رواج استفاده از مترو باعث «کاهش هزینههای ناشی از تصادفات و استهلاک خودروها» میشود. تصادفات جادهای یک علت اصلی مرگ و میر در جوامع است. در شهرهایی که سیستم حملونقل عمومی به خوبی توسعه یافته آمار مرگ و میر نصف شهرهایی است که همه سفرها با خودرو انجام میشود. فایده دوم مترو «صرفهجویی در مصرف سوختهای فسیلی» است. مترو به علت استفاده از انرژی الکتریکی از درصد آلودگی پایینی برخوردار است. «صرفهجویی در وقت و کاهش زمان سفر» مزیت دیگری است که مترو دارد. طبق آمار روزنامه دنیای اقتصاد، در تهران سالانه بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون ساعت از اوقات شهروندان در ترافیک تلف میشود که البته این رقم مربوط به محاسبات چند سال گذشته بوده و با توجه به تغییر و تحولات سریع این کلانشهر، ممکن است افزایش یافته باشد. فایده چهارم مترو از طریق «توسعه مجتمعهای ایستگاهی» محقق میشود. ساخت این مجتمعها که به ارائه خدمات به مسافران میپردازد، میتواند زمینهساز پاسخگویی به بخشی از نیازهای شهروندان در فضای زیرزمینی شهر باشد و این خود اولین قدم آزادسازی فضاهای شهری است. به این معنا مترو نه تنها جابهجایی مسافران در زیر زمین را میسر میکند، بلکه میتواند به برخی از نیازهای تفریحی، تفرجی و خرید شهروندان نیز در فضای زیرزمینی پاسخ دهد. فایده دیگر مترو «ایجاد دسترسی ساکنان حومه به مرکز شهر» است. به طور خلاصه مزایای مترو عبارت است از ارزانی قیمت، امنیت در برابر تصادف، سرعت بالا، دسترسی به تمامی نقاط شهری، فرار از ترافیک، جابهجایی مسافر در مسافتهای بسیار طولانی با یک بار خرید بلیت و...
در کنار اینها، سیستم حمل و نقل مترو معایبی هم دارد که باید با همت متولیان امر این مسایل کم و حل شود. مانند ازدحام جمعیت در زمانهای شلوغ، آلودگی صوتی توسط مسافران و دستفروشان، وجود سارقان و کیفبرها، تعداد واگنها و صندلیهای کم، انتقال بیماریهای ویروسی و...
رکوردهای متروهای جهان
برای بررسی متروهای جهان چند گزینه وجود دارد مانند طول مسیرها، تعداد خطها، جابهجایی جمعیت، قدمت و... در این مطلب متروهای برتر جهان را براساس طول کلی سیستم دستهبندی کردیم. برای جلوگیری از تکرار، چند مترو در شهرهای مختلف چین را از فهرست خارج کردیم تا به بررسی متروهای کشورهای دیگر هم بپردازیم. این آمار مربوط به سال میلادی 2023 بوده که از منابع خارجی برداشته شده است.
طولانیترین متروی جهان
کجا؟ پکن، چین
آغاز به کار: 1971
تعداد ایستگاه: 381
تعداد خط: 27
طول مسیرها (کیلومتر): 816
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 446/3
پس از جنگ کره، مقامات چین با مطالعه متروی مسکو و این که چطور در زمان جنگ برای دفاع از مردم و مقر سربازان و فرماندهان استفاده میشده است، تصمیم گرفتند از مترو برای خدمات شهری و نظامی استفاده کنند. «دستگاههای معامله معکوس» در چند ایستگاه متروی پکن، یکی از جذابیتهای آن است. این دستگاهها در قبال دریافت بطریهای پلاستیکی، کارت متروی مسافران را شارژ میکنند.
شلوغترین متروی جهان
کجا؟ شانگهای، چین
آغاز به کار: 1993
تعداد ایستگاه: 403
تعداد خط: 18
طول مسیرها (کیلومتر): 796
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 647/3
سازمان متروی شانگهای ساخت نیروگاههای خورشیدی را از سال 2013 آغاز کرد و این روند از سال 2019 تسریع شد. دهها نیروگاه خورشیدی روی پشتبام انبارها و پارکینگها وجود دارد که انرژی متروی شانگهای را تولید میکنند.
مرتبترین متروی جهان
کجا؟ سئول
آغاز به کار: 1974
تعداد ایستگاه: 337
تعداد خط: 11
طول مسیرها (کیلومتر): 565
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 403/2
شرکت متروی سئول به عنوان یک پروژه آزمایشی برای رفع مشکل ازدحام جمعیت در ساعات شلوغی صبحگاهی، صندلیهای برخی واگنهای آن را حذف کرد. این مترو دارای وایفای رایگان در همه ایستگاهها و قطارهاست. متروی سئول با درهای امنیتی و صندلیهای گرمش در زمستان هم شناخته میشود.
