همسایه‏ های ما در کهکشان راه‌شیری

نزدیک‎ترین همسایه‌مان احتمالا در فاصله 170 هزار سال نوری ما خواهد بود و 34 هزار سال طول می‌کشد تا به یک پیام از سمت زمین جواب دهد

نتایج یک تحقیق جدید که در دانشگاه ناتینگهام انگلیس  انجام شده است، خبری جدید برایمان دارد. «تام وستبی»، استادیار دانشگاه ناتینگهام در همین باره می‎گوید: «تحقیق جدید ما با استفاده از داده‌های تازه، به ما یک تخمین قابل اطمینان از تعداد تمدن‌ها در کهکشان راه شیری می‎دهد». او و تیم تحقیقاتی‏اش می‎گویند احتمالا دست‌کم ۳۶ حیات فرازمینی هوشمند در کهکشان راه شیری وجود دارد. اگر تمدن‌های بیگانه به طور مساوی در سراسر کهکشان راه شیری توزیع شده باشند، نزدیک‎ترین همسایه‌مان احتمالاً در فاصله 170 هزار سال نوری ما خواهد بود. اگر یک پیام با بالاترین سرعت ممکن(یعنی سرعت نور که ۳۰۰ هزار کیلومتر در ثانیه است) به سمت آن‌ها بفرستیم، پیام ما بعد از ۱۷ هزار سال به آن‌ها می‌رسد و اگر آن‌ها پیام ما را دریافت کنند و بلافاصله در جواب ما یک پیام برای‎مان بفرستند، پیام آن‌ها هم ۱۷ هزار سال طول خواهد کشید. با یک جمع  بندی ساده متوجه می‌شویم برای یک سلام گفتن و یک جواب سلام، باید ۳۴ هزار سال منتظر بمانیم! به زبان ساده‏تر خیلی بعید به نظر می‎رسد که ما بتوانیم با تمدن‎های دیگری که احتمالا در کهکشان‎مان زندگی می‎کنند ارتباط برقرار کنیم. «کریستوفر کونسلیس»، استاد اخترفیزیک دانشگاه ناتینگهام که سرپرست این پژوهش بوده است، می‌گوید: «جست‌وجو برای تمدن‌های هوشمند فرازمینی نه تنها امکان وجود تشکیل حیات را آشکار می‌کند، بلکه به ما سرنخ‌هایی می‌دهد که تمدن خودمان تا چه زمانی دوام خواهد آورد. این گروه نتایج کارشان را در تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۰ در مجله

Astrophysical Journal  منتشر کردند.

 

تولد یک معادله از دل پرسشی ترسناک

«دریک» معتقد بود باید راهی باشد تا بتوانیم احتمال حضور بیگانگان را در جهان بررسی کنیم

 ما در جهان تنهاییم یا نه؟ این پرسشی بود که سال‎ها ذهن دکتر «فرانک دریک» ستاره‎شناس رصدخانه نجوم رادیویی ملی در ویرجینیای آمریکا را به خود مشغول کرده بود. او از کسانی بود که درباره حیات فرازمینی تحقیق می‎کرد و معتقد بود باید راهی باشد تا بتوانیم احتمال حضور این بیگانگان را در جهان پیدا کنیم. پس از سال‎ها تلاش، او با در نظر گرفتن عوامل مختلفی که می‎تواند در شکل‏گیری حیات و پیدایش یک تمدن هوشمند نقش داشته باشد توانست معادله ریاضی مهمی را ارائه کند. در سال 1961 فرانک دریک به همراه «کارل ساگان» و  «جوزف شکلوفسکی» و چند دانشمند دیگر معادله را تکمیل کرد، معادله‎ای که امروز با نام خود او یعنی «دریک» می‌شناسیم.

 

