حکیمی به پسرش گفت: «امروز روزه بگیر و غذا نخور و هرچه را بر زبانت جاری شد، بنویس. با فرا رسیدن شب، تمام آن چیزی را که نوشتی، برایم بخوان. آن‌گاه روزه‏ات را باز کن و غذایت را بخور.» پسر در شبانگاه، هر آنچه را نوشته بود خواند. دیروقت شد برای همین نتوانست غذایش را بخورد. آن پسر در روز دوم هم نتوانست غذایی بخورد. او روز سوم نیز گفته‌هایش را نوشت و پس از خواندن نوشته‌هایش، آفتاب روز چهارم طلوع کرد در حالی‌که هیچ غذایی نخورده بود. آن پسر در روز چهارم هیچ حرفی نزد. پدرش در شب از او خواست تا کاغذهایش را بیاورد و نوشته‌ هایش را بخواند. پسر در جواب پدر گفت: «امروز هیچ حرفی نزده‌ ام که آن ها را بخوانم.» حکیم گفت: «پس بیا و از این طعام بخور و بدان آنان که کم گفته‏‌اند، در روز قیامت چنان حال خوشی دارند که اکنون تو داری.»

حکایت های شیرین

 

وقتی دچارِ چیزی می‌شوید، گرفتارِ آن یا مبتلا به آن می‌شوید: دچارِ بحران/ قحطی/ بیماری شدن. جالب است بدانیم واژه «دچار» از دو عدد تشکیل شده است. در اصل «دوچار» (دو + چار) یا «دوچهار» (دو + چهار) بوده و در متونِ کهنِ فارسی هم با همین دو املای اخیر آمده است. ماجرا از این قرار است که وقتی شما با کسی روبه‌رو می‌شوید، دو چشمِ شما در برابرِ دو چشمِ او قرار می‌گیرند و به این ترتیب دو چهار می‌شود. به عبارتِ دیگر دو دو تا چار تا می‌شود. در قدیم فعلِ مرکبِ «دوچار خوردن» یا «دوچار زدن» یا «دوچار شدن» به معنیِ روبه‌رو شدن و تلاقی کردن و برخورد کردن به کار می‌رفت:

با لشکرِ تاتار دوچار زد. (تاریخ جهانگشا)

روزی شیری در طلبِ شکاری می‌گشت، پیلی مست با او دوچهار شد. (کلیله و دمنه)

روزی خجسته بالای بام تماشای عام می‌کرد، دو چشمِ او با دو چشمِ مَلِک‌زاده دوچار شد. (طوطی‌نامه ضیای نَخشَبی)

هیچ‌کسی که حرف وجدانش را گوش کرده اشتباه نمی‌کند عالی‌جناب. ممکن است تبعاتش مطابق نیت و میل ما نباشد. شاید در طول زمان ثابت شود که خطا بوده است. اما معنایش این نیست که اشتباه کرده‌اید. تنها راهنمای کارهای آدمی برای ابد وجدان اوست. چون در وجدان است که واضح‌تر از هر جای دیگر صدای خداوند را می‌شنویم.

برگرفته از «مجمع سری» اثر رابرت هریس