چه آموزشهایی به کودکم بدهم تا از آزارِ جنسی در امـان بماند؟
مجموعه آموزشی که می تواند ذهن کودک و نوجوانمان را درباره بدنش، حریم خصوصیاش، حد و حدود آدمهای اطراف و چگونگی آزارهای جنسی، روشن کند و بچههایمان را از آزارهای جنسی در امان نگه دارد، پنج مرحله است. پنج مرحلهای که در کنار هم، در اصطلاح «قانون لباسزیر» خوانده می شود. براساس گزارش یونیسف، در 90 درصد موارد کودکآزاریِ جنسی، پای یک آشنا در میان است؛ فردی از اعضای خانواده، فامیل، دوستان یا کسی که کودک او را میشناسد و به او اعتماد دارد. پس مهم است شما به عنوان والدین، از اعتماد بیش از اندازه به دیگران پرهیز و به کودک هم تاکید کنید رعایت قانون لباسزیر، درباره همه، حتی نزدیکترین آدمهای اطراف هم صدق میکند.
1. اینها، اعضای خصوصیِ بدن تو است
برای کودک، واضح و ساده و حتی به کمکِ نقاشی یا در حمام و استخر، توضیح بدهید هر عضوی از بدن که با لباس زیر (زیرپوش، شورت) پوشانده شود، عضو خصوصی است. هیچ کس جز والدین و پزشک حق ندارد به آن ها دست بزند، هیچ کس حق ندارد بخواهد آن ها را ببیند، هیچ کس حق ندارد درباره آن ها با تو حرف بزند و در مواجهه با چنین موقعیتی باید «نه» بگویی.
2. بدن تو، فقط متعلق به خودت است
به کودک توضیح دهید بدنش فقط متعلق به خودش و اختیار بدنش فقط دست خودش است. به کودک یاد بدهید موقع حمام، پدر و مادر و موقع درمان، پزشک یا پرستار اجازه دارند به بدن او دست بزنند به شرط این که قبلا حتما از کودک اجازه بگیرند. در غیر این صورت هیچ کس به چنین کاری مجاز نیست و کودک باید به هر کسی در این باره نه بگوید و به فرد مورد اعتمادش این موضوع را اطلاع دهد.
3. نه گفتن، حقِ تو است
نه گفتن را به کودک یاد بدهید. کودک حق نه گفتن دارد و باید به او یاد داد که این حق اوست و نباید از نه گفتن احساس خجالت یا ناراحتی کند. بعد از یاد دادنِ نه گفتن به کودک، به عنوان پدر و مادر ممکن است گاهی مجبور به پذیرفتن نظر منفی بچه شوید اما ارزشش را دارد، چرا که اگر کودک بتواند به اعضای خانواده نه بگوید، یاد میگیرد که به دیگران هم نه بگوید. به کودک آموزش دهید به هر کس بخواهد با بدن او کاری کند، نه بگوید و اصرار یا تطمیع یا هر روش دیگری، نباید پاسخ او را عوض کند.
4. رازهای بد، نباید راز بمانند
در قدم چهارم، کودک باید یاد بگیرد درباره رازهایی که او را ناراحت میکند، حرف بزند. به کودک باید یاد داد که بین «راز خوب» و «راز بد»، تفاوت وجود دارد. رازهای خوب (مثلا خرید پنهانی هدیه) را میتوان مخفی نگه داشت اما رازهای بد را باید به فرد مورد اعتماد گفت. برای این که کودک بتواند به این قانون عمل کند، باید به شما اعتماد داشته باشد و از شما نترسد. بزرگ ترین ابزار کودکآزار «مخفیکاری» است: «این رازی بین من و تو است» یا «اگر رازمان را به کسی بگویی، دعوایت میکنند» و... اما کودک باید بداند هر رازی که ناراحتش میکند یا بر خلاف میلش است، نباید راز باقی بماند.
5. کمک بخواه؛ همیشه کسی هست که کمک کند
در مرحله آخر، به کودک اطمینان خاطر بدهید اگر احساس غم، نگرانی یا ترس میکند میتواند با بزرگسالی که به او اعتماد دارد، آن را در میان بگذارد. خیال کودک را راحت کنید که احساسات منفی تقصیر او نیست و بیان آن ها، برایش دردسرساز نخواهد بود. تاکید کنید مطرح کردن این ترسها و نگرانیها الزاما نباید فقط با پدر و مادر باشد، ممکن است این موضوعات با خواهر و برادر، دوست خانوادگی، معلم یا پزشک و روانشناس مطرح شوند.