زینب خانم خوشسلیقه و خلاق
تحلیل روانشناسانه نقاشی دختری 5 ساله که نکات جالبی درباره ویژگیهای شخصیتیاش دارد
نویسنده : دکتر فریده ناصری | روانشناس بالینی
رنگها و توزیع آنها و همچنین انتخاب نمادها و چگونگی چینش آنها توسط کودک در صفحه نقاشی راهنماهای خوبی هستند تا دریابیم درون ذهن و دل او در لحظه شروع و خاتمه نقاشی چه میگذشته است. نقاشی کودکان حاوی اطلاعات روانشناختی زیادی است که البته مطلق هم نیست و نباید تصور کرد گویای تمام زوایای شخصیت یک کودک است.
تحلیل روانشناسانه نقاشی زینب خانم
1- کشیدن رنگینکمان به منزله پلی بین آسمان و زمین در نقاشی، معرف نیاز به قدرت و حمایتی سحرآمیز است تا بتوان در پناه آن به آرامش دست یافت. رنگینکمان نشانه تمایل بیشتر به محبت مادرانه و جستوجوی حمایت اوست. در ضمن، او مادر را خیلی دوست دارد و البته به مادر وابسته است.
2- خانه، امنترین جایی است که یک کودک در آن احساس امنیت میکند. کشیدن خانه کوچک با یک پنجره بسته و تیره در نقاشی، اضطراب ارتباطی یا امتناع از دیدن پارهای از چیزها را برجسته میکند. ترسیم در خانه مبین میل گسترده نقاش به ایجاد ارتباط با دیگران است.
3- هیجانپذیری زینب جان الگو گرفته از شخصیت مادری پرهیجان است. استفاده زیاد از رنگ آبی در پهنه یک آسمان آبی، نشانه این ادعاست.
4- قسمت بالای خانه به سمت راست و پایین آن به سمت چپ تمایل دارد و جهتیابی خطوط نشان میدهد زینبجان بهرغم گرایش به ایجاد ارتباط با دیگران از این کار امتناع و مانند خانه ترسیم شده حالت دفاعی خود را حفظ میکند که باید دلیل این مسئله بررسی شود.
5- کشیدن خورشید در نقاشی، نماد پدر و قبل از هرچیز مبین اقتدار و خلاقیت مرد در خانه است. زینب خانم، پدر عزیزش را خیلی دوست دارد.
6- کشیدن درخت در نقاشی، چگونگی رابطه کودک با زندگی عینی و روزمره را برجسته میکند. زینبجان میخواهد به اثبات خویشتن و استقلال و نیرومندی خودش اشاره کند تا همه بدانند که او بزرگ شده و میتواند از عهده مسئولیتهایی که به وی داده میشود، بربیاید.
7- بررسی ابعاد درخت هم نکات قابلتوجهی دارد. درخت ترسیمشده همسطح خانه، گلها و آدمبرفی است. هر اندازه درختی که ترسیم میشود کوچکتر باشد، کودک بیشتر خود را کوچک میپندارد، به خود اعتماد ندارد و از تایید خویشتن میهراسد. به طور کلی به خود ناارزندهسازی میپردازد. همچنین یک درخت بسیار کوچک نشانه وابستگی کودک است. به نظرم زینبجان سعی میکند گذشته خود و اتفاقات گذشته خانواده را به دست فراموشی بسپارد و توجه خود را به سمت آینده معطوف کند.
8- موضع مرکزی درخت همراه با غلبه جهتیابی به سمت چپ، معمولاً اثر کسانی است که تا حدی مستقل اما خواهان تضمینهای ایمن کننده هم هستند بدین معنا که به سوی آینده گام بر میدارند به شرطی که از حمایت های مادرانه و پدرانه برخوردار باشند. ترسیم خطی که تنه را از شاخسار جدا میکند غالباً هنگام ورود به مدرسه ابتدایی یا مهدکودک مشاهده میشود و حاکی از این است که در این دوره کودک به شدت سرکوب یا اجبار آموزشگاهی را احساس میکند.
9- زینب عزیز دو گل بسیار زیبا در سمت راست بارنگهای بسیار شکیل کشیده است که نیاز به ارتباط با دیگران را نشان میدهد. در ضمن، او دختری باهوش، خوشسلیقه، با احساس، شاداب و خلاق است که گل، فضایسبز، شهربازی و جاهای سرسبز را دوست دارد به شرطی که همه عزیزانش درکنارش باشند به خصوص مادر، پدر، دخترخاله و دختر عمهاش.
توصیههایی به والدین زینبخانم
خورشید در سمت چپ ترسیم شده و میل به تماس بیشتر زینبجان با پدر را چه در روابط بین فردی و چه در ارتباطات اجتماعی نشان میدهد. ارتباط کودک با پدر میتواند به منزله تکیهگاهی مستحکم در شکلگیری شخصیت فرزند باشد. همچنین توجه داشته باشید وقتی یک درخت در یک چهارم بالای صفحه ترسیم میشود و از ریشه درآمده و در هوا معلق است، چنین درختی اگر به ظاهر هم استوار باشد نوعی ناآرامی، تحریکپذیری، اضطراب یا ناپایداری را در کودک نشان میدهد که نیازمند بررسی و مشورت با یک روان شناس کودک است.