اگر آن‏ها وجود دارند، 

پس کجا هستند؟

شاید از خود بپرسید این همه تلاش و هزینه و کاوش بعد از این چند سال چرا به هیچ نتیجه‎ای نرسیده است؟ چرا هنور خبری از همسایه‎های فضایی کهکشان ما نیست؟ اگر واقعا احتمالات ریاضی درست می‎گویند و ممکن است آن‎ها وجود داشته باشند پس چرا هیچ وقت خودشان را به ما نشان نداده‎اند؟ این‎ها سوالاتی بود که برنده نوبل فیزیک، «انریکو فرمی» مطرح کرد. دیگران کجا هستند؟ امروزه می‎دانیم که از لحظه شکل‎گیری کیهان 13.8 میلیارد سال می‎گذرد در حالی که سن زمین و منظومه شمسی حدود پنج میلیارد سال است یعنی اگر تمدن هوشمند فضایی در کهکشان وجود داشته باشد، زمان زیادی داشته برای این‌که خودش را به ما برساند یا حداقل پیامی برای‌مان بفرستد. فرمی، فیزیک دان ایتالیایی، در سال ۱۹۵۰ میلادی در یک سخنرانی کوچک، نظریه‌ای بزرگ را اعلام کرد. نظر فرمی این بود که هر تمدنی با استفاده از دانش ابتدایی درباره موشک‎ها و علاقه به گسترش تمدن خود می‌تواند به سرعت کل کهکشان راه شیری را از وجود خود با خبر کند و در طول هر ۱۰ میلیون سال می‌تواند یک منظومه‌ ستاره‎ای را تحت حکومت خود درآورد. هرچند ۱۰ میلیون سال خیلی طولانی به نظر می‌رسد اما در مقایسه با عمر جهان هستی مقدار کمی است چرا که سن جهان از مقیاس میلیارد سال است. بنابر حرف‎های او اگر در بین تمام سیاراتی که در کهکشان ما وجود دارد تعدادی قبل از ما شکل گرفته باشند پس یعنی باید از ما پیشرفته‏تر باشند و احتمالا به فناوری‎های سفر فضایی بین ستاره‎ای دست یافته باشند پس چرا خبری از آن‎ها نیست؟ فرمی هیچ وقت به جواب تناقض بزرگی که مطرح کرد نرسید و در سال 1954  جهان را بدرود گفت. حدود 20 سال بعد از مرگ فرمی، مایکل هارت اخترفیزیک دان آمریکایی در مقاله‎ای پاسخ‎هایی برای سوال‎های فرمی مطرح کرد و گفت دلایل مختلفی برای نیامدن بیگانگان فضایی به زمین وجود دارد مثلا این که آن‎ها تصمیم گرفته‎اند زمینی‎ها را به حال خود بگذارند و اصلا سراغ‎مان نیایند یا این‎که حیات هوشمند در کهکشان ما هنوز جوان است و تا وقتی که ما را پیدا کنند و به ما برسند زمان می‎برد. فرضیه بعدی این بود که آن‎ها در گذشته از زمین بازدید کرده‎ و رفته‎اند، در نهایت هم مطرح می‎کند که سفر میان ستاره‎ای ممکن است به دلایل شرایط جسمی یا زیست شناختی برای آن‎ها ممکن نبوده است.

   انگیزه‏ای برای ارسال کاوشگر

به نظر می‎رسد همه ما یک جایی در اعماق مغز و قلب‎مان دوست داریم تنها ساکنان عالمی با این وسعت نباشیم، به همین دلیل هم تلاش‎های زیادی برای کشف این راز کرده‎ایم. دانشمندان با ارسال کاوشگرها و ماهواره‎های مخصوص سعی کردند از حقیقت پرده‌برداری کنند. یکی از این ماموریت‎های فضایی ارسال تلسکوپ فضایی «کپلر» بود. تلسکوپی که از سال 2009 به فضا پرتاب شد و تا لحظات بازنشستگی‎اش حدود چهار هزار سیاره را به دور ستاره‎های مختلف شناسایی کرد. سیاراتی که بعضی‎های‎شان در فاصله مناسبی از ستاره‎شان قرار گرفته‎اند و احتمال پیدایش حیات در آن‎ها وجود دارد. پس از کپلر، ماهواره فضایی «تِس» مامور پیدا کردن سیارات فراخورشیدی شده است و دانشمندان حدس می‎زنند تِس سیارات بسیار بیشتری را شناسایی کند. تلسکوپ فضایی «گایا» که از سال 2013 و توسط آژانس فضایی اروپا به خارج از جو زمین پرتاب شده ، یکی دیگر از چشم امیدهای دانشمندان برای یافتن سیاره‎های میزبان حیات است. گایا با دقت، ستاره‎های کهکشان راه شیری را بررسی و سیاراتی در حد و اندازه‎های سیاره مشتری را شناسایی می‌‎کند. البته باید به خاطر داشته باشیم تمام این تلاش‎ها فقط برای یافتن موقعیت سیارات نسبت به ستاره‎ها کافی است و بررسی شرایط جو سیاره و وجود آب و عناصر لازم برای شکل‎گیری حیات، به فناوری و تحقیقات بیشتر نیاز دارد.

 

  منابع این پرونده: newscientist.com، euronews.com، space.com