ناصر رعیت نواز- با شروع هر بازی فوتبال، چشم هزاران طرفدار به مستطیل سبز خیره می شود تا شاهد یک بازی زیبا و البته پر گل باشند. گل! همان اتفاقی که کم پیش می آید اما همه کسانی که در سرما و گرمای ورزشگاه یا جلوی تلویزیون میخکوب شده اند، چشم به راه شکل گرفتنش هستند. طبیعتا وارد شدن توپ به دروازه و میزان ماندگار شدن آن در حافظه طرفداران با حساسیت بازی، رابطه مستقیم دارد اما گاهی شکلِ شادیِ بعد از گل بازیکنان هم می تواند نقش مهمی در ماندگار شدن خاطره آن گل در ذهن طرفداران فوتبال داشته باشد. شادی بعد از گل، مثل یک میان برنامه جذاب، گاهی بهانه ای می شود برای گفتنِ یک حرف مفید یا یک شعار سازنده، گاهی روحیه تیم حریف را تخریب می کند و گاهی هم به حاشیه های جدید برای فرد و تیم دامن می زند! روی همین حساب، به راحتی نمی توان از کنار مبحث جذاب «شادی های پس از گل» در فوتبال گذشت؛ شادی هایی که برای بعضی بازیکنان ثابت است و بعضی های دیگر باتوجه به هر بازی، یک حرکتِ تازه طراحی می کنند؛ حرکاتی که گاهی یک تیم در اجرای آن نقش دارند. امروز به بهانه شروع فصل جدید لیگ برتر فوتبال در کشورمان، می خواهیم گذری داشته باشیم بر شادی های پس از گلِ خلاقانه ای که در تاریخ فوتبال دنیا و ایران، ثبت و ماندگار شدند. شادی هایی که بعضی هایشان بیشتر از خود گل در ذهن علاقه مندان به فوتبال مانده است.
یک مدلِ ثابت برای شادی
بیشتر بازیکنان فوتبال بعد از همه گلهایشان، همیشه شادی خود را به یک شیوه نشان می دهند و امضای خود را پای گل هایشان دارند. «فرشاد پیوس» معمولا برای شادی بعد از گل می دوید وسط جمعیت و دست راستش را می آورد بالا که یعنی «دیدید بازم براتون گل زدم؟». علی دایی که رکورد بیشترین گل ملی برای کشورمان را دارد، تا سال ها پس از گل، به ویراژ بین بازیکنان میپرداخت و نمی گذاشت بازیکنان دیگر او را در آغوش بگیرند. بعدها این مدل خوشحالی در دهه 80 جای خود را به دویدن بدون هدف در زمین با دستانی باز به نشانه پرواز داد. از بین جوان ترها و بازیکنان کنونی لیگ هم «کامیابی نیا» شادی همیشگیِ خودش را دارد؛ او هر بار بعد از گل به سمت سکوها می رود و به تماشاگران و هواداران سلام نظامی می دهد. از شادی های همیشگی اما منحصر به فرد دیگری که گاهی با دردسر و جنجال همراه بوده، می توان به حرکت «محسن مسلمان» و «فرشاد احمدزاده» که بعد از گل به هوا می پرند و پایین تنه خود را به هم می کوبند اشاره کرد. وقتی داریم از شادی خاص و همیشگی صحبت می کنیم باید از پرچمدار این سبک خوشحالی در فوتبال دنیا هم یاد کنیم. «کریستیانو رونالدو»، در ابتدای حضور در ترکیب شیاطین سرخ، معمولا خوشحالی منحصر به فردی نداشت و با باز کردن دستانش، گلزنی را جشن می گرفت. اما بعد از گذشت مدتی و با داشتن کارنامه ای درخشان در گلزنی، ژست های مختلف رونالدو هم آغاز شد. در ابتدا با اشاره به خودش، گلزنی را جشن می گرفت که این نوع شادی با انتقاد بسیاری مواجه شد و مخالفان او معتقد بودند رونالدو قصد دارد همه اتفاقات را به نام خودش جلوه دهد. بعدها هم بعد از گل با پریدن و نشان دادن شماره پشت پیراهنش به هواداران، به سبک خاص خودش خوشحالی اش را نشان داد. «رائول گنزالس» ستاره رئال مادرید هم پس از گلزنی دستش را مشت میکرد و به نشانه وفاداری به خانواده، انگشتر حلقهاش را میبوسید.
مرا ببینید، حرفِ مرا بشنوید
خیلی ها دوست دارند بعد از این که گل می زنند، از این لحظه خاص برای انتقال یک پیام و شعار به هوادارانشان استفاده کنند و توجه علاقه مندان را به موضوع و نکته ای جلب کنند. گلزن های تیم «استقلال» در این مدل شادی بعد از گل، از بقیه بازیکنان تیم های ایرانی پر سابقه ترند. آن ها مدتی روی تیشرتهایشان شعار «سرطان پایان زندگی نیست» را نوشته بودند که به گفته «امید ابراهیمی» این حرکت به درخواست کودکان سرطانی انجام شده بود و طبیعتا بعد از هر گل، پیراهن ورزشی شان را بالا می زدند تا شعارشان با هدف جلب توجه عمومی به شرایط کودکان سرطانی، دیده شود. در سال 1382، در دوره سوم لیگ برتر هم درست بعد از زلزله بم، «محمد نوازی» پس از گلزنی به سایپا از روی نقطه پنالتی، تیشرتش را که روی آن نوشته شده بود «بم زنده است» نشان داد تا شادی اش را با مردم زلزله زده بم تقسیم کرده باشد. البته این مدل شادی، مختص کشور ما نیست و یکی از مهم ترین پیغام هایی که به این شکل به دنیا داده شده، حرف «رابی فاولر» مهاجم انگلیسی است که برای همدردی با کارگران بندر لیورپول بعد از گلزنی در فینال جام در جام اروپای سال 1997، تی شرتش را که روی آن نوشته شده بود: «کارگر بندر»، به دوربین ها نشان داد تا تضییع حقوق کارگران و شرایط سخت کاری شان را به دنیا مخابره کند.
به شکل عجیبی شادم
لقب عجیب و غریب ترین شادی بعد از گل هم به گل دربی آخرین هفته نیم فصل اول لیگ ۷۹ می رسد. «مهدی هاشمینسب» مدافع مطرح پرسپولیس که به لطف گلهای زیادش به استقلال، محبوبیت فراوانی روی سکوها داشت، اولِ فصل لباس رقیب را پوشیده بود. درباره دلایل آن اتفاق حرفهای زیادی مطرح شده، اما حضور بازیکنی با مشخصات هاشمینسب در استقلال، هواداران پرسپولیس را به شکل عجیبی عصبانی کرده بود. در ادامه سانتر «نیکبخت» با ضربه هاشمی نسب وارد دروازه شد و او با درآوردن ادای بیهوشی، به خوشحالی پرداخت که این حرکت باعث تنش زیادی در بازی شد و حتی تعویض او هم، از این تنش کم نکرد و آخر سر، بازی با مشت برومند ، درگیری نوازی و استیلی و نتیجه 2 بر 2 خاتمه یافت. فوتبال ایتالیا هم مهد شادیهای عجیب است. چندی قبل «کارلوس تهوز» مهاجم یوونتوس در بازی این تیم برابر میلان در هفته سوم این فصل، سری آ، تک گل یووه را به ثمر رساند. او بعد از زدن گل، پستانکی را که از قبل جاسازی کرده بود درآورد و رو به هواداران و عکاسان مکید. سوژهای که تا چند روز جلد و عکسِ یکِ بسیاری از نشریات و مجلات ورزشی بود. توتی هم یکی از صاحب سبکان شادیهای عجیب بعد از گل است؛ او بعد از زدن گل دومش به لاتزیو در زمین و پشت به هواداران، عکس سلفی انداخت و شادی خود را ابراز کرد. اقدام بامزه توتی وقتی جالبتر شد که بعد از بازی، این عکس را در اینستاگرامش منتشر کرد و هزاران لایک گرفت. «پیترکراوچ» بازیکن تیم ملی فوتبال انگلیس هم شادی جالبی داشت و بعد از گلزنی به سبک روباتها دست و پایش را تکان میداد و به صورت روباتیک میرقصید.
شادم و پشتک می زنم
یکی از شادی های منحصر به فردی که در دنیا طرفدار های زیادی دارد، پشتک زدنهای پشتِ سر هم است و بازیکنان زیادی از این سبک شادی استفاده میکنند اما در لیگ هند، بازیکنی در حین پشتک زدن از ناحیه گردن دچار صدمه شدید شد و جانش را از دست داد و بد نیست بدانید فیفا به دنبال ممنوع کردن این مدل شادی است. در فوتبال کشور ما پشتک زدن بعد از گل را امیرحسین اصلانیان مُد کرد، بازیکن خوش استایلی که بعد از یک تصادف دردناک با آن که جوان بود از فوتبال خداحافظی کرد. بعد از اصلانیان مرحوم مهرداد اولادی پشتک های جالبی بعد از گلزنی می زد که معروف ترینش در دربی سال 85 رقم خورد. آخرین کسی که اهل این کارها بود محمد عباس زاده بازیکن شمالی پرسپولیس بود. عباس زاده فصل قبل آقای گل لیگ یک هم شد و باید ببینیم امسال در لیگ برتر چه می کند؟ در بین خارجی ها هم مشهورترین شخص که توانایی بالایی در این حرکت داشت، کسی نبود جز مارتینز، بازیکن تیم ملی نیجریه و باشگاههای نیوکاسل و اینترمیلان و... که پشتکهای زیادی میزد و حتی تماشاگران تیمهای حریف را هم به وجد میآورد.
این اعــتقاد من است
یکی دیگر از انواع شادی های بعد از گل، شادی با حرکاتِ مذهبی است که یادآور عقایدی است که گلزن، برای آن احترام قائل است. مثلا در فینال لیگ قهرمانان سال 2007 «کاکا» بعد از گلزنی پیراهنش را بالا زد و نوشته من به مسیح تعلق دارم را به دنیا نشان داد. در ایران اما یکی از بهترین شادی گل های با تِم مذهبی به «مهدی رجب زاده» تعلق دارد که محصول مشترک ایران و لبنان به شمار می رود. «علی همام» و «رجب زاده» بعد از گل به تیم ماشین سازی تبریز، سمت دوربین ها رفتند و جمله «حسینی بمان و حسینی بمیر» را با دو زبان فارسی و عربی روی تی شرت هایشان به نمایش گذاشتند.
به من ظلم شده
پتانسیل لحظه شادی بعد از گل، آن قدر بالاست که زننده گل حتی می تواند اعتراض خود را از مسائلی که آزارش داده، به گوش هواداران و البته فرد یا افراد مورد نظرش برساند. «گرت بیل» بعد از گلزنی مقابل لوانته در سانتیاگو برنابئو، گوش هایش را با دو دست گرفت تا به هو شدن توسط هواداران رئال واکنش نشان دهد. «رابی فاولر» هم بعد از گلزنی در آنفیلد روی زمین درازکشید و مثل معتادها خطوط زمین مسابقه را به سمت بینی اش کشید تا به شایعه معتاد بودنش که توسط رسانه های انگلیسی پخش شده بود، جواب بدهد. یکی دیگر از شادی های اعتراض گونه مربوط به «رشیدی یکینی» در جام 94 است؛ ستاره نیجریه ای که به دلیل بیماری روحی در 48 سالگی فوت کرد، بعد از گلزنی مقابل بلغارستان، در حالی که خودش را به تور دروازه چسبانده بود اشک می ریخت. اشک هایی برای مظلومیت مردم آفریقا!
همه بدانند: من پدر شدهام!
یکی از شایع ترین شادی گل های سالهای اخیرِ دنیای فوتبال، پنهان کردن توپ زیر پیراهن به نشانه بارداری همسر و به دنیا آمدن فرزند در آینده ای نزدیک است. شادی گلی که البته در کشور ما جنجال ساز هم بوده. «لوسیانو پریرا» به خاطر پنهان کردن توپ زیر پیراهنش در بازی مقابل تراکتورسازی از سوی کمیته انضباطی محروم شد. ولی بعد از آن «ماهینی» و چند نفر دیگر، همین حرکت را تکرار کردند بدون این که محروم شوند! مدل دیگر شادیِ بعد از گل برای نشان دادن شادیِ بچهدار شدن، مکیدن انگشت شست شبیه پستانک یا تکانتکان دادنِ گهواره بچه است! یکی از ماندگارترین مصداق های این مدل شادی، متعلق به «ببتو» بازیکن تیم فوتبال برزیل در جام جهانی 1994 است. در جریان پیروزی 3 -2 برزیل برابر تیم ملی هلند در مرحله یک چهارم نهایی، «ببتو» بعد از به ثمر رساندن گل سوم به همراه «روماریو» و «مازینهو» مقابل جایگاه ویژه تماشاگران رفتند و دست های خود را به علامت گهواره به چپ و راست حرکت دادند. تولد «ماتیوس اولیویرا» پسر «ببتو» الهامبخش این حرکت بداهه بود. جالب است بدانید «ببتو» قبل از جام جهانی 2014 این حرکت را بعد از 20 سال به همراه پسر و همسرش تکرار کرد که در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
شادی سیاسی
گاهی شادی بعد از گل، بهانه ای است برای ابراز دیدگاه سیاسی! مثلا شاید شادی بعد از گل حمید استیلی در جام جهانی 98 را بشود در این دسته قرار داد. آن شادی بعد از گل به تیم ملی آمریکا از خاص ترین شادی های حمید استیلی بود؛ شادی ای که با فریاد و اشک های استیلی و البته یک ملت همراه بود. اما یکی از پر سر و صداترین شادی های سیاسیِ بعد از گل، مربوط به شادی «مهدی طارمی»، مهاجم جوان تیم فوتبال پرسپولیس است. او بعد از گلزنی به «النصر» دستش را روی گردنش آورد و به قول روزنامههای ورزشی، سر النصر را برید و از آنجا که این اتفاق پس از جنجالهای فرودگاه عربستان اتفاق افتاد، خیلیها را وادار به واکنش کرد. عدهای طارمی را تحسین کردند و عدهای هم فوتبال و سیاست را دو مقوله جدا دانستند. طارمی، اما در برنامه 90 گفت که میخواسته حرکت النصریها را در عربستان تلافی کند. النصریها هم به تلافی، تصمیم گرفتند از او شکایت کنند. در بازی های مقدماتی جام جهانی 2018 هم وقتی تیم ملی ایتالیا به تیم اسرائیل گل زد، «بوفون» دروازه بان این تیم با خوشحالی فریاد میزد: «زنده باد فلسطین، زنده باد فلسطین».
دستهجمعی شادی میکنیم
این که کل تیم را در شادی بعد از گل خود سهیم کنی لذت بخش است. یکی از شاخص ترین تیم هایی که فصل قبل در خلق شادی های خاص گروهی بعد از گلزنی خلاقیت به خرج داد، تیم پرسپولیس است. اصلا انگار این تیم، کسانی را برای طراحی شادی بعد از گل در اختیار دارد تا بازیکنان بعد از هر گل به شکلی خلاقانه، شادی شان را نشان دهند. اگر بخواهیم به یکی دو مورد از شادی های گروهی این تیم اشاره کنیم باید حتما از شادی گل «جری بنگسون» به ملوان یاد کنیم؛ شادی که با حال و هوای بندر انزلی همخوانی عجیبی داشت: بنگستون به گوشه زمین رفت و هم تیمی هایش را به شکل نشستن روی یک قایق ردیف کرد و همه شروع به پارو زدن کردند تا حتی مورد تشویق انزلی چی ها هم قرار بگیرند. یکی دیگر از شادی های گروهی پرسپولیس شبیه سازی بازی بولینگ و ریختن بازیکنان تیم توسط «مهدی طارمی» بعد از گل به تیم سایپا بود. در خارج از ایران هم در بازی دوستانه سال 2016 انگلیس و اسپانیا «جیمی واردی» بعد از زدن گل به تیم اسپانیا، به همراهی هم تیمی هایش، شادی خود را به شکل چالش مانکن اجرا کرد.