پرونده
تعداد بازدید : 98
خوشا شیراز و مردم باصفایش
با مفاخر، دیدنیها و آداب و رسوم شیراز و زندگی مردم دوست داشتنی این شهر زیبا آشنا شوید
نویسنده : فاطمه قاسمی | روزنامهنگار
هر وقت نزدیک بهار می شویم یاد شیراز و بهار دلنشین اش می افتیم و هروقت حرف از شیراز میشود، بیشک خونگرمی و محبت ذاتی مردمش به ذهنمان می آید، بعد صفای شهرش و مکانهای دیدنیاش، همچنین لهجه شیرین و خوراکیهای معروفش. شهری که اگر یک بار به آن سفر کرده باشید قطعا تا آخر عمر فراموشش نخواهید کرد. یکی از عجایب شیراز همین خاصیتش است که از هر مسافری که بپرسیم جز خوشی، خاطرهای از آن ندارد و لهجه شیرین شان که تا میخواهیم به آن اشاره کنیم، به غلط یک «او» آخر هر کلمه میگذاریم و خلاص! محال است بهار از راه برسد و کسی که یک بهار را در شیراز تجربه کرده، یاد آب و هوای سحرانگیز آن شهر نیفتد، مخصوصا اردیبهشت ماهش و بارانهای لطیفش. در پرونده امروز زندگی سلام سعی کردهایم به بهانه آمدن بهار از شیراز، مردم مهربان و با صفایش، دیدنیها، خوردنیها و خلاصه خوبیهایش بگوییم و امیدوار باشیم که ای کاش هرچه زودتر بساط کرونا جمع شود تا بتوانیم بار دیگر این شهر زیبا و لطف مردم با صفایش را تجربه کنیم.
خطهای پر از مفاخر ایرانی
با شنیدن نام شیراز، اسم حافظ و سعدی در ذهنمان تداعی میشود، در حالی که شیراز سرزمین دانشمندان، سرداران و بزرگانی از همه علوم و هنرهاست که اغلب درباره آنها کمتر شنیدهایم.
شهید سید عبدالحسین دستغیب| از علمای مجاهد، مرجع تقلید شیعه و امام جمعه فقید شیراز که شهرت او بیشتر به سبب درس اخلاق و کتابهای فراوان اخلاقیاش است. ایشان در مبارزات انقلاب اسلامی نقش فعالی داشت و پس از انقلاب به امامت جمعه شیراز منصوب شد. در آذر ۱۳۶۰ پس از اقامه نماز جمعه در یک حمله تروریستی انتحاری توسط منافقین به شهادت رسید و سومین شهید محراب نام گرفت.
شهید عباس دوران| از سرداران شجاع و خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در دوران دفاع مقدس رشادتهای فراوان از خود نشان داد و لرزه بر اندام رژیم بعثی عراق انداخت. شهید دوران در دو سال اول جنگ بیش از ۱۲۰ عملیات و پرواز برون مرزی موفق داشت. او سرانجام در تیرماه 1361 در خاک عراق شهید شد.
پروفسور علیاصغر خدادوست| متولد 1314 در شیراز و استاد مشهور چشمپزشکی جهان است. وی چندین بار به عنوان بهترین جراح پیوند قرنیه در دنیا معرفی شد و شهرتش علاوه بر پژوهشهای گسترده، کیفیت درمان و تجربه در جراحی، مدیون تحقیقات پایهای بر ناراحتیهای سطح قرنیه است، تا آن جا که به افتخارش در دنیا روی مکانیسمی در پیوندهای قرنیه نام ایشان گذاشته شده است.
سیمین دانشور| نویسنده و مترجم ایرانی و همسر جلال آلاحمد است. سیمین دانشور نخستین زن ایرانی بود که به صورت حرفهای در زبان فارسی داستان نوشت. مهمترین اثر وی رمان «سووشون» است که نثری ساده دارد، به ۱۷ زبان ترجمه شده و از جمله پرفروشترین آثار ادبیات داستانی در ایران به شمار میرود.
محمدرضا درویشی| آهنگساز، پژوهشگر موسیقی و مؤلف دایرةالمعارف سازهای ایران است که در سال ۱۳۳۴ در شیراز متولد شد. او علاوه بر آهنگسازی، سالهاست که پژوهش در موسیقی نواحی مختلف را با سفر به شهرها و روستاهای ایران آغاز کردهاست. از درویشی به عنوان کاشف موسیقیهای بومی ایران یاد میشود. او موفق به دریافت جایزه نخست بنیاد جهانی اتنوموزیکولوژی شده است.
گوهر خیراندیش| بازیگر و مدرس بازیگری در سینما، تئاتر، تلویزیون و گوینده رادیو است. وی دارای مدرک کارشناسی بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیباست. این بانوی هنرمند که این روزها شاهد هنرنماییاش در سریال «خوب، بد، جلف» در شبکه نمایش خانگی هستیم، نقشهای ماندگار زیادی در سینما، تلویزیون و تئاتر اجرا و جوایز متعددی در جشنوارههای مختلف دریافت کرده است.
خوراکیهای خوشمزه شیرازی از سالاد شیرازی تا شیرازی پلو
به نظر میرسد شیرازیها عاشق پلو باشند، چون بیشتر غذاهای محلیشان را انواع پلوها مثل کلمپلوی مشهور، قنبرپلو، شکرپلو، هویجپلو، شیرازیپلو(تهچین مرغ و بادمجان) و دمپختک تشکیل میدهند. در غذاهای شیرازی به جای استفاده از گوشت تکهای، بیشتر از کوفتهریزه استفاده میشود و اغلب غذاها، شیرین هستند. یخنی نخود، یکی از غذاهای سنتی و در واقع، آبگوشت شیرازیهاست که با گوشت، نخود، سیبزمینی، پیاز، نمک و زردچوبه درست میشود. کوفته هلوی شیرازی به دلیل ظاهر و اندازهاش به این نام مشهور است و اثری از هلو در فرایند پخت آن نیست. دوپیازهآلوی شیرازی یک غذای ساده، سریع، ارزان و کاملا گیاهی محسوب میشود که با پیازداغ فراوان، سیبزمینی، جعفری، نمک، فلفل، زردچوبه، آبلیمو و گاهی رب گوجهفرنگی درست میشود. جالب است بدانید که گاهی شیرازیها به سیبزمینی، آلو میگویند. سالاد شیرازی، یک سالاد ساده اما با فرایندی دقیق و محبوب در سراسر ایران است. این سالاد از گوجهفرنگی، خیار و پیاز نگینی خرد شده تشکیل و در نهایت با آب غوره (نه آبلیمو)، نمک، فلفل سیاه و پودر نعناع مزهدار میشود. در تهیه یک سالاد شیرازی اصیل نکات مهمی باید رعایت شود؛ پوست خیار گرفته نمیشود، مواد باید ریز و یکدست خرد شود و باید یک ساعت در یخچال بماند تا جا بیفتد. امروزه شیرازیها در پخت غذاهای فست فودی هم به سبک منحصر به فردی دست یافتهاند. همبر(همان همبرگر در لهجه شیرازی) و کتلتهای شیرازی با سس مخصوصشان را هم باید به فهرست غذاهای جذاب این شهر اضافه کرد. جالب است بدانید که شیرازیها اغلب در وعده صبحانه، آش سبزی میخورند و در دورهمیها هم فالوده، کلوچه با مسقطی، نان یوخه، حلوای کاسهای و کاهو و ترشی سرو میکنند. خوردن کاهو با ترشی شاید برای خیلی ذائقهها عجیب باشد و با سکنجبین بیشتر بپسندند ولی مهمترین زمانی که میتوان این خوراکی لذیذ را در بساط شیرازیها دید، بهار و به ویژه سیزده بهدر است.
شهری پر از باغ و موزه
هر مسافری که به شیراز پا میگذارد بلافاصله سراغ این نقاط را میگیرد: حرم شاهچراغ(ع)، حافظیه، مزار سعدی و باغ ارم. غافل از این که شیراز از همان دروازه قرآن ابتدایش آن قدر مکان دیدنی دارد که در طول سفر چند روزه امکان دیدن همه آنها نیست. به جز مسجد نصیرالملک، باغ نارنجستان، خانه زینتالملوک، مجموعه زندیه(شامل بازار وکیل، مسجد وکیل، حمام وکیل، موزه پارس و ارگ کریمخان)، باغ موزه عفیفآباد، باغ جهاننما، تخت جمشید، پاسارگاد، موزههای فراوان و... سه مکان دیدنی کمتر شناختهشده شیراز را معرفی میکنیم:
گذر سنگ سیاه|سنگ سیاه یکی از محلههای قدیمی این شهر است و اگر از خیابان منتهی به حرم شاهچراغ(ع) وارد این گذر شوید، کوچههای پرپیچ و خم و خانههای قدیمی مرمت نشده خودنمایی میکند. گردشگران برای قدمزدن روی سنگفرشهای این راسته و عکس گرفتن در فضای تاریخیاش در رفتوآمد هستند و به تماشای تاریخ در گوشهای از این شهر مدرن مینشینند.
خانه فروغالملک|یکی از بناهای به جا مانده از دوران قاجار است که در گذر سنگ سیاه و پشت مقبره بیبی دختران قرار گرفته است. این خانه اکنون به موزه هنرهای معاصر شیراز تبدیل شده و هنرمندان شیرازی آثار خود را در آن به نمایش میگذارند. بنای فروغالملک از معدود خانههای ایرانی است که به سبک اندرونی و بیرونی طراحی شده و معماری بینظیر و منحصر به فردش نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند.
روستای قلات|این روستا در ۳۶ کیلومتری شمال غربی شیراز در حقیقت تکهای از بهشت است که روی زمین جا مانده است و آبوهوایی خنک حتی در گرمترین ماههای سال دارد. کلیسایی در دامنه کوه و در میان درختان سر به فلک کشیدهاش خودنمایی میکند که نشان از قدمت این منطقه دارد. خانههای پلکانی در دامنه کوههای مرتفع قلات و آبشارهایی در میان صخرهها، از جمله جاذبه های بینظیر این روستاست.
آداب و رسوم نوروزی در شیراز
آغاز سال نو بهانهای است تا شیرازیها بیش از پیش خصلت طبیعتگردی و جنبوجوش خود را بروز دهند. مشاهده گربه نوروزی یکی از نشانه های آمدن نوروز است !حتما تعجب خواهید کرد اگر بدانید که گربه نوروزی، گربه نیست بلکه نوعی کرم پشمالو ست که تبدیل به گونهای شاپرک میشود. این لارو شاپرک معمولاً اواخر اسفندماه از پیله بیرون میآید و چون دوران حضور آن نویدبخش نوروز است، از دیرباز به این نام مشهور شده است. دلیل نامگذاری این موجود که در مناطق کوهپایهای زاگرس زندگی میکند پشمالو بودنش شبیه گربه و دیده شدنش در نزدیکی نوروز است. یکی از سرگرمیهای بچههای شیرازی با نزدیک شدن بهار، پیداکردن و بازی با این موجودات بانمک است.
همچنین هدیه بردن برای عروس یکی از رسوم زیبای شیرازیها در آخرین روزهای سال است. رسم است اگر دختری تازه عقد کرده باشد، مادر پسر چند روز قبل از شروع سال نو با خرید لباس، زیورآلات، انواع خوراکی و سفره هفتسین به خانه دختر میرود و هدایا را به نوعروس میدهد. این مراسم با خواندن واسونک (شعر مخصوص جشنهای شیرازی) توسط اقوام و پذیرایی از مهمانان همراه است. مردم شیراز اعتقاد دارند که با این کار علاوه بر سهیمشدن در تهیه احتیاجات زندگی مشترک دختر و پسر، به انتقال آداب و رسوم، ارزشها و فرهنگ جامعه هم کمک میکنند.