زیباترین متروی جهان
کجا؟ مسکو
آغاز به کار: 1935
تعداد ایستگاه: 229
تعداد خط: 15
طول مسیرها (کیلومتر): 515
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 289/2
متروی مسکو یکی از کهنترین و باشکوهترین شبکههای زیرزمینی در جهان است. ایستگاههای بزرگ و پر فضای این سیستم مترو با مجسمههای مرمری، دیوارهای موزائیک، شیشههای رنگین و چراغهای چشمگیر تزیین شدهاند. معماری ایستگاههای متروی مسکو این روزها شامل ترکیبی از تاریخ گذشته این کشور و معماری مدرن است. سامانه متروی مسکو به محل محبوبی برای گردشگرها تبدیل شده و مکانهای ویژهای که منظره خوبی دارند با عنوان «محل سلفی گرفتن» برای گردشگرها مشخص و ساخته شده است. تقریبا هیچ کدام از ایستگاههای متروی مسکو شبیه به دیگری نیست به طوری که از جاذبههای گردشگری این شهر به حساب میآید.
قدیمیترین متروی جهان
کجا؟ لندن
آغاز به کار: 1863
تعداد ایستگاه: 272
تعداد خط: 11
طول مسیرها (کیلومتر): 402
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 026/1
به متروی لندن Tube یا «لوله» می گویند و دلیل آن به شکل تونلهایش بازمیگردد. این کلمه در واقع کوچک شده نام مستعار Two Penny Tube است که اولین بار به خط مرکزی آن به دلیل کرایه دو پنیاش اختصاص داده شده بود. در آن زمان قطار با بخار کار میکرد و دود ناشی از آن حال مسافران را بد میکرد. اما در سال ۱۸۹۰ اولین راه آهن الکترونیکی در لندن کار خود را آغاز کرد و رفتهرفته تعداد خطوط متروی لندن نیز افزایش یافت. همچنین بهرغم نام رسمی آن که «زیرزمینی» Underground نامیده میشود، ۵۵ درصد این شبکه روی زمین واقع شده است.
پرخطترین متروی جهان
کجا؟ نیویورک
آغاز به کار: 1904
تعداد ایستگاه: 424
تعداد خط: 28
طول مسیرها (کیلومتر): 399
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 028/2
سیستم متروی پر ازدحام نیویورک یکی از معدود متروهایی در جهان است که به صورت 24 ساعته کار میکند تا به شهری که هرگز نمیخوابد خدمترسانی کند. مسافران برای ورود به سیستم مترو یک کرایه میپردازند و میتوانند بدون هزینه اضافی بین قطارها جابهجا شوند، تا زمانی که از طریق گردانهای ایستگاه خارج شوند. کرایه مترو نرخ ثابتی است بدون در نظر گرفتن مسافت یا مدت زمانی که مسافر طی میکند.
ارزانترین متروی جهان
کجا؟ دهلی
آغاز به کار: 2002
تعداد ایستگاه: 231
تعداد خط: 10
طول مسیرها (کیلومتر): 350
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 032/2
متروی دهلی یکی از بهترین و سریعترین روشها برای رفت و آمد در این شهر شلوغ است. به همین دلیل، افراد بیشتری از آن استفاده میکنند. متروی دهلی خلوت نیست اما مزیتهایی که دارد باعث میشود که همچنان در میان سیستم حمل و نقل دهلی محبوب باشد. این متروی سریع، تمیز، ارزان و محیطی بسیار دوستانه دارد. هرچند میتوان برای سفرهای یک مسیره یا دو مسیره بلیتهایی با قیمتهای ۸ تا ۳۰ روپیه خرید اما بهصرفهترین راه، خریدن کارت هوشمند مترو است که 10 درصد تخفیف دارد.
بزرگترین متروی خاورمیانه
کجا؟ تهران
آغاز به کار: 1999 (1377)
تعداد ایستگاه: 159
تعداد خط: 7
طول مسیرها (کیلومتر): 296
جابهجایی سالانه مسافر(میلیون نفر): 9/0
طبق برنامههای توسعه قرار است خطوط متروی تهران به ۱۱ خط افزایش یابد. تا فروردین ماه ۱۴۰۳ شمار واگنهای فعال در مترو تهران ۱۵۱۴ واگن، برابر ۲۱۷ قطار است که روزانه بهطور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون مسافر را جابهجا میکنند. متروی تهران به رکورد جابهجایی ۲ میلیون و ۹۵۰ هزار سفر در روز نیز دست یافته است. در اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که مجموع شمار سفرهای این مترو به ۹۵۴۰ میلیون سفر رسیده که معادل ۱۱۹ برابر جمعیت ایران است.
وسیعترین متروی جهان
کجا؟ پاریس
آغاز به کار: 1900
تعداد ایستگاه: 308
تعداد خط: 16
طول مسیرها (کیلومتر): 227
جابهجایی سالانه مسافر (میلیون نفر): 340/1
متروی پاریس را متروپولیتن مینامند که آثار معماری به سبک هنر نوی موجود در این مترو شهرت جهانی دارد. این مترو بیشترین فضای ایستگاهها را بین متروها جهان دارد. مجموع مساحت ایستگاههای این مترو به 105 کیلومتر مربع میرسد. ایستگاه «شاتله لهآل» یکی از بزرگترین ایستگاههای متروی جهان است که جزو مترو پاریس محسوب میشود.