که خود آن ها هم به جذابیت پوسترهای بازیگران نیستند. به عبارت دیگر، همسر آن ها نیز می تواند همین مقایسه آزاردهنده را درباره خود آن ها انجام دهد اما عاقبت این مقایسه های آزاردهنده و غیرمنطقی چیست؟
زیبایی سلیقه ای است
زیبایی، کاملا سلیقه ای است. هر انسانی یک مدل و تیپ را جذاب ارزیابی می کند و هیچ توافقی درباره استاندارد زیبایی وجود ندارد اما متاسفانه مجلات مد، فیلم ها و کلا صنعت سرگرمی و مد با استفاده مکرر از یک تیپ خاص باعث ایجاد یک استاندارد کاذب شده اند. استانداردی که برای همگان ثابت نیست وفقط باعث کاهش اعتماد به نفس افراد شده است. بسیاری از مدل های بسیار لاغر دچار بیماری های گوارشی هستند زیرا هیچ انسان سالمی امکان ندارد تا آن حد لاغر باشد. مطلب بعدی درباره جذابیت آن است که افراد، هرکسی را دوست داشته باشند، جذاب ارزیابی می کنند نه آن که عاشق افراد جذاب شوند. هیچ مادری فرزند خود را غیر جذاب نمی داند. هیچ عاشقی، معشوق خود را زشت یا حتی معمولی تصور نمی کند. برای مجنون، لیلی گویا نه چندان جذاب، زیباترین دختر جهان می شود.
تاثیر تفاوت کارتون های دهه های 60 و 70
توجه به ظاهر و جذابیت فیزیکی در سال های اخیر در جامعه ما گسترش بیشتری داشته است. در این میان، می توان به نقش کارتون هایی که افراد در کودکی می دیدند، هم اشاره کرد. کودکان متولد دهه60 با کارتون هایی بزرگ شدند که بیشتر شخصیت های آن ها حیوانات بودند مانند پسر شجاع، هاچ زنبور عسل و ... که موفقیت آن ها به خاطر خوش قلبی و رفتار درست آن ها بود اما در مقابل، کودکان دهه 70 با کارتون هایی نظیر باربی، باب اسفنجی، دوقلوهای افسانه ای، ترنسفورمرز و ... که تمام شخصیت های اصلی دارای جذابیت فیزیکی بالایی بودند، بزرگ شده اند. در این سری از کارتون ها، همیشه افراد خوب به شدت جذاب و افراد بد به شدت زشت طراحی شده اند و همیشه شخصیت های داستان عاشق جذابیت فیزیکی طرف مقابل می شوند بنابراین این طرح واره در افراد شکل گرفته که ظاهر جذاب، عامل اصلی موفقیت است یا برای موفقیت یک رابطه عاطفی، حتما باید شخص مقابل از جذابیت فیزیکی زیادی برخوردار باشد.
عاقبت توجه بیش از حد به جذابیت های فیزیکی
توجه بیش از حد به جذابیت های فیزیکی و زیبایی، باعث شده ایران رکورددار جراحی های زیبایی باشد و طبق جدیدترین آمارها، دومین بازار بزرگ لوازم آرایشی در منطقه غرب آسیا را در اختیار بگیریم. در این بین، شاهد کاهش اعتماد به نفس، بی ارزش شدن رفتارهای پسندیده ای مانند وفاداری، صداقت، مهربانی و ... در رابطه های عاطفی نیز هستیم. از سوی دیگر افرادی که مطابق استانداردهای شکل گرفته جذاب هستند، خود را بی نیاز از هرگونه تلاشی برای موفقیت می دانند زیرا صرفا به خاطر زیبایی مورد توجه هستند. تحقیقات نشان داده است که احتمال خیانت در مردانی که صدای بم مردانه دارند، بیشتر است زیرا آن ها مورد توجه بیشتر جنس مخالف قرارمی گیرند. از سوی دیگر، با نسلی روبه رو هستیم که هر ناکامی در موفقیت را به نداشتن جذابیت فیزیکی خود مربوط می داند که از نظر سلامت روان بسیار خطرناک است. به نظر می رسد هرچه زودتر باید تلاشی قاطع برای تغییر این دیدگاه با آگاه سازی مردم و فرهنگ سازی مناسب انجام شود.