سلام و صد سلام به رفقای باحال جوانه! این پنج دانش‌آموز پرتلاش ایرانی که عکس‌شون رو توی گالری می‌بینید در مسابقات المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک با 5مدال طلا به خونه برگشتن و بین 57 کشور قهرمان شدن. به افتخار «حنانه خرم‌دشتی»، «آروین رسول‌زاده»، «محمدمهدی کشاورزی»، «آریا فاتح‌کرداری» و «علی نادری لردجانی» که گل کاشتن. به افتخارشون دست و جیغ و هورا.

  شماره پیامک 2000999

شماره تلگرام 09354394576

تلفن تحریریه 05137634000  

 آقای دکتر وارد می‌شود

اولین کسی‌که این سوال حسابی ذهنش را مشغول کرد یک پزشک آلمانی بود که به رصد ستارگان علاقه زیادی داشت. «هنریش ویلهلم اولبرس» حدود سال 1815 دنباله‎داری را در آسمان رصد کرد که بعدها به نام خودش ثبت شد. طی سال‌ها چشم دوختن به آسمان و غرق شدن در مناظر خیال‎انگیزش یک پرسش ذهن اولبرس را رها نمی‏کرد، چرا آسمان شب تاریک است در حالی که این همه ستاره در فضا وجود دارد؟ به عبارت دیگر او کنجکاو بود بداند وقتی کیهان بی‌کران ستاره دارد پس شب‌ها، راستای دید ما در هر طرف باید در نهایت به تعداد زیادی ستاره‎ ختم شود و هیچ نقطه آسمان نباید تاریک باشد. این موضوع به «پارادوکس اولبرس» معروف شد که خود او پاسخی برایش پیدا نکرد.

 

یک شاعر پاسخ را پیدا کرد

سوالی نجومی که در ذهن یک پزشک شکل گرفته بود توسط یک شاعر پاسخ داده شد و همین نشان می‌دهد دنیای نجوم چقدر برای آدم‌هایی با تخصص‌های مختلف جذاب است. «ادگار آلن‎پو»، شاعر و نویسنده آمریکایی در سال 1848  اولین کسی بود که در کتاب شعرش ایده جالبی درباره پارادوکس اولبرس مطرح کرد، گرچه شاید خیلی جدی گرفته نشد ولی در هر حال نباید از خلاقیت و دقت آلن‎پو غافل باشیم چرا که او واقعا به هدف زد و به نکته بسیار مهمی برای رسیدن به پاسخ سوال اشاره کرد. او در کتاب «اورکا»ی خود شعری نوشت که در دل آن پاسخی به پارادوکس اولبرس داده بود اما جدی گرفته نشد.

 

و اما جواب اصلی از زبان یک فیزیک‎دان

سال 1901 اتفاق ویژه‎ای افتاد؛ «لرد کلوین» که فیزیک‎دان برجسته و معروفی بود توضیحی داد که به نظر می‎رسید پاسخ دقیق و علمی این پرسش مهم است. او یادآوری کرد زمانی که به آسمان نگاه می‏کنیم در واقع شاهد آن‎چه در گذشته اتفاق افتاده است، هستیم و نه آن‎چه در زمان حال در فضا در حال رخ دادن است. اما چگونه؟ چون سرعت نور، محدود است و برای رسیدن نور از ستارگان دوردست به زمین، زمان لازم است. پس آن‎چه از ستارگان می‎بینیم مربوط به گذشته آن‎هاست کلوین محاسبه کرد برای این‎که آسمان شب درخشان باشد، جهان باید صدها تریلیون(یک تریلیون برابر است با هزار میلیارد یعنی 12 صفر جلوی عدد یک) سال نوری گستردگی داشته باشد ولی از آن‎جا که جهان چنین سنی ندارد؛ بنابراین آسمان ضرورتا سیاه خواهد بود؛ خلاصه این‌که اگر فرض کنیم جهان بی‏نهایت است باید بدانیم که بی‏نهایت پیر نیست! یعنی آن‌قدر عمر ندارد که نور ستاره‏های دوردستش به ما برسد و فضا را روشن کند. چند سالی است فهمیده‏ایم که جهان 13.8 میلیارد سال سن دارد. بنابراین بیشترین فاصله‎ای که ما از آن نور دریافت می‏کنیم، از 13.8میلیارد سال نوری دورتر از زمین است. بخش دوم پاسخ هم به این برمی‎گردد که ستاره‎ها عمر بی نهایت ندارند. آن‏ها بعد از مدتی خاموش می‏شوند و زندگی‏شان به پایان می‏رسد. ترکیب این دو دلیل باعث می‏شود ما هیچ وقت نتوانیم نور ستاره‏های دور و نزدیک را همزمان در همه جهات ببینیم.

