پرونده
تعداد بازدید : 173
نامگذاری های سریالی
بررسی ابعاد مختلف استقبال از اسامی شخصیتهای فیلمها و سریالها برای نام گذاری کودکان در ایران و دیگر کشورها به بهانه قرار گرفتن نام آوا و رستا در بین 5 نام پرطرفدار امسال
نویسنده : نرگس عزیزی | کارشناس ارشد مشاوره
انتخاب اسم کودکان از روی شخصیتهای سریالهای محبوب چندان عجیب نیست. میتوان آن را اتفاقی جهانی در نظر گرفت که چند سالی است در کشور ما هم توجه زیادی را به خود جلب کرده است. به عنوان مثال در آخرین آمار اعلام شده درخصوص اسامی محبوب چهار ماه ابتدایی امسال،هرچند نام های فاطمه،زهرا، محمد و علی پرطرفدارترین اسم ها برای انتخاب نام فرزندان پسر و دختر هستند نام رستا در رتبه چهارم و آوا در رتبه پنجم محبوبترین اسامی دخترانه قرار گرفته است. موضوعی که به نظر میرسد تحت تاثیر سریال «دل» و شخصیت رستا و خواهرشدر این سریال رقم خورده است. در این پرونده در کنار مروری بر تاریخچه این موضوع در ایران و در کشورهای دیگر به سوالاتی مانند این که چرا چنین تمایلی وجود دارد و این روش انتخاب اسم چه مزیتها و چه ایرادهایی میتواند داشته باشد؟ پرداختهایم. علاوه بر آن درباره اهمیت انتخاب اسم از دیدگاه روانشناسی صحبت کردهایم و از مطالعاتی گفتهایم که نشان میدهد اسم ما میتواند تا کجا بر زندگی ما تاثیر بگذارد.
از ستایش و کیان تا باران و رستا
مروری بر اسامی که به واسطه یک شخصیت در فیلم و سریالهای ایرانی پربیننده، پرطرفدار شدند
انتخاب اسم فرزند بر اساس فیلم و سریال تقریبا از سال 86 که سریال پربیننده «میوه ممنوعه» ساخته و از شبکه 2 پخش شد، مورد توجه بعضی پدر و مادرها قرار گرفت. بعد از پخش این سریال مناسبتی، اسم هستی برای دخترها بسیار متداول شد. هستی، نام شخصیت «هانیه توسلی» در این فیلم بود. آمارهای ثبت احوال نشان میدهد سال 87 بیش از 15 هزار نفر و سال 88 بیش از 13 هزار نفر نام دختران خود را هستی گذاشتهاند که رشد بیش از 10 تا 15 برابری انتخاب این اسم بعد از پخش این سریال را نشان میدهد.
ستایش
کدام سریال؟ ستایش
سال 89 که اولین سری سریال پربیننده ستایش ساخته شد، این نام مورد توجه بعضی پدر و مادرها قرار گرفت. به طور مثال، اسم ستایش که تا سال 85 جزو 10 نام پرطرفدار نبود، بعد از پخش سریالی با همین نام که نقش شخصیت اصلیاش را «نرگس محمدی »بازی میکرد، در سال 89 به سومین و در سال 90 به دومین نام پرطرفدار در کشور تبدیل شد که پدر و مادرها برای دخترهایشان انتخاب کردند.
آیدا
کدام سریال؟ پنج کیلومتر تا بهشت
«پنج کیلومتر تا بهشت» سریالی است که در ماه رمضان سال ۱۳۹۰ از شبکه سوم سیما پخش شد. «آیدا» با هنرنمایی «شبنم قلیخانی» به واسطه شخصیت خوبی که در این فیلم داشت، مورد پسند مردم قرار گرفت و فراوانی این نام در سال 90 رشد قابل توجهی داشت و به نهمین نام پرطرفدار دخترها در همین سال تبدیل شد.
کیان
کدام سریال؟ مختارنامه
مختارنامه بدون شک یکی از موفقترین سریالهای تاریخ تلویزیون کشورمان و کیان با هنرنمایی رضا رویگری، یکی از نقشهای به یادماندنی این سریال است. شاید به همین دلیل است که بعد از گذشت سالها از ساخت این برنامه، نام کیان در بین 10 نام پرطرفدار برای والدین در زمان انتخاب اسم پسرشان حتی در سال 96 و 97 بوده است.
