محوری
تعداد بازدید : 59
سالی را که گذشت چطور ارزیابی کنیم؟
ضرورت و اصول ارزیابی عملکرد یک ساله به بهانه پربازدید شدن ویدئویی کوتاه از خداداد عزیزی که با عباراتی عجیب از خجالت سال 99 درآمد
نویسنده : نرگسعزیزی| کارشناسارشد مشاوره
سال 99 سال بسیار سختی برای اغلب ما بود. بسیاری از ما، از جمله خود من، عزیزانی را از دست دادیم که تصور میکردیم هنوز فرصت دیدار با آنها را داریم. از نظر اقتصادی تحت فشار قرار گرفتیم و استرس زیادی را تجربه کردیم. در این بین ،توصیف سالی که گذشت در چند جمله کار آسانی نیست. شاید شما هم مانند خداداد عزیزی اگر بخواهید خیلی خودمانی این سال را توصیف کنید، از عبارات غیرمودبانه استفاده کنید و به این سال رتبه بدترین را بدهید. اما آیا ممکن است نتیجهگیری ما در باره سالی که گذشت، بسته به روش ارزیابی ما تغییر کند؟ راستی روش شما برای این ارزیابی چیست؟ از ضرورت انجام این کار، آگاه هستید؟
برای ارزیابی یک ساله به این سوالات پاسخ دهید
به صورت معمول، وقتی میخواهیم بازه زمانی را ارزیابی کنیم، نگاهی به اتفاقات مهم آن زمان میاندازیم. به عنوان مثال ممکن است به چنین سوالاتی فکر کنیم؟ 1- چه اتفاقات مهمی در خانواده افتاد؟ تغییر در محل زندگی، خرید وسایل جدید یا تغییر برنامه اعضای خانواده؟ 2- چه اتفاقاتی برای نزدیکان ما روی داد؟ از فوت افراد تا ازدواج یا تولد اعضایجدید 3- از نظر مالی چقدر پیشرفت یا پسرفت داشتم؟ 4- وضعیت درسی و کاری من به چه شکل پیش رفت؟ 5- چقدر کتاب خواندم؟ چقدر ورزش کردم؟ 6- چه دوستان جدیدی پیدا کردم؟
توجه به اتفاقاتی از این قبیل میتواند به ما دید خوبی از سال بدهد و البته یادآوری کند در کنار چیزهایی که به دست آوردهایم، شاهد اتفاقات تلخی هم بودهایم. فکر کردن به اتفاقات خوشایند و ناخوشایند در یک نوبت و تهیه فهرستی از آن ها روی یک کاغذ، میتواند به ما یادآوری کند که زندگی در اغلب اوقات، ترکیبی از اتفاقات مثبت و منفی است. اما واقعیت این است که با انجام این روش، شاید شما از دیدن اتفاقات ناخوشایند متعدد احساس فشار زیادی کنید و بگویید درست است که چند اتفاق خوشایند هم برای من افتاد اما ناراحتی از دست دادن فردی عزیز کجا و خرید فلان وسیله که چند وقتی دنبالش بودم، کجا؟ یا ضرر اقتصادی من در بورس کجا و لذت خواندن یک کتاب خوب کجا؟ ناراحتی ناشی از اتفاقات تلخ که به این راحتی با چند مورد خوشایند پاک نمیشود.
سفر درونی خود را فراموش نکنید
پیش از این که ادامه مطلب را بخوانید، چند لحظهای تامل و به ابتدای سال 99 فکر کنید. خودتان را در آن روزها به یاد بیاورید. آیا میتوانید بگویید که از ابتدای سال 99 تا این جا که دیگر کمتر از یک هفته از این سال باقی مانده است، تغییری نکردهاید؟ شاید بد نباشد برای داشتن یک ارزیابی دقیقتر به سوالاتی مشابه موارد زیر فکر کنید.
در طول یک سال گذشته:
*چه ویژگیهای مثبتی در شما تقویت شده؟ صبورتر شده اید؟ یاد گرفتهاید کمتر به شایعات توجه کنید و ...
* در چه مهارتهایی پیشرفت کردهاید؟ استفاده بهتر از گوشی هوشمند و خرید اینترنتی؟ آشپزی و کیکپزی؟
* یاد گرفتید قدر لحظهها را بهتر بدانید؟ یاد گرفتهاید در برنامهریزیها، برای زمان حال ارزش بیشتری قائل شوید؟
* در باره خودتان به چه شناخت جدیدی رسیدید؟ آیا در رتبهبندی ارزشهایتان متوجه تغییری شدهاید؟
* در ابعاد مختلف زندگی چه تغییراتی کردهاید؟ مثلا در بعد معنوی یا روابط خانوادگی؟
در کنار تهیه فهرست اتفاقات خوشایند و ناخوشایند زندگی، وقتی بتوانیم فهرستی از تغییرات مثبت و منفی خودمان هم تهیه کنیم، آن وقت دید بهتری از سالی که پشت سر گذاشتهایم، میتوانیم داشته باشیم. زیرا گاهی اوقات، زندگی در بیرون مسیر خوشایندی را طی نمیکند اما خود ما در درون رشد قابل توجهی میکنیم که بیتوجهی به آن کملطفی به تمام تلاشهایی است که (ولو از سر ناچاری) انجام دادهایم. شاید شما با خود فکر کنید درست است که تغییرات مثبتی در این سال داشتم اما من ترجیح میدادم این تغییرات را نداشته باشم و در عوض از نزدیکانم فلان فرد را از دست نمیدادم یا فلان اتفاق بسیار ناخوشایند برایم روی نمیداد.
درد و رنج با هم فرق میکند
برخی اتفاقات در زندگی آن قدر ناخوشایند هستند که هر چقدر در کنارش ما تغییر مثبت کنیم، انگار باز هم نمیارزد. در چنین مواقعی شاید توجه به دو نکته خالی از لطف نباشد.
زندگی به ویژه وقتی در بازههای محدود در نظر گرفته میشود، فرایندی عادلانه نیست. یعنی قرار نیست اگر ما کار خوبی انجام دادیم، بلافاصله نتیجه خوب آن را شاهد باشیم یا اگر رویدادی ناخوشایند را از سر گذراندیم، بلافاصله تمام دشواریهای آن جبران شود.
برخی افراد تصور میکنند اگر به عنوان مثال بعد از فوت فردی عزیز متوجه تغییرات مثبت خود باشند، با این کار به فرد فوت شده بیاحترامی کردهاند. اگر شما هم چنین تصوری دارید، شاید بد نباشد به این نکته توجه کنید که تغییرات مثبت ما قرار نیست جایگزینی برای درد از دست دادن شوند، بلکه تنها رنج ما را کاهش خواهند داد. اگر دوست دارید در این باره بیشتر بدانید، پیشنهاد میکنم در زمینه تفاوت درد و رنج اطلاعات بیشتری کسب کنید.