کشور بولیوی منحصر به فردترین پدیده‌های طبیعی آمریکای جنوبی را در خود جای داده که متاسفانه برای اغلب گردشگران همچنان ناشناخته است.

دشت نمک «سالار دو یونی» منطقه‌ای شگفت‌انگیز است که عکاسان زیادی هر سال برای به تصویر کشیدن چشم اندازهای بی‌نظیر و دریاچه‌های شورآبی این مکان که شاهکاری از طبیعت است راهی این منطقه می‌شوند. این دشت بزرگ‌ترین کویر نمکی مسطح جهان با وسعتی حدود 10 هزار کیلومترمربع از منطقه «آلتیپلانو» است که از تبخیر دریاچه‌های ماقبل تاریخ به جا مانده است. با خشک شدن کامل آب این دریاچه‌ها، فضایی وسیع با لایه‌ای ضخیم دو تا هشت متری از نمک پوشانده شده است.

در ماه‌های پر بارش، دریاچه‌های اطراف  این منطقه سرریز می‌شوند و روی این کویر نمکی را لایه‌ای نازک از آب فرا می‌گیرد و «سالار دو یونی» به بزرگ‌ترین آینه‌ طبیعی جهان تبدیل می‌شود. تصویر آسمان و ابرها روی این آینه طبیعی منعکس می‌شود گویی تماشاگر در بین دو آسمان معلق است!

در بقیه ماه‌های سال هم کاکتوس و آتش‌فشان‌های پیرامون، این منطقه را به پدیده‌ای فرازمینی تبدیل می‌کند. گاهی بادهای تند، نمک و گرد وخاک‌ را در آسمان به پرواز درمی‌آورند و باعث حرکت ترکیبات رنگینی از مواد معدنی در فضا می‌شوند. در این سرزمین نمکی هیچ موجودی نمی‌تواند زنده بماند به جز فلامینگوهای صورتی رنگ که رنگ‌شان از جلبک‌های صورتی‌ای است که می‌خورند. این کویر منبع بسیار خوبی برای استخراج نمک و لیتیوم، عناصر لازم برای ساخت باتری‌های لپ تاپ، گوشی‌های هوشمند و ماشین‌های برقی است.

قطعا اقامت در هتل‌های نمکی منطقه برای هر گردشگری تجربه‌ای تکرارناشدنی است. نمک‌هایی که در ساخت اسکلت، بدنه، نمای هتل و حتی در وسایل داخلی این هتل‌ها به‌کار رفته است از همین دشت نمک استخراج شده است.

 

   من کی‌ام؟

فائزه یحیی‌آبادی هستم 23 ساله و ساکن سبزوار استان خراسان رضوی. معلم هستم و امسال اولین سالی بود که سر کلاس درس حاضر شدم.

  درباره هنر مجسمه‌سازی با چوب توضیح می‌دهید؟

روش تولید ما متفاوت با روش کار مرسوم در ایران است. که با چاقو و مغار و این‌جور چیزها انجام می‌شود. در کل، این سبک، اختراع خودمان است یعنی این موتور سه‌هزار دوری که کارمان را با آن انجام می‌دهیم ایده خودمان است و هدفم جهانی شدن این سبک کاری است. کار باربرداری چوب را با این موتور انجام می‌دهیم و خیلی سخت بود اطرافیان را متقاعد کنیم که با این موتور می‌شود مجسمه‌های چوبی ساخت. این رشته آخر ندارد و تنوع عجیب‌وغریبی از کارهای هنری دارد که روحتان را جلا می‌دهد. من همیشه دوست داشتم به کسانی که در کنار کار اصلی‌شان به دنبال یک شغل دوم هستند این هنر را یاد بدهم. این هدف اصلی‌ام بود.

 

  چطور شد به کار با چوب علاقه پیدا کردید و آن را ادامه دادید؟

من از بچگی به کار با چوب علاقه داشتم. همسرم هم در کنار کار اصلی‌‌اش کار با چوب را ادامه می‌داد. یک مدت مشغول کار تیراژ بودیم و 9هزار قطعه چوبی در ماه تولید می‌کردیم اما الان هنر مجسمه‌سازی با چوب را به خانم‌های خانه‌دار و علاقه‌مندان آموزش می‌دهم. 80درصد، علاقه باعث شد به سمت این کار بیایم. از بچگی، خلق کردن را دوست داشتم. یک مدت در دبیرستان کارهای هنری دیگری را هم انجام می‌دادم و وقتی ازدواج کردم و دیدم همسرم هم کارهای چوبی را انجام می‌دهند، خیلی پیگیرتر شدیم. یعنی برخی دستگاه‌ها را داشتیم و چند دستگاه دیگر برای کارگاه‌مان تهیه کردیم. فضای مجازی مثل سایت، اینستاگرام و یوتیوب را هم خیلی قوی‌تر کار کردیم.

 

  یادگرفتن کار با ابزارهای چوب‌بری سخت نبود؟

تنها چیزی که برای یادگرفتن اهمیت دارد، علاقه است. ما الان تقریبا تمام دستگاه‌های مرتبط یا برخی دستگاه‌های مرتبط را که بتوان بعدها با آن کارهای متفاوت‌تری اجرا کرد هم داریم. خیلی زود کار با ابزار را یاد گرفتم و الان چند سالی است که مسیر کاری همسرم متفاوت شده‌ است و من دارم کارهای کارگاه را انجام می‌دهم. الان تمام تمرکزمان روی آموزش غیرحضوری است. خیلی از هنرجوها با همین بسته‌های آموزشی پیج زدند و دارند محصولات‌شان را می‎فروشند. بسته به علاقه هنرجو مدت زمان یادگیری فرق می‌کند. هنرجوی 70-60 ساله‌ای داشتم که ظرف دو روز یک نمونه بی‌عیب و نقص برایم فرستاده است ولی هنرجویی هم داشتم که ظرف یک هفته تا 10 روز صفر تا صد کار را یاد گرفته است.

 

  بودن در این رشته هنری چه سختی و شیرینی‌هایی دارد؟

خیلی‌ها روش کار ما را نمی‌پذیرفتند چون مثل بقیه روش‌های مرسوم کار با چوب نبود. ابتدای کارمان با حمله و مقاومت‌ کسانی روبه‌رو شدیم که دوست داشتند روش‌های قبلی را اجرا کنیم. باورشان نمی‌شد  سرعت کار تولید مجسمه‌های چوبی با یک موتور بالا برود و برایشان مبهم بود که با این موتور می‌شود کار باربرداری را انجام داد. شیرینی کار هم آن وقتی است که یک هنرجو از هر نقطه ایران و حتی خارج از کشور، نمونه کارش را می‌فرستد. آن ذوق و لذت واقعا برایم شیرین است. تمرکز آموزش روی آناتومی است و هنرجوها می‌توانند با آن مجسمه‌هایی  در اندازه 3 تا 150ساننتی‌متری را بسازند. فقط باید خوب تمرین کنند. پینترست هم تنوع عجیب و غریبی از طرح‌های مجسمه را دارد و کار هنرجو را برای طراحی آسان می‌کند.

 

  کار مجسمه‌سازی با چوب به درد چه کسانی می‌خورد؟

به همه بچه‌هایی که با من جلو می‌آیند می‌گویم، علاقه مهم‌ترین چیز است چون کار ساده‌سازی شده است و فقط باید شجاع باشید. موارد زیادی داشتم که خیلی می‌ترسند و اولش را خیلی خوب شروع کردند اما اشتباه‌شان این بوده که تمام ویدئوهای آموزشی را با هم دیدند و هنوز، سرکارگاه نرفته‌اند می‌گویند ما نمی‌توانیم. ولی هنرجوی 13ساله هم داشتم که به خاطر علاقه خیلی زود همه‌ اصول کار را یاد گرفته است. به همین خاطر اگر نترسند و قدم اول را شجاعانه بردارند، کار سختی نیست. من الان که تابستان است و سر کلاس درس نیستم بخش زیادی از روز را درگیر طراحی و اجرای ایده‌های متفاوت برای تولید محتوا هستم. کسی نیست که در اینستاگرام با این سبک مجسمه چوبی بسازد و از آن الگو بگیرم. ماندن در کارهای هنری خیلی مقاومت می‌خواهند و خیلی‌ها فکر می‌کنند هنر پول نمی‌شود. وقتی ما دبیرستان بودیم می‌گفتند تنبل‌ها باید به هنرستان بروند اما الان فضا بهتر شده است و راه برای کارهای هنری دارد باز می‌شود. امیدوارم روزی کارهای هنری آن‌قدر گسترده باشد که هر انسانی یک رشته هنری بلد باشد.

 دکل سیمی برای جاذبه صفر

چه یک ابرقهرمان در حال پرواز باشد چه یک بدلکار جسور که همیشه دوست‌ دارد کارهایش برعکس گرانش زمین باشد باید برای ساختن نماهای جالب از دکل‌های سیمی استفاده کرد. اما این ابزار چیست و چگونه در صحنه فیلم‌برداری استفاده می‌شود؟ این دکل که به دکل پرنده هم شناخته می‌شود سیستمی از کابل‌ها، مهارها و قرقره‌هایی‌ است که برای پشتیبانی و دستکاری بازیگران یا اشیا موجود در هوا طراحی شده‌اند. این سیستم به بازیگر یا بدلکار اجازه می‌دهد تا بتواند حرکات عجیب‌ و سختی را که به طور طبیعی نمی‌شد انجام داد، اجرا کند. بیایید چند مورد از کاربرد این دکل‌ها را با هم مرور کنیم:

شیرین‌کاری| دکل‌های سیمی به اجراکنندگان امکان می‌دهد جهش‌های جسورانه، سقوط و مبارزه را با چابکی و دقت بیشتری انجام دهند. آن‌ها برای ایجاد توهم توانایی‌های مافوق بشری واقعا لازم هستند.

جلوه‌های پرواز| از ابرقهرمانانی که در آسمان پرواز می‌کنند تا موجودات جادویی که در حال پرواز هستند با این دکل‌ها می‌توانند حرکات هوایی قانع‌کننده‌ای داشته باشند.

شبیه‌سازی جاذبه صفر| با تنظیم دقیق کشش و زوایای سیم‌ها، فیلم‌سازان می‌توانند ظاهر بی‌وزنی را تقلید کنند، همان‌طور که در بیشتر فیلم‌هایی که در آن با فضا سروکار دارد، دیده‌ایم.

ایمنی| یکی از دلایل دیگر برای استفاده از دکل‌های سیمی، ایمنی کار است. این دکل‌ها محیطی کنترل‌شده برای بدلکاری‌ها فراهم می‌کنند و خطر آسیب را در طول سکانس‌های پیچیده کاهش می‌دهند.

گیمبال برای دنبال ‌کردن سوژه

شاید اسم گیمبال را شنیده باشید. گیمبال یک فناوری است که با استفاده از سنسورها و مکانیسم‌های مختلف، توانایی تشخیص و جبران لرزش و نوسانات دوربین را دارد و حرکت‌های دوربین را خنثی می‌کند. این فناوری به فیلم‌ساز اجازه می‌دهد یک فیلم بدون لرزش و حرفه‌ای را ثبت کند. البته بعضی وقت‌ها که فیلم‌ساز می‌‌خواهد لحظات دلهره‌آور را ثبت کند به‌طور عمد گیمبال را کنار می‌گذارد تا یک سکانس لرزان را ثبت کند و دلهره را انتقال دهد. استفاده از گیمبال در عکاسی و فیلم‌برداری متحرک مانند فیلم‌برداری از روی وسایل نقلیه، دنبال کردن سوژه در حال حرکت و تصویربرداری از ارتفاع بالا بسیار مفید است و باعث بهبود کیفیت و استحکام تصاویر و فیلم‌ها می‌شود. از دیگر کاربردهای گیمبال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

دنبال کردن| در سکانس‌هایی که لازم است به دنبال سوژه بروید و همیشه از سوژه فاصله مساوی داشته باشید. مثلا راه‌ رفتن در یک مسیر جنگلی زیبا و البته بدون استرس یا نگرانی از گم‌شدن.

دنبال معکوس| بله! دقیقا همان چیزی که فکر می‌کنید! مخصوص وقت‌هایی که باید سوژه را از جلو نشان دهید در حالی که خودتان باید به عقب بروید.

ردیابی نامنظم| وقتی که قرار است سوژه از یک طرف راه نرود و شما هم او را از یک طرف دنبال نکنید. این باعث می‌شود حرکت‌ها سخت‌تر از موارد قبلی باشد و دوربین را به دفعات به جهت‌های مختلف بچرخانید و هر بار سوژه را در دوربین کادربندی کنید.

همه شلخته‌ها قانونی دارند که می‌گوید «در بی‌نظمی من نظمی است که شما نمی‌دانید!» شاید این بی‌نظمی برای شلخته‌ها جذاب باشد اما بعضی وقت‌ها برای اعضای خانواده و دوستان آن فرد کلافه‌کننده است. می‌خواهید بدانید چرا در نوجوانی شلخته می‌شویم و به قول قدیمی‌ها شتر با بارش در اتاق‌مان گم‌ می‌شود؟!

 

شلختگی نوجوان‌ها عادی است

بگذارید همین اول جواب سوال‌تان را بدهیم. به عقیده بسیاری از متخصصان، شلختگی نوجوانان خیلی رایج است و آثارش در هر خانه‌ای می‌تواند به چشم بخورد. البته منظورمان این نیست از فردا دست به اتاق‌تان نزنید و برای والدین‌تان استدلال بیاورید که شلختگی عادی است. این را گفتیم تا بدانید یک دوره گذار است و باید با تمرین آن را از خودتان دور کنید.

ساختار ذهنی و توانایی مغز

متخصصان می‌گویند علت شلختگی نوجوان‌ها‌، به دلیل ساختار مغزی و توانایی‌های ذهنی آن‌هاست. توانایی‌های کنترلی ذهن افراد در سنین نوجوانی، هنوز آن‌قدر که باید رشد نکرده است؛ به همین دلیل است که نوجوان‌ها به نسبت افراد بالغ، توانایی کمتری در کنترل محیط اطراف خود و برنامه‌ریزی کردن دارند.

شلخته‌ها، افسرده می‌شوند؟

چرخه شلختگی و افسردگی، دوطرفه است؛ یعنی نه‌تنها افسردگی می‌تواند منجر به شلختگی نوجوانان شود، بلکه شلختگی نیز می‌تواند افسردگی به همراه داشته باشد. شلختگی اطراف نوجوانان، می‌تواند برای آن‌ها استرس‌زا باشد و موجب بروز احساسات منفی در آن‌ها شود. بهتر است بدانید که نه‌فقط شلختگی خود نوجوان، بلکه اوضاع کل خانه و بی‌نظمی خانواده نیز می‌تواند گاهی اوقات نوجوان را بیشتر در معرض خطر افسردگی قرار دهد.

در نمایشگاه خودروی ژنو ۲۰۲۴، شرکت خودروسازی Micro، خودروی Microlino Lite را معرفی کرد. یک خودروی برقی که افراد ۱۴ساله بدون گواهی‌نامه هم می‌توانند با آن رانندگی کنند. البته این موضوع به مقررات ملی کشوری بستگی دارد که خودرو قرار است آن جا استفاده شود.

میکرولینو لایت نسخه کوچکتر خودروهای موسوم به (Microcar) است، با این تفاوت که بیشترین سرعت نسخه کوچک تر ۴۵ کیلومتر در ساعت است. راننده با باز کردن تمام قاب قسمت جلویی که نقش در را دارد، وارد خودروی برقی می‌شود و به محض ورود به خودرو، با دو صندلی، فرمان فشرده و فضای کافی برای راننده و سرنشین مواجه می‌شود.

خودروی برقی میکرولینو لایت با وجود کوچک بودن، می‌تواند حداکثر دو نفر از جمله راننده را در خود جای دهد. بدنه‌ این خودروی کوچک از فولاد با استحکام بالا ساخته شده است. پوشش بیرونی این خودرو از فولاد و آلومینیوم مورد استفاده در صنعت خودروسازی ساخته شده و حتی دارای یک پنجره سقفی تاشو است تا راننده بتواند از هوای تازه تابستان لذت ببرد. صندوق عقب می‌تواند تا ۲۳۰ لیتر شیء و بسته را در خود جای دهد، بنابراین مناسب کسانی است که می‌خواهند در سفر تجهیزات کمپینگ را با خود ببرند.

تا الان فقط فرانسه و ایتالیا به رانندگان ۱۴ساله اجازه رانندگی با این خودرو را داده‌اند. شرط سنی آلمان، اسپانیا، سوئد و اتریش از ۱۵ سالگی و شرط سنی بلژیک، یونان، لوکزامبورگ، هلند، انگلستان، پرتغال و نروژ از ۱۶ سالگی آغاز می‌شود.

نویسنده: شیلا تورنیج 

مترجم: پریسا رضایی

انتشارات: هیرمند

 

 «مو» دختر ۱۲ ساله‌ای است که وقتی یک نوزاد بوده، به خاطر طوفان عجیب مادرش او را به کلک بسته است و به رود سپرده تا از طوفان نجات پیدا کند. مردی او را پیدا می‌کند که حافظه‌اش را از دست داده و به او کلنل می‌گویند. کلنل و لانا خانم که صاحبان کافه هستند، نگهداری از «مو» را به عهده می‌گیرند.

«مو» دوست دارد مادر واقعی‌اش را هم پیدا کند، برای همین نامه‌هایی برای مادرش می‌نویسد و شماره تماس و آدرسش را داخل آن‌ها می‌گذارد تا مادرش را پیدا کند.

این تابستان، پرماجراترین تابستانی است که «مو» تجربه می‌کند.‌ «دیل» دوست «مو» قایق یکی از ساکنان را یواشکی بر می‌دارد تا با آن به ماهی‌گیری برود. وقتی صاحب قایق، برای پیدا شدن قایقش مژدگانی می‌گذارد، دیل آن را برمی‌گرداند.  روز بعد متوجه می‌شوند که صاحب قایق به قتل رسیده و آخرین نفری که با او دیده شده، «دیل» دوست «مو» است.

«مو» و دوستش تصمیم می‌گیرند برای این که بی‌گناهی دیل را ثابت کنند،  خودشان دست به کار بشوند و کشف کنند که ماجرا چیست.

اگر به داستان‌های معمایی علاقه‌مندید، کتاب «سه بار خوش شانسی» را بخوانید و از خواندن آن لذت ببرید.