باران
کدام سریال؟ «آوای باران»
بعد از پخش مجموعه تلویزیونی «آوای باران» در سال 92 از شبکه 3 سیما، این نام هم مورد توجه قرار گرفت و به یکی از نامهایی تبدیل شد که والدین در زمان انتخاب اسم برای دخترشان، علاقه زیادی به آن در سالهای 93 و 94 نشان دادند. به طور مثال در سال 93، باران در رده هفتم پرطرفدارترین نامهای دختر قرار گرفت.
رستا و آوا
کدام سریال؟ دل
در بین ۱۰ نام اول انتخاب شده برای دختران در چهار ماه اول امسال، رستا و آوا در ردههای چهارم و پنجم قرار گرفتهاند که نشان دهنده تاثیر پخش سریال دل از شبکه نمایش خانگی بر نظر والدین برای انتخاب این اسم روی فرزندشان است.
وقتی ریچل به رتبه 9
محبوبترینها رسید!
مروری بر چند انتخاب اسم تحت تاثیر فیلمها و سریالها در جهان از «جنگستارگان» بگیرید تا « بازی تاج وتخت» و «فرندز»
موضوع استقبال از یک اسم به واسطه پخش فیلم یا سریال، محدود به ایران نیست. در کشورهای دیگر هم این موضوع به دفعات مشاهده شده است. یکی از کشورهایی که به واسطه داشتن آمار دقیق از نام متولدان در سالهای مختلف چنین بررسیهایی در آن به دفعات انجام شده است، آمریکاست. در ادامه به چند مورد مشهور از استقبال از یک اسم بعد از پخش فیلموسریال میپردازیم.
لیا و لوک
کدام فیلم؟ جنگ ستارگان
این دو نام، از شخصیتهای فیلمهای جنگ ستارگان هستند که با هر بار اکران قسمتی از این فیلم، به ناگهان توجه به این اسمها افزایش داشته است. استقبال از نام لوک برای پسر البته چشمگیرتر بوده و باعث شده است این نام تا رتبه 28 هم در فهرست اسامی محبوب بالا بیاید. درخصوص لیا هم این افزایش در نوبتهای مختلف به شکلی خفیفتر اتفاق افتاده است اما نکته جالب درباره این اسم این که در سال 2006 (یک سال بعد از اکران فیلم) رتبه این نام در حالی افزایش یافت که شخصیت لیا در آن قسمت از جنگ ستارگان حضور نداشت.
السا
کدام فیلم؟ پویانمایی یخزده
پویانمایی یخزده یا فروزن هم از مواردی است که توانست طی یک سال به ناگهان تغییری در رتبهبندی نام السا ایجاد کند. تا پیش از اکران این کارتون، رتبه نام السا 527 بود و از سال 1917 به این طرف هیچ وقت نتوانسته بود به زیر رتبه 500 در فهرست اسامی محبوب در آمریکا برسد. اما بعد از اکران این پویانمایی رتبه این نام به 286 رسید.
ریچل و فیبی
کدام سریال؟ فرندز
با آغاز پخش سریال دوستان یا فرندز، نام شخصیتهای این سریال محبوبیت محسوسی پیدا کردند. در این بین نام ریچل شهرتی چشمگیر پیدا کرد و در فهرست نامهای محبوب به رتبه 9 رسید. بعد از به پایان رسیدن این سریال، البته پر طرفداربودن نام ریچل کاهش محسوسی پیدا کرد و به رتبه 167 رسید. درباره نام فیبی اما این افزایش محبوبیت، کمتر بود. فیبی در زمان پخش این سریال از رتبه 581 به رتبه 231 طی یک سال رسید. البته بعد از مدتی این محبوبیت کاهش پیدا کرد و وقتی پخش این سریال به پایان رسید، رتبه آن 405 بود.
آریا
کدام سریال؟ بازی تاج وتخت
این اسم برای دخترها تا پیش از پخش سریال بازی تاج و تخت در آمریکا رتبه 942 را داشت. سال 2011 و با آغاز پخش سریال بازی تاج و تخت، توجه به این اسم افزایش محسوسی پیدا کرد. به شکلی که در سال 2012 به رتبه 412 رسید. استقبال از این نام البته طی سالهای اخیر باز هم افزایش داشته و در سال 2015 به رتبه 201 رسید.
انتخاب اسم به کمک فیلمها، خوب یا بد؟!
چرا برخی والدین برای انتخاب نام فرزندشان سراغ شخصیتهای فیلم و سریال میروند و این روش انتخاب نام چه مزیتها و چه معایبی دارد؟
انتخاب اسم هر چند ممکن است از دور تصمیمی لذتبخش به نظر برسد اما برای بسیاری از والدین استرس زیادی را به همراه میآورد. از اختلاف نظر و سلیقه بین والدین در نظر بگیرید تا نظرات اطرافیان که گاهی خود باعث اختلاف بین والدین نوزاد میشود. از طرفی والدین به خوبی میدانند که هر اسمی برای فرزندشان انتخاب کنند، این نام به احتمال زیاد تا آخر زندگی همراه فرزندشان خواهد بود. در این بین طی سالهای اخیر در زمان انتخاب نام توجه بیشتری به اسامی فیلمها و سریالها در جامعه ما مشاهده میشود و برخی با دیدی انتقادی به این ماجرا نگاه میکنند. اما چرا برخی والدین برای انتخاب نام سراغ نام شخصیتهای فیلم و سریال میروند و این روش انتخاب نام چه مزیتها و چه معایبی دارد؟
تمایل به خطرپذیری کمتر
این یک یافته در روانشناسی است که وقتی شما در موقعیتی پرتنش قرار میگیرید، تمایل کمتری به خطر کردن خواهید داشت. در انتخاب اسم، رفتن سراغ نامهای خاص میتواند انتخابی پرخطر باشد؛ این که فرزند ما به واسطه نامش مورد تمسخر قرار بگیرد و ... در عین حال تمایل به نامهای تکراری و قدیمی هم به صورت عمومی در غالب کشورها و از جمله کشور ما کاهش پیدا کرده است. در این بین نامهایی که به واسطه سریالها و فیلمها سر زبانها میافتند، در عین حال که جدید هستند اما انتخابی کمخطرتر محسوب میشوند و از این منظر میتوان انتخاب والدین از بین این نامها را انتخابی قابل پیشبینی در نظر گرفت.
اسامی و هویتی که با آنها بازنمایی میشود
اگر به فهرست اسامی که بعد از پخش سریال یا فیلمی محبوب شدهاند، نگاهی بیندازید، میبینید که اسم شخصیتهایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که وجهی جذاب در آن فیلم یا سریال داشتهاند. به صورت معمول احتمال بیشتری دارد که شخصیتهای مثبت یا شخصیتهای قدرتمند در فیلمها مورد استقبال قرار بگیرند. البته که این موضوع هم عجیب نیست. چرا که به صورت عمومی دوست داریم فرزندمان نامی را داشته باشد که همراه اسم او شخصیتی خوب به خاطر آورده میشود.
مزیتها
اسمی که در یک فیلم یا سریال به دفعات تکرار شده است، به گوش بسیاری از افراد آشناست و راحت تلفظ میشود. تلفظ آسان و آشنا بودن نام برای افراد یکی از نکات مثبت در نام گذاری است.
شنیدن یک نام به دفعات زیاد میتواند این برداشت را در افراد ایجاد کند که آن نام، آوای زیباتری دارد. بر این اساس میتوانید با انتخاب نام بر مبنای شخصیتهای محبوب سریالها روی این موضوع که دارید نامی خوشآوا برای فرزندتان انتخاب میکنید، حساب کنید.
تا به این جا اغلب نامهایی که در ایران بعد از پخش سریالی پرطرفدار شدهاند، از نظر معنا اسامی مناسبی بودهاند. از آن جا که معنای اسم در فرهنگ ما اهمیت زیادی دارد، میتوانیم بگوییم که این روش نام گذاری نه تنها مشکلی در این زمینه ایجاد نکرده است که حتی به نوعی کمکدهنده هم بوده است.
معایب
احتمال این که همزمانی نام گذاری کودکی با پخش یک سریال در سال های بعد موضوع شوخی شود، وجود دارد. هر چند در چنین به اصطلاح شوخیهایی، فردی که به تصور طنازی چنین رفتاری را انجام میدهد، مستحق سرزنش است اما به هر صورت شاید بد نباشد والدین به چنین مسائلی هم توجه داشته باشند.
چنین استقبالهایی از یک نام، به طورمعمول به صورت موجی گذراست و بعد از چند سال استقبال از این نامها افول میکند و ممکن است آن نام دیگر مانند قبل زیبا برداشت نشود. اگر زیبایی نام برایتان اهمیت زیادی دارد، شاید بهتر باشد به این نکته توجه بیشتری داشته باشید.
انتخاب یک اسم بخشی از هویت کودک را شکل میدهد، وقتی این انتخاب تحت تاثیر موجهای ایجاد شده انجام میشود، میتواند مواردی را به کودک تحمیل کند که مطلوب نباشد. چنین اتفاقاتی در تصمیمهایی که تحت تاثیر مد گرفته میشوند، میتواند بیشتر دیده شود.
اسم ما چه تاثیری در زندگی ما دارد؟
در فرهنگ ما کمتر کسی درباره اهمیت انتخاب اسم، تردید دارد. چرا که ما توصیههای مهمی در این زمینه در دین و فرهنگمان داریم. اما جدای از این توصیهها، مطالعات حوزه روانشناسی هم نکات جالبی در این باره برای گفتن دارند که شنیدن آن ها خالی از لطف نیست.
عمومیترین نماینده ما
نام ما اولین اطلاعاتی است که بسیاری از افراد از ما دارند. در بسیاری از موارد تازه بعد از شنیدن نام و نامخانوادگی ماست که امکان این که آن ها با ما آشنا شوند، پیش میآید. به همین دلیل هم این نام میتواند تصوری اولیه از ما در ذهن بقیه ایجاد کند. نکته جالب این که طبق مطالعات انجام شده حتی اسامی افراد میتواند باعث شود تا دیگران درباره چهره و ظاهر ما هم ایدههایی پیدا کنند.
نام ما بخشی از هویت ماست
مطالعات نشان میدهد که نام افراد میتواند بر جنبههای مختلفی از هویت افراد اثر بگذارد. مجموعه مطالعاتی از محققانی از سه دانشگاه (پاریس، کلمبیا و اورشلیم) نشان میدهد که نام افراد میتواند روی سبک لباس پوشیدن، نحوه رفتار افراد و حتی مدل موی انتخابی آن ها تاثیر بگذارد. به عنوان مثال وقتی نام دختری از اسامی گل ها باشد، احتمال این که به سمت لباسهایی با طرح گل کشیده شود، میتواند کمی بیشتر باشد. البته بسته به مفهوم اسم در هر فرهنگی این موضوع جزئیات اختصاصی خود را دارد اما شاید مثال اسامی مذهبی در فرهنگ ما بتواند مثال خوبی در این زمینه باشد. اسامی مذهبی هر چند باعث نمیشود تا افراد مذهبی شوند اما میتواند انتخاب سبک زندگی مذهبی را تا حدی تسهیل کند.
انتخابهایی که جهت میگیرند
هر چند یافتهها در این زمینه وابسته به کشورهایی است که مطالعات در آن ها انجام شده اما مرور آنها میتواند ایدههایی در این زمینه در اختیار ما قرار دهد. به عنوان مثال در یک مطالعه مشخص شد افراد تمایل بیشتری به خرید از فروشگاههایی دارند که اسم فروشگاه شباهتهایی با اسم آنها دارد، به عنوان مثال دو یا سه حرف ابتدایی اسم فروشگاه مشابه اسم فرد است. یا در یک مطالعه جالب دیگر مشخص شد افرادی که اسمشان روی توفانها گذاشته شده است مانند کاترینا، در زمان وقوع سوانح طبیعی مانند توفان، تمایل بیشتری به کمک به خیریهها دارند.