کوه اراده دختران یخی ایران
گفتوگو با کاپیتان و بازیکن تیمملی هاکی روی یخ زنان ایران که در سال جدید قدرتمندانه در آسیا جام قهرمانی را بالای سر بردند درباره این رشته ورزشی، چالشها، هزینههایش و ...
اکرم انتصاری | روزنامهنگار -شاید تا پیش از پخش مسابقات تیمملی هاکی روی یخ بانوان از تلویزیون خیلیها این مسابقات و بازیکنانش را با آن محافظهای عجیبوغریب و لباسهایی شبیه فضانوردان فقط در فیلم و سریالهای آمریکایی دیدهبودیم. شاید شما هم تا قبل از دستبهدست شدن ویدئوی بالابردن جام قهرمانی، نمیدانستید که در کشورمان تیمملی هاکی روی یخ بانوانی داریم که هر مسابقهای را برای تیم حریف سخت میکنند. این تیم جوانِ سهساله یازدهم فروردین امسال توانست کشورهای امارات، قرقیزستان، هند و فیلیپین را از دور مسابقه خارجکند و در نهایت در دومین حضور خود در مسابقات آسیا و اقیانوسیه جام قهرمانی را بالا ببرد. حالا ویدئوهای زیادی از مهارت و چابکی هر کدام از بازیکنان تیم ملی منتشر شدهاست و خیلیها دختران یخی ایران را میشناسند. دخترانی که با ارادهشان توانستند از پس همه کوههای یخی که راهشان را سد کردهبود بگذرند و حالا الهامبخش دخترانی باشند که فکرمیکردند بعضی چیزها را فقط در فیلمها میشود پیداکرد. اگر میخواهید درباره تیمملی بانوان هاکی روی یخ بیشتر بدانید گفتوگوی ما با کاپیتان تیمملی «اعظم سنائی» و یکی از بازیکنان تیم «یگانه بهرامی» را از دست ندهید.
بعضی بازیکنان روزی بیشتر از 8ساعت کار میکنند تا پول تمرینشان را دربیاورند
کاپیتان تیمملی هاکی روی یخ از حال و هوای قهرمانی، واکنش مردم و چالشهای این رشته ورزشی میگوید
«اعظم سنائی» از 14سالگی وقتی خبری از هاکی روی یخ نبودهاست، فعالیتش را با «اینلاین هاکی» شروع کردهاست. بازیکنان در اینلاین هاکی با اسکیتهای چرخدار روی سطوح مختلف در زمین حرکت میکنند اما در هاکی روی یخ نوع اسکیتها متفاوت است و چرخ ندارد. سنائی بعد از افتتاح اولین پیست یخ در سال 99 تمریناتش را روی پیست یخ میآورد و کارش را در تیمملی هم شروع میکند. او میگوید سطح مسابقات نسبت به سال گذشته خیلی متفاوت بود و تیمها خیلی پیشرفت کردهبودند.
از شروع هاکی تا بالابردن جام، 20 سال طول کشید
سرعت رشد تیم ملی هاکی روی یخ بانوان شگفتانگیز بود و این تیم با گذشت سه سال از تاسیس با جام قهرمانی آسیا به خانه برگشت. «سنائی» درباره این که چطور این اتفاق را رقم زدند، میگوید:«تیم ما به اندازه همه تیمهای شرکتکننده در مسابقات پیشرفت کردهبود و بچهها از سال گذشته که از مسابقات قهرمانی تایلند برگشتند، یک روز را هم هدر ندادند. کادر فنی تمام تلاششان را کردند و ما توانستیم از پس این مسابقات بربیاییم و قطعا سال آینده هم کار سختی پیش رو خواهد بود.» از او درباره لحظه بالابردن جام قهرمانی میپرسم و اینطور پاسخ میدهد: «آن لحظه برای همه ما یک آرزوی دیرینه بود. همانطور که گفتم من از 14سالگی ورزش هاکی را شروع کردم و در 34سالگی توانستم بالاخره کاپ قهرمانی را ببرم بالای سر و خب این یک مسیر طولانی 20ساله بود که اصلا حس و حالش در کلمهها نمیگنجد. ولی بیشترین چیزی که در آن لحظه وجود داشت، آن حس غرور بود که با همتیمیهایم توانستیم آن اتفاق بزرگ را که یک جورهایی هم میشود گفت نشدنی بود، رقم بزنیم. یعنی ما راهی را در نزدیک 4سال پیمودیم که تیمهای رقیب ما 20،30سال است دارند روی آن کار میکنند.»
بعد از قهرمانی، متقاضیهای این رشته اضافهشدند
اوضاع بعد از قهرمانی تیمملی هاکی روی یخ فرق کردهاست و حالا مردم این تیم را میشناسند. «سنائی» واکنش مردم و بازخوردها را بعد از قهرمانی تیم این طور توصیف میکند: «با این که هاکی روی یخ ورزش جدیدی است اما این شانس را داشتیم که اولین تیم بانوان باشیم که پخش زنده تلویزیونی دارد. این در کنار نتایج دستبهدست هم داد و الان این ورزش دارد دیدهمیشود و بیشتر مردم با آن آشنایی دارند. خدا را شکر ما از همان لحظهای که وارد فرودگاه شدیم و جاهایی که مردم خوب کشورمان بودند، خیلی با استقبال روبهرو شدیم. خیلی برایمان خوشایند بود که مردم از این ورزش و اتفاقی که افتادهاست، خبر داشتند. همچنین بازیکنان هاکی که حالا میآیند در پیست یخ تمرین میکنند و متقاضیهای جدیدی که اضافه شدهاست به عنوان یک بازیکن که در این ورزش داریم زحمت میکشیم باعث خوشحالی ماست و ما را امیدوار میکند که با توجه به شناخت و تقاضایی که نسبت به این ماجرا دارد به وجود میآید، این ورزش را خیلی بهتر و قویتر برای آینده بسازیم.»
اخراجها از 2دقیقه شروع میشود!
هاکی روی یخ قوانین جالب و عجیبی دارد که گاهی پیچیده هم میشود و کسی جز بازیکنان و داور بازی از آن سردرنمیآورد. هر تیم پنج بازیکن و یک دروازهبان و هر بازی حداقل سه داور دارد و زمان بازی فقط زمانی حساب میشود که توپ در حال حرکت باشد. از کاپیتان تیم ملی میخواهم کمی از این قوانین برایمان بگوید: «هاکی قوانین زیادی دارد. بسیار اتفاقات در این ورزش میتواند بیفتد که خطا محسوب شود و جریمههای هر خطا میتواند از 2، 5 و 10دقیقه اخراج در داخل زمین باشد تا اخراج از کل بازی یا کل تورنمنت. همه اینها خیلی بستگی به اتفاقاتی دارد که در حین بازی میافتد اما بیشتر خطاهایی که اتفاق میافتد همان خطا2دقیقهای است که در آن همان بازیکن خاطی می رود در پنالتی باکس(جعبه جریمه) مینشیند، تیمش با یک بازیکن کمتر 2دقیقه بازی میکند و بعد بازی ادامه پیدا میکند. البته همزمان با هم دو بازیکن هم میتوانند اخراج شوند ولی تعداد نفرات داخل زمین نمیتواند کمتر از 3نفر باشد.» جالب این که اگر تیمی در موقعیت منفعت از اخراج 2دقیقهای گل بزند بازه جریمه زودتر تمام میشود.
همه بازیکنان بچه پولدار نیستند
یکی از پرتکرارترین سوالهایی که همیشه از ما میپرسند این است که ورزشِ هاکی برای بچه پولدارهاست. چون این ورزش هزینههای زیادی دارد همه فکر میکنند قشر پولدار جامعه جذب این ورزش میشوند، در صورتی که اینطور نیست. اینها را کاپیتان تیم ملی هاکی روی یخ میگوید و ادامه میدهد :«من نمیگویم در میان بچهها همه توان مالی بالایی دارند چراکه غالب بچههای این ورزش کسانی هستند که دارند روزی بیشتر از 8ساعت کار میکنند تا بتوانند هزینه ورزششان را دربیاورند. بچههایی هستند که از شهرهای اطراف تهران مانند ری و ورامین میآیند و حتی بچههای شهرستانیمان هستند که داراییشان را در شهرشان فروختند و خانواده از هزار چیزشان زدهاست که فرزندشان بتواند در تهران مستقر شود و تمرینشان را ادامهدهند. اصلا اینجوری نیست که همه بچههای پولدار باشند و غالب بچههایی هستند که دارند میجنگند تا در این ورزش دوام بیاورند و اینها همه از روی عشق و علاقهشان است.»
اسپانسرها و شرکتهای بزرگ به تیم بانوان توجهکنند
«کاپیتان یک تیم بودن، آن حلقه واسط بازیکنان و کادر فنی و مربیان بودن یک مسئولیت بسیار سنگین است. مخصوصا با توجه به این که جامعه هاکی الان بزرگ نیست و همه داریم دستبهدست هم میدهیم که این ورزش را رشد بدهیم. به نظر من هاکی یک سبک زندگی است. یعنی این که درگیر یک کار تیمی باشید که همه برای یک هدف واحد جنگندگی و فداکاریهایی دارند مثل روند زندگی است و هاکی این را به ما خوب یاد دادهاست که برای آن بجنگیم و خسته نشویم. الان ما در لیگ اسپانسرهایی داریم که در حد لباس تیم (جرسی)، هزینه ورودی لیگ و بعضا پاداش اندکی که به بازیکنان میدهند حمایت میکنند اما این که حقوقی دریافت کنیم یا قراردادی با مبلغ تعیینشده داشته باشیم در حال حاضر نداریم. البته با توجه به اتفاقاتی که دارد در این ورزش میافتد خیلی امیدواریم اسپانسرها و شرکتهای بزرگ به این ورزش توجه کنند و باعث شوند یک بار خیلی بزرگی از روی دوش بچهها برداشتهشود. اگر تیم ملی امسال اسپانسر نداشت و پیست یخ رایگان در اختیار کمپ تیم ملی قرار نمیگرفت، این اتفاقات خوب رقم نمیخورد.»
میخواهم لژیونر شوم
گفتوگو با یکی از جوانترین بازیکنان تیم ملی که در 20سالگی طعم قهرمانی آسیا را چشید
«یگانه بهرامی» 20 سالهاست و یکی از جوانترین بازیکنان تیم ملی هاکی روی یخ. دانشجوی رشته تربیت بدنی دانشگاه خوارزمی است و اهل شهر اصفهان. شهرشان پیست یخ ندارد و چند وقتی میشود بهخاطر تمرین روی پیست یخ و تیم ملی در پایتخت زندگی میکند. او بیشتر مسابقههای تیم قدرتمند نیویورک رنجرز آمریکا را میبیند و دوست دارد لژیونر این تیم شود. با او درباره این که چطور هاکی روی یخ را شناخت و عضو تیم ملی شد گفتوگو کردیم و همچنین درباره چالشها و شیرینیهای این مسیر پرسیدیم.
خیلیها گفتند باید هاکی را کنار بگذاری
یگانه 8 سال است که اینلاین هاکی و 3سال است که هاکی روی یخ بازی میکند. این بازیکن درباره این که چطور وارد رشته هاکی شد، میگوید: «من از بچگی عاشق اسکیت بودم و کلاسهای اسکیت ثبتنام کردم. یک تست استعدادیابی هم دادم که یکی از شاخههای رشته اسکیت را انتخاب کنم. مربیام گفت برای ورزش هاکی استعداد داری و خب من آن موقع اصلا نمیدانستم هاکی چیست چون آن موقع ورزش مطرحشدهای نبود تا این که 3سال پیش در مجموعه ایرانمال یک پیست یخ ساختهشد. از آن زمان تقریبا 90درصد بازیکنانی که اینلاین کار میکردند، هاکی روی یخ را شروع کردند و تعداد بازیکنان هاکی روی یخ هم بعد از استعدادیابی زیاد شد. الان در ایران ما فقط سه پیست یخ داریم که در تهران، مشهد و کیش قرار دارد. این رشته در اصفهان نسبت به تهران خیلی شناختهشده نبود. بعضی از اقواممان میگفتند این چه رشته ورزشی است رفتی! همه میگفتند این رشته هزینههای بالایی دارد و باید آن را کنار بگذاری. از موقعی که پیست ایرانمال ساختهشد من نمیتوانستم هر هفته بیایم تهران و تمرین کنم و خیلی به این فکر کردم هاکی را کنار بگذارم ولی حالا به خاطر حمایتهای خانواده و مربیها توانستم عضو تیم ملی شوم.»
برای شروع باید حدود 50میلیون تومان هزینه کنید
وقتی سراغ هاکی روی یخ رفتید واکنش بقیه چطور بود؟ یگانه در پاسخ به این سوال میگوید :«در رشتههایی مانند هاکی که بین مردم شناختهشده نیست و خیلی از آن حمایت نمیشود خانواده نقش خیلی مهمی دارد. من پدرم را در 2سالگی از دست دادم و در همه این سالها مادرم حامی من بودهاست. الان برای تمرینها مجبور شدم در تهران خانه اجارهکنم و تنها زندگیکنم و جایی که الان هستم همهاش به خاطر زحمات مادرم بوده است. الان اگر کسی بخواهد هاکی را شروع کند نیاز نیست تجهیزات مدل بالا تهیهکند ولی باز هم باید آن وسایل را به دلار بخرد که نسبت به هزینه بازیکن حرفهای کمتر است ولی باز هم باید خرج کند و حداقل باید 40،50میلیون تومان برای تجهیزاتش هزینه کند. البته برای شروع لازم نیست همه وسایل را با هم تهیه کنید و میتوانید با اسکیت و چوب کارتان را شروعکنید.همچنین اول از همه باید دورههای اسکیت پایه را در پیست یخ بگذرانید و بعد از آن تست استعدادیابی بدهید. بسته به این که با کدام مربی کار کنید بازه قیمتها متفاوت است.در کل هاکی روی یخ ورزش پرهزینهای است.»
لیگ هاکی بانوان از 3 سال پیش شروع شد
از 3سال پیش یعنی یک سال بعد از ساخت پیست یخ در تهران، اولین دوره لیگ هاکی روی یخ هم شروع شد. در این لیگها 5،6 تیم حضور دارند و بازی میکنند. این بازیکن تیم ملی با این مقدمه به سراغ چالشهای بازی در رشته هاکی روی یخ در ایران میرود :«نزدیک مسابقاتمان که میشود هر روز حتی روزی دوبار هم تمرین داریم. اگر از مسابقاتمان چند ماهی دور باشیم حداقل سه جلسه در هفته را تمرین داریم که تمرینات تیم ملی است. علاوه بر این بازیکنان خودشان تمرین انفرادی هم دارند و در تیم باشگاهیشان تمریناتشان را دنبال میکنند. هاکی روی یخ به خاطر این که به همه فاکتورهای آمادگی جسمانی مانند استقامت، چابکی و سرعت نیاز دارد دومین ورزش سخت جهان است. یکی از سختترین چالشهایی که در این رشته وجود دارد خرید وسایل و تجهیزاتش است چون ما این وسایل را با قیمت دلار تهیه میکنیم و آن قسمتی که این رشته ورزشی را سخت کرده همین وسایل و تجهیزاتش است که هزینههای خیلی زیادی دارد. وزن این لباسها تا حدودی سنگین است ولی ما عادت کردیم. از بیرون بهنظر میرسد این لباسها خیلی گرم است ولی چون در پیست یخ بازی میکنیم دیگر آن گرما را حس نمیکنیم.»
بازیکنان هاکی روی یخ قرارداد ندارند
تیم ملی هاکی روی یخ بانوان 20 بازیکن دارد که از این تعداد، دو نفر دروازهبان و 18نفر بازیکن هستند. در زمین بازی هم دو نفر دفاع، سه نفر فوروارد و یک نفر دروازهبان است. بازی سه سِت 20دقیقهای دارد که بین هر ست 10دقیقه به بازیکنان استراحت داده میشود. یگانه که فوروارد تیم ملی هاکی است، میگوید :«در هاکی روی یخ محدودیت تعویض نداریم و هر زمان مربی تشخیص دهد بازیکن تعویض میشود. تیم ملی هاکی از 3سال پیش تشکیل شد و تمریناتش را به صورت مستمر شروع کرد. البته آن پیشینهای که بیشتر بازیکنان در رشته ورزشی اینلاین هاکی داشتند، خیلی به آنها در هاکی روی یخ کمک کرد؛ چون یک سری از تمریناتشان مانند کار با چوب بین این دو رشته مشترک است و به همین خاطر توانستیم در این مدت کم نایب قهرمانی آسیا در سال گذشته و قهرمانی آسیا امسال را بهدست بیاوریم. یکی از مشکلات ما در هاکی روی یخ این است که از آن بازیکن سطح بالای تیم ملی تا بازیکن سطح پایینتر هیچ کدام قرارداد مالی نداریم. یعنی ما با هزینه خودمان برای تیمهای مختلف در لیگ بازی میکنیم. الان همین که من از اصفهان آمدم تهران و خانه اجاره کردم همهاش به خاطر تمرینات، مسابقات و اردوها و لیگ هاکی است که همهاش با هزینه خودم است. البته این بار تیم ملی اسپانسر داشت اما دور قبلی مسابقات قهرمانی آسیا را با هزینه خودمان رفتیم و بعد آن را به ما برگرداندند. فدراسیون هم تنها از ما تقدیر کرد.»