کشف واکسن و درمان بیماری‌ها 

با همه‌گیری کرونا مسابقه یافتن درمان‌ها و واکسن‌ها برای این بیماری آغاز شد. این چالش به پیشرفت‌هایی در زمینه علوم زیستی هم منجر شد. شاید از حالا نتوانیم حدس بزنیم که در 2050 چه بیماری‌های جدیدی انسان را تهدید خواهد کرد اما تا 30 سال آینده قطعا در زمینه‌های پزشکی رشد بالایی داریم، واکسن و درمان‌ بیماری‌های فعلی نظیر ایدز را خواهیم یافت. پژوهشگران بر این باورند که تا یکی‌، دو دهه آینده می‌توانند واکسن پیشگیری از شیوع بیماری ایدز و بسیاری از بیماری های دیگر را کشف کنند.

 

رفع 80 درصد نیازها با انرژی های تجدیدپذیر

صنعت سوخت‌های فسیلی هم اکنون بخشی از بازار اصلی سرمایه‌گذاری جهانی است و مافیاهای زیادی در سراسر جهان دارد. هرچه جمعیت بیشتر شود، تعداد مسکن و خودرو‌ها هم افزایش می‌یابد که مسلما سوخت بیشتری نیاز دارند. بنابراین با همین روند مصرف فعلی در سال ۲۰۵۰، با افزایش ۱۱۰درصدی تقاضای نفت به بیش‌ از ۱۹۰ میلیون بشکه در روز و دو برابرشدن کل تقاضای انرژی رو‌به‌رو خواهیم‌ شد. بنابراین برای 30 سال آینده باید به‌دنبال سوخت‌های غیرفسیلی باشیم. طبق پیش‌بینی‌ها تا سال 2050 ، انرژی تجدیدپذیر می‌تواند 80 درصد نیازهای کشورهای توسعه‌یافته را تأمین کند.

 

جمعیت، نرخ باروری و امید به زندگی در 2050

طبق گزارش جدید سازمان ملل در سال 2019، انتظار می‌رود در 30 سال آینده جمعیت جهان 2 میلیارد نفر افزایش یابد و از 7/7 میلیارد نفر کنونی به 7/9 میلیارد نفر در سال 2050 برسد. جمعیت جهان به دلیل افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری در حال پیر شدن است اما همچنان رشد دارد و نرخ رشد در مناطق مختلف بسیار متفاوت است.  احتمالا در سال 2027 هند از چین پیشی می‌گیرد و در مقام اول پرجمعیت‌ترین کشور جهان خواهد ایستاد. نرخ باروری جهانی، از 2/3 تولد برای هر زن در سال 1990 به 5/2 در سال 2019 رسیده و احتمالا در سال 2050 به 2/2 کاهش می‌یابد اما امید به زندگی در جهان تغییر خواهد کرد، از 2/64 سال در 1990 به 6/72 سال در 2019 رسیده و انتظار می رود که در سال 2050 به 1/77 سال افزایش یابد. پیش بینی می‌شود تا سال 2050 از هر شش نفر در جهان یک نفر بالای 65 سال(16 درصد مردم جهان) خواهد بود، در حالی که این آمار هم اکنون 9 درصد است.

 

عادی‌شدن قطعی برق در دنیا

اگر انتشار کربن همین‌طور ادامه یابد و هیچ‌کاری انجام ندهیم، سطح آب دریاها در سراسر جهان بالا خواهد آمد. بر اساس پیش‌بینی‌ها تا سال 2050، شهرهای ساحلی از نیویورک گرفته تا کلکته ویران خواهند شد. بالا آمدن آب اقیانوس‌ها تا سال ۲۱۰۰، ممکن است به ۳ فوت(حدود ۹۱ سانتی‌متر) برسد اما فقط ۴۵ سانتی‌متر بالاآمدن آب‌ها هم می‌تواند بسیاری از مردم شهرهای ساحلی را بی‌خانمان کند. در ضمن، هرچه سطح آب دریاها بالاتر بیاید، توفان‌های گرمسیری قوی‌تری خواهیم داشت. همچنین، مصرف انرژی در سراسر جهان افزایش خواهد یافت که به‌نوبه خود به ‌قطعی گسترده برق منجر خواهد شد. درشهرهای بزرگ با ازدحام جمعیت زیاد، شرایط بدتر خواهد بود. احتمالا تا سال ۲۰۵۰، بیش‌ از 50 درصد جمعیت این شهرها با خاموشی‌های گاه‌ و بی گاه مواجه خواهند شد.

 

«پیشگو» روز یک شنبه در شبکه نمایش‌خانگی منتشر شد. «پژمان جمشیدی»، مجری‌گری برنامه را برعهده دارد و مهمان اولین قسمت «امیر آقایی» است. در ادامه قرار است هنرمندان و ورزشکاران دیگری روبه‌روی دوربین بنشینند و برای ما از زندگی‌شان بگویند. ایده‌ای به‌شدت نخ‌نما که سال‌هاست اولین و آخرین سوژه سرگرمی‌سازان است. اصلا چرا راه دور برویم؟ همین الان دست‌کم پنج برنامه مشابه درحال پخش است: «خندوانه»، «چهل تیکه» و «چهارده اینچ» در تلویزیون و «هم‌رفیق» و «شب‌آهنگی» و «منو بشناس» در شبکه نمایش خانگی. پشت ساخت «پیشگو» چه فکر و برنامه‌ای خوابیده‌است‌ و کدام نیاز مخاطب را قرار است پاسخ بدهد؟ سرگرمی؟ مگر تنها راه سرگرم شدن، نشستن پای حرف‌های تکراریِ چهره‌های تکراری است؟ سلبریتی‌هایی که از این استودیو به آن استودیو می‌روند و تنها چیزی که در هر شو در آن‌ها عوض می‌شود، لباس‌های‌شان است، چقدر حرف برای گفتن دارند؟ از خاطرات هزاربار گفته‌شده آن‌ها چه چیزی قرار است نصیب مخاطب شود؟ چرا تکراری‌سازی فقط محدود به چهره‌های ورزشی و هنری، آن هم البته تعداد اندکی از آن‌ها شده است؟ آیا نمی‌توان جنبه‌ها و جلوه‌های بیشتر و متنوع‌تری را برای صنعت سرگرمی تعریف کرد و از این دور باطل خارج شد؟ این سوالی است که برنامه‌سازها قبل از تصمیم‌شان برای تن دادن به تکرار باید پاسخ بدهند. البته پاسخی مسئولانه و بر اساس تحقیق نه سرسری و بدون تأمل مشابه آن‌چه در ادامه می‌آید و قبلا بارها شنیده‌ایم.

 

  ایراد از سلیقه سلبریتی‌پسند مخاطب است؟

سرگرمی‌سازها معتقدند تاک‌شوها که حالا دیگر در کشور ما به شوی سلبریتی‌ها تبدیل شده‌اند، بین مردم طرفدار دارد. گواهشان هم استقبال مخاطب از این برنامه‌هاست اما مگر در بازار سرگرمی‌های رسانه‌ای ما چقدر تنوع و خلاقیت و رقابت وجود دارد که مخاطب بتواند انتخاب کند؟ تماشا کردن برنامه‌ای مشخص وقتی برنامه قابل رقابت دیگری وجود ندارد، به‌معنی استقبال نیست. در واقع توضیح بهتر این است که بگوییم تولیدکنندگان محتوا، به سلبریتی‌ها علاقه دارند. سلبریتی‌ها چهره‌های آشنایی هستند و قدم اول، جذب مخاطب به‌همین راحتی برداشته می‌شود. مطرح کردن یک شخصیت یا مسئله اساسا تازه‌، هزینه دارد. زمان می‌برد تا مخاطب با تو همراه شود، ممکن است در تشخیص میزان اهمیت و جذابیت سوژه با تو هم‌نظر نباشد و قبل و حین تولید برنامه به بررسی مداوم بازخوردها و تصمیم‌گیری براساس آن‌ها نیاز باشد. به‌علاوه در زندگی شخصی و حرفه‌ای سلبریتی‌ها حاشیه‌های جدی مناقشه‌برانگیزی وجود ندارد، جز تک‌وتوک پچ‌پچ های زرد و پیش‌پاافتاده که نه‌تنها برای عوامل برنامه دردسرساز نیست که اتفاقا با مانور دادن روی آن‌ها می‌توانند برای خودشان مخاطب بیشتری دست‌وپا کنند. خب وقتی می‌شود به‌همین راحتی برنامه ساخت و پول درآورد، چرا که نه؟ قالب کار هم که مشخص است و حتی درحد طراحی سوال و سرگرمی هم نیازی به نوآوری نیست. براساس نمونه‌های مشابه خارجی و داخلی، می‌توانی سوال و سرگرمی و حتی دکور طراحی کنی و بقیه کار هم خودبه‌خود پیش می‌رود. اگر هم جایی صدای نقدی بلند شد، می‌توانی بگویی «این سلیقه مخاطب است».

  مسئله فقط سرگرمی است؟

اگر فرض بگیریم که این ادعا برمبنای نظرسنجی و مطالعه مطرح شده، باید بپرسیم این سلیقه را چه کسی شکل داده ‌است؟ سال‌هاست در برنامه‌های صبحگاهی، ویژه‌برنامه‌های نوروز و اعیاد دیگر، در تاک‌شوهای شبانه و حالا در شبکه نمایش خانگی، فقط و فقط صحبت از سلبریتی‌هاست؛ سلبریتی‌هایی که نه ‌تنها در تریبون‌های شخصی‌شان در فضای مجازی به‌قدر کافی فرصت برای درمعرض تماشا قرار گرفتن دارند بلکه خیال‌شان راحت است که سایر تریبو‌ن‌ها هم دراختیار آن‌ها خواهد بود. هر حرف و اظهارنظرشان به‌سرعت در رسانه‌های رسمی و غیررسمی پخش می‌شود: «نظر فلان هنرپیشه درباره بهمان موضوع»، «کنایه فلان ورزشکار در پاسخ به بهمان اتفاق»، «گفت‌وگو با فلان خواننده درباره وضعیت بهمان». آن‌قدر این تیترها تکرار شده‌اند که شک ندارم خواننده این مطلب به‌راحتی می‌تواند برای هر «فلان» و «بهمان» چندین اسم ردیف کند. پس طبیعی است اگر زندگی سلبریتی‌ها از دید بخشی از جامعه، تنها موضوع مهم و قابل بحث تلقی شود. سلبریتی‌ها به‌مرور زمان به مرکز ثقلی تبدیل شدند که همه‌چیز حول محور آن‌ها می‌گردد. سال‌ها فرصت داشتند سبک زندگی و درک و دریافت‌شان از جهان پیرامون را در ویترین برنامه‌های سرگرمی به‌عنوان تنها الگوی موجود ارائه کنند. ساده‌لوحانه است اگر فکر کنیم مخاطبی که دایم درمعرض این بازنمایی قرار می‌گیرد، تحت تأثیر آن نخواهد بود. مسئله فقط سلیقه بیننده در نوع سرگرمی انتخابی‌اش نیست که از سوی سرگرمی‌سازها شکل گرفته‌است بلکه ذائقه او در شئون دیگر زندگی نیز به‌همین ترتیب رنگ می‌پذیرد اما چنین القا می‌شود که واقعا انتخابی در کار بوده‌است.  

برای وسعت دادن به نگاه و عمق دادن به آموزه‌های مخاطب، باید او را درگیر چالش‌ها و تجربه‌های مفید کرد. فصل اول خندوانه را مرور کنید. بیشتر مهمانان، نه سلبریتی که افرادناشناخته اما  فعال   و موثردر حرفه‌های مختلف بودند؛ افرادی که تجربه‌های جالبی را از سر گذرانده‌بودند و به مخاطب این فرصت را می‌دانند تا در تجربه آن‌ها سهیم باشد. انگار مهمان برنامه در شمایل یک کتاب ظاهر می‌شد و گفتنی‌هایی را با بیننده درمیان می گذاشت که برای زندگی بهتر فردی و اجتماعی او کاربردی بود.