بپرس تا بگم
تعداد بازدید : 22
چطوری از تلفن همراه دل بکنم؟
نویسنده : رضا شمآبادی | روانشناس بالینی کودک و نوجوان
دختری ۱۲سالهام. مدتهاست که تلفن همراهم، همه زندگیام شده. دیگر نمیتوانم از آن دل بکنم و در جمعهای خانوادگی حضور ندارم، کمکم کنید.
در مغز ما برای هر نوع رفتار مربوط به روابط، هیجانها و تفریح و لذت قسمتهایی وجود دارد؛ از این قسمتهای مشخص، عصبها دستورات لازم برای پردازش را به سمت عصبهای انجامدهنده میبرند. درواقع برای هر رفتاری، میتوانیم خطی بین این نقاط بکشیم که سریع محو میشود؛ خطی شبیه یک تار موی باریک. وقتی یک رفتار خاص را چندبار در فاصله های نزدیک انجام بدهیم، این خط دیگر باریک نیست. وقتی رفتاری 10بار انجام شود، شبیه نخ کاموا و در دفعات بیشتر یک طناب خیلی قوی و کلفت میشود. این زمانی است که میگوییم یک رفتار، خودکار یا اتومات شدهاست یعنی برای انجام آن به اندازه دفعه اول، زحمت و یادگیری و آگاهی لازم نیست. درست مثل یک راننده که بعد از بارها تمرین، کلاج و دنده و ترمز را به طور خودکار کنترل میکند. خب حالا اگر رفتاری، روی نقاطِ لذتِ مغز ما قرار گرفتهباشد احتمال کلفت شدن این طناب فرضی، بیشتر میشود چون با هربار انجام دادن آن رفتار، ماده لذتبخشی به نام دوپامین ترشح میشود و رفتار ما را تقویت میکند.
طناب کلفتِ عادت را توی مشتت بگیر!
برای کم کردن قطر طناب عادتهایمان چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم؟
اندازه بگیر| قطر طنابت چقدر زیاد است؟ برای فهمیدنش، دفعات و مدت زمان استفاده از تلفن همراه را یادداشت کن. مثلا من در روز پنج بار، هربار به مدت یک ساعت به سراغ تلفن همراه میروم.
چه موقعیتهایی طناب بیشتر صدایت می کند| چه موقعهایی در روز از تلفن همراه بیشتر استفاده میکنی؟ برای ارتباط برقرارکردن با کدام دوستانت، بیشتر سراغ تلفن همراه میروی؟ کدام حالت درونی تو را مجاب به استفاده از تلفن همراه میکند؟ مثلا وقتی دلت میگیرد یا حوصلهات سر میرود؟
برای برنامهریزی آماده شو| حالا برای کم کردن قطر طناب، باید عمل کنی. طبق جدولی که تهیه کردی، میتوانی موقعیتها و زمانهایی را که زیاد از تلفن همراه استفاده میکنی، کمکم کاهش بدهی.
تغییر در کوتاهمدت اتفاق نمیافتد| در گزینه قبلی واژه کمکم را جدی بگیر! قرار نیست یکهو از روزی پنج ساعت و 20موقعیت استفاده از تلفن همراه، این میزان را به دو بار در روز و در مجموع یک ساعت برسانی. روز اول یک نوبت را حذف کن، بعد از چند روز یک نوبت دیگر و همینطور به تلاش آهسته ولی مداومت ادامه بده.
جایگزین پیدا کن| وقتی تلفن همراه تو را فرامیخواند، طبق اطلاعاتی که در جدولت نوشتهای، جایگزینهایی به خودت بده. مثلا برای ارتباط با دوستانت راه دیگری پیدا کن. برای دلتنگی و حوصله سررفته و هر چیز دیگری که بهخاطرش سراغِ تلفن همراه میروی هم، همینطور. پیداکردن این جایگزینها شاید اولش کار راحتی نباشد، به ویژه برای موقعیتهایی که طناب قویِ کلفت، با صدای بلند صدایت میکند. یادت باشد این جایگزینها باید با چیزی که حذف میکنی، متناسب باشند؛ مثلا اگر بازی موبایلی را حذف میکنی، یک موقعیت بازیِ غیرمجازی جایگزین کن.
اگر احساس کردی برای این راه طولانی لازم است یک نفر کنارت باشد، از